سوله خرپایی چیست؟ آشنایی با انواع، کاربرد، مزایا و معایب آن

در زمان قدیم از سوله‌ها بیشتر برای ساخت انبار استفاده می‌شد، ولی امروزه کاربردهای زیادی دارند. ضمن اینکه ساخت آنها نیز شکل جدیدی به خود گرفته و به دلیل استفاده از خرپا در ساخت آنها، از روش سنتی فاصله گرفته‌اند.

سوله خرپایی سازه‌ای فلزی با وزن کم محسوب می‌شود که مقاومت بالایی دارد. همچنین با انواع سقف‌های شیبدار، قوسی و سایر انواع سقف‌ها قابل استفاده است.

این نوع سوله به دلایل مختلف از هزینه پایین گرفته تا سبکی و کارآمد بودن، یکی از پرکاربردترین سازه‌های صنعتی به شمار می‌رود.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مطلب همراه وبلاگ آیرومارت باشید تا به طور مفصل درباره مشخصات سوله خرپا و موارد استفاده از آن صحبت کنیم.

سوله خرپایی چیست؟

سوله خرپایی نوعی سوله سبک است که با وجود وزن پایین‌تر نسبت به سایر انواع سوله، مقاومت و استحکام بالایی دارد. همانطور که از نامش پیداست، عضو اصلی در این نوع سوله، خرپا فولادی است. خرپا به سازه‌ای می‌گویند که اعضای آن به صورت مثلثی به هم متصل شده‌اند.

انتخاب مقاطع فولادی برای ساخت خرپاهای سوله معمولا به جنبه‌های فنی و مقاومت مورد انتظار بستگی دارد. ولی معمولا برای ساخت آنها از ناودانی، نبشی و قوطی پروفیلی استفاده می‌کنند. از این‌رو، قیمت ناودانی روز می‌تواند بر قیمت تمام شده یک سوله تاثیر بگذارد.

در سوله خرپایی، خرپا نقش یک عضو باربر را ایفا می‌کند و توسط ستون‌های ساخته شده از ناودانی یا قوطی برپا می‌شود. در ضمن اگر می‌خواهید با ساختار سوله بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب سوله چیست را مطالعه کنید.

انواع سوله خرپایی

سوله های خرپایی را می‌توان با توجه به ساختار یا ظاهر آنها طبقه‌بندی کرد. این سوله‌ها بر اساس ساختار به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

۱. خرپا ساده

یک خرپا ساده از نوعی خرپا تشکیل شده است که هر یک از این خرپاها از سه عضو در دو گروه تشکیل شده و به صورت مفصلی به یکدیگر متصل می‌شوند.

۲. خرپا مرکب

در ساخت خرپا مرکب، از ترکیب بیش از یک نوع خرپا استفاده می‌شود. بنابراین در سوله خرپایی مرکب، محدودیتی جهت ساخت دهانه‌های عریض و متعدد وجود ندارد.

۳. خرپا پیچیده

خرپا پیچیده ترکیبی از دو نوع قبلی است که شرایط خرپا ساده یا مرکب را ندارد. این نوع خرپا در ساخت سازه‌ها و المان‌های شهری منحصر به‌فرد کاربرد دارد و کمتر از دو نوع قبلی استفاده می‌شود.

انواع خرپا بر اساس مدل و ظاهر

خرپاها بر اساس مدل و ظاهر به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

• خرپا قوسی: از خرپاهای قوسی فولادی برای سقف انبارها، گاراژها و پارکینگ‌ها استفاده می‌شود. این نوع خرپا پرکاربردترین نوع است و طول آن تا ۳۰ متر می‌رسد.
• خرپا پرات: این خرپا از فولاد یا چوب ساخته می‌شود و برای سقف سوله‌ها و سازه‌های پل به کار می‌رود. دهانه آن بین ۳۰ تا ۶۰ متر است.
• خرپا هاو: این خرپا معمولا از چوب ساخته می‌شود و در ساخت سقف سوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. حداکثر دهانه این خرپا ۳۰ متر است.
• خرپا فینک: خرپاهای فولادی فینک معمولا در سقف‌های سوله کوچک با دهانه حداکثر ۲۰ متر استفاده می‌شوند.
• خرپا وارن: این خرپای فولادی به دلیل استحکام بالا، در ساخت پل‌ها با دهانه تا ۶۰ متر استفاده می‌شود.
• خرپا پارکر: خرپا پارکر از فولاد ساخته شده و در پل‌هایی با دهانه‌های ۵۰ تا ۱۰۰ متر اجرا می‌شود.
• خرپا بالتیمور: این خرپا در ساخت پل‌هایی با دهانه بیش از ۱۰۰ متر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربرد سوله خرپا چیست؟

به طور کلی می‌توان گفت که سوله های خرپایی را می‌توانید در بخش‌های گوناگون استفاده کنید. اما مهم‌ترین مواردی که می‌توانیم به آنها اشاره کنیم، شامل موارد زیر می‌شوند:

• انبار‌ها
• گاوداری
• استخر‌ها
• نمایشگاه‌ها
• خطوط تولید
• سالن‌ها ورزشی
• اسکان‌های اضطراری
• سالن‌های ورزشگاهی
• تالارها و نمایشگاه‌ها
• کارگاه‌های ساخت و تولید
• ابرسازه و پل‌های بزرگ
• آشیانه‌های بزرگ تعمیر و نگهداری هواپیما
• بیمارستان‌های صحرایی
• مقرهای نظامی

موارد گفته شده تنها بخشی از کاربرد سوله خرپایی سبک محسوب می‌شوند و از این سازه می‌توان در بخش‌های گوناگونی استفاده کرد.

مزایای سوله خرپایی چیست؟

پس از درک اینکه سوله خرپایی چیست و چه کاربردی دارد، خوب است در مورد مزایای استفاده از آن صحبت کنیم:

• آنها برای کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی به کار می‌روند.
• هزینه ساخت سوله خرپا ارزان است.
• مدت اجرای آن بسیار کوتاه است.
• این سوله‌ها در برابر شرایط محیطی و حوادث احتمالی مقاومت بالایی دارند.
• از سوله‌های خرپایی می‌توانید در هر اندازه‌ای (بیش از ۱۰۰ متر بدون ستون میانی) استفاده کنید.
• پروفیل‌های درجه یک در ساخت آنها استفاده می‌شود.
• در تمامی سازه‌های خرپایی می‌توانید هر نوع مواد مصرفی ساختمانی را بدون محدودیت نصب کنید.
• شما می‌توانید جرثقیل‌های سقفی را بدون محدودیت تناژ نصب کنید.
• این ساختار دارای مونتاژ و جداسازی آسان در هر مکانی است.

معیاب سوله خرپایی چیست؟

با اینکه سوله خرپا مزایایی دارد، ولی نباید از معایب آن غافل شوید. برخی از معایب آن عبارتند از:

• ساخت خرپا سخت‌تر از قطعات ساخته شده از ورق است.
• مدت زمان ساخت خرپا طولانی است. سازه های خرپایی غیر مهندسی گاهی اوقات دچار ضعف و نقص در اتصالات می‌شوند.
• ساخت خرپا می‌تواند منجر به خطاهای ساختمانی قابل توجهی شود.
• ساخت سوله های خرپا مستلزم نیروی کارآمدتر و با تجربه‌تر است.
• برای اتصال جرثقیل به سوله های خرپایی محدودیت‌هایی وجود دارد.
• جهت ساخت سوله خرپایی دو طبقه یا نیم طبقه، این نوع سازه گزینه خیلی مناسبی نیست.
• با اینکه ساخت سازه سوله خرپا با دهانه بین ۱۲ تا ۴۰ متر سبک‌تر است، اما لزوما از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.

اجزای تشکیل‌دهنده سوله خرپایی

سوله های خرپایی مانند سایر انواع سوله، اجزای مهمی در ساختار کلی خود دارند که به شرح زیر تقسیم بندی می‌شوند:

۱. قاب اصلی

برای تشکیل قاب اصلی سوله خرپایی، از انواع تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شود. در این سازه تیرهای مورد استفاده به عنوان لنگر و به صورت عمودی در سازه قرار می‌گیرند. به این دلیل که بار به صورت عمودی بر روی سازه وارد می‌شود.

۲. وال پست

بر خلاف قاب اصلی، وال پست‌ها به صورت عرضی در ابتدا و انتهای سوله نصب می‌شوند. هدف از نصب آنها کاهش سطح بادگیر ستون‌های اصلی و تکیه‌گاه شدن دیوارهای اصلی سوله است. برای اطلاع بیشتر درباره این جز سوله، مقاله وال پست چیست را مطالعه فرمایید.

۳. استرات

استرارت‌ها اتصال دهنده قاب‌های اصلی محسوب می‌شوند که به صورت طولی در سوله به کار می‌روند. استارت سوله، انتقال نیرو را بین قاب‌ها انجام می‌دهد و همچنین، نقش تکیه‌گاه جانبی تیرهای سوله و ستون‌ها را ایفا می‌کند.

۴. لاپه

لاپه برای اتصال سقف به پیکره سوله استفاده می‌شود و به شکل z مانند روی سوله قرار می‌گیرد.

۵. میل مهار

لاپه‌ها برای مهار کردن نیروهای جانبی، توسط ۲ یا ۳ میلگرد طولی که میل مهار نام دارند به یکدیگر متصل می‌شوند.

۶. مهاربند سقف

برای افزایش استحکام و انسجام سقف، از مهاربند سقف در اطراف سوله و قاب‌ها استفاده می‌شود.

۷. مهاربند دیوار

این مهاربندها برای مقاومت در برابر نیروهایی که به دیوار وارد می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مقاطع فولادی مورد نیاز در سوله سازی خرپا

در ساخت سوله سبک خرپایی از مقاطع مختلفی استفاده می‌شود که برخی از آنها عبارت‌اند از:

۱. ناودانی

ناودانی‌ها در صنایع مختلف استفاده‌های فراوانی دارند و یکی از پرکاربردترین پروفیل‌‎ها در صنعت ساختمان به شمار می‌روند. ناودانی از یک جان و دو بال با دو مشخصه طول بال و ضخامت بال، تشکیل شده است.

اتصال این پروفیل به صورت حروف U یا C است. ناودانی‌ها بر اساس طول و ضخامت بال دسته‌بندی می‌شوند. کاربرد آنها بسته به موازی بودن یا نبودن بال ناودانی، متفاوت است.

۲. نبشی

نبشی یکی دیگر از پرکاربردترین مقاطع فولادی است که به شکل حرف L انگلیسی دیده می‌شود. قیمت روز نبشی و کاربرد آن با توجه به جنس آن متفاوت خواهد بود.

دو ضلع نبشی که به شکل عمود روی یکدیگر قرار می‌گیرند، بال نامیده می‌شوند. نبشی فولاد کربنی، آلیاژی، ضد زنگ یا گالوانیزه، از انواع مختلف این مقطع فولادی به شمار می‌روند.

۳. قوطی پروفیل

قوطی پروفیلی به دلیل کاهش هزینه‌ها و سرعت اجرا، محبوبیت زیادی دارد. متاسفانه گاهی سازندگان به جای ساخت سوله خرپا با قوطی، از لوله استفاده می‌کنند که اصلا توصیه نمی‌شود. زیرا استفاده از پروفیل می‌تواند مزایای بیشتری نسبت به لوله داشته باشد. در ساخت سوله، لوله‌ها باید با استفاده از دستگاه CNC برش داده شوند. ولی این محدودیت برای استفاده از پروفیل در ساخت سوله وجود ندارد.

در ضمن، باید توجه داشته باشید که از این روش در مناطق مرطوب و زلزله‌خیز استفاده نکنید. در نتیجه هنگام ساخت سوله خرپا باید از قیمت پروفیل فولادی نیز اطلاع داشته باشید، زیرا یکی از اعضای اصلی آن محسوب می‌شود.

مراحل ساخت سوله خرپا چگونه است؟

مراحل ساخت سوله خرپا را می‌توان به ۴ بخش کلی تقسیم کرد:

مرحله اول

اولین و مهمترین مرحله در ساخت سوله خرپایی، ایمنی سوله است که اهمیت زیادی دارد. بدین منظور برای انتخاب مکان مناسب باید میانگین بارهای هر منطقه جغرافیایی، مثل میزان بارش برف و باران، رطوبت هوا، میزان باد و طوفان و زلزله خیز بودن را در نظر گرفت. بنابراین باید گزاش‌های چند سال اخیر منطقه را بررسی کرد.

مرحله دوم

مرحله بعدی در ساخت سوله خرپایی، نیازسنجی است. در این مرحله تعیین کردن عایق کاری و انتخاب مصالح ساختمانی مناسب برای ساخت دیوار و سقف سوله بسیار مهم است.

مرحله سوم

در فاز بعدی نوبت به بتن ریزی و آماده‌سازی فونداسیون و مونتاژ عناصر فولادی سوله می‌رسد. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر درباره پی ساختمان، مطلب فونداسیون چیست را مطالعه کنید.

مرحله چهارم

در مرحله پایانی، ساخت تاسیسات، دیوار چینی و سقف‌سازی صورت می‌گیرد.
می‌توانید درباره ساخت سوله صنعتی، در آیرومارت بیشتر بخوانید.

عوامل موثر بر محاسبه وزن سوله خرپا

ما پیش‌تر به عوامل موثر بر وزن سوله پرداخته‌ایم. در همین راستا باید بدانید که فاکتورهای مختلفی نیز در تعیین وزن سوله نقش دارند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• منطقه‌ی جغرافیایی جهت ساخت سوله
• دهانه سوله
• نصب یا عدم نصب جرثقیل سقفی
• ارتفاع
• ستون‌ها

خرید تجهیزات فولادی از آیرومارت

همانطور که مطالعه کردید، انواع مقاطع فولادی در ساخت سوله خرپا ارزان و سبک به کار می‌روند. اگر شما هم به دنبال خرید این تجهیزات هستید، کافیست وارد سایت آیرومارت شوید و قیمت پروفیل، نبشی، قیمت ورق گالوانیزه، قیمت تیرآهن ۱۴ و … را به همراه نمودار تغییرات مشاهده کنید.

شما می‌توانید محصول مورد نظر را با بهترین قیمت بازار و به صورت آنلاین خریداری کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر، با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید و توسط کارشناسان حرفه‌ای راهنمایی شوید.