تاور کرین (جرثقیل برجی) چیست + کاربرد و انواع

احتمالا تاکنون دستگاه‌های عظیم‌الجثه‌ای در بالای سازه‌های بلند، پروژه‌های ساختمانی بزرگ یا برج‌های مسکونی دیده‌اید؛ به این دستگاه‌ها تاور کرین یا جرثقیل برجی گفته می‌شود. از تاور کرین برای بالابردن اجسام سنگین در کارهای مختلف از جمله ساخت ساختمان استفاده می‌شود.

اولین وسیله بالابر در یونان باستان اختراع شد که برای جابجایی سنگ‌های بزرگ و سنگین در ساخت و ساز بهره می‌بردند. این ابزار به به سرعت در روم و مصر مورد استفاده قرار گرفت. در طول تاریخ ساخت و ساز، جرثقیل‌ها از نظر قدرت و اندازه رشد کردند و کارآیی آن‌ها بسیار بالاتر رفت. امروزه بزرگترین جرثقیل‌های جهان از نوع جرثقیل برجی اند. در این مقاله قصد داریم شما را با پاسخ به سوال جرثقیل برجی چیست، این جرثقیل های غول‌پیکر و کاربردهای آن آشنا کنیم؛ با ما همراه باشید.

تعریف تاور کرین

تاور کرین چیست؟ تاور کرین به نوعی ماشین می‌گویند که برای بلند کردن، پایین آوردن و جابجایی مصالح ساختمانی سنگین یا حجیم به اطراف استفاده می‌شود. تاور کرین یک جزء حیاتی در ساخت ساختمان های بلند، سازه‌های عظیم و پروژه‌های پیچیده است. این دستگاه برای کنترل و هدایت تجهیزات سنگین در ارتفاعات ساخته شده است. تاورکرین ها باید به دقت طراحی شوند تا بهترین عملکرد خود را داشته و ایمن باشند.

کاربردهای تاور کرین

جرثقیل برجی یا جرثقیل ساختمانی دارای کاربردهای گسترده‌ای است و به طور کلی، کار این وسیله جابه‌جایی مصالح و هدایت تجهیزات سنگین در سازه‌هایی است که ارتفاع زیادی دارند. تاور کرین را عمدتا در موارد زیر به کار می‌برند:

• صنایع، نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها
• ساخت‌وسازهای مسکونی، اداری و تجاری
• ساخت‌وسازهای مرتفع
• سدسازی
• پل‌سازی

انواع تاور کرین

تاور کرین یا جرثقیل برجی دارای انواع مختلفی است. انواع تاور کرین شامل موارد زیر می‌شوند:

• سرچکشی
• خود نصب‌شونده
• لوفینگ جیب
• دریک

تاورکرین‌ها به طور کلی یا ثابتند یا متحرک. جرثقیل ساختمانی ثابت کاربرد روزمره دارد و افزایش ارتفاع و امکان جابه‌جایی وسایل در این دستگاه محدود است. تاورکرین متحرک اما شعاع عملکرد گسترده‌ای دارد که می‌تواند در قسمت‌های مختلف پروژه به کار گرفته شود.

تاورکرین متحرک، خود به سه مدل ریلی، جاده‌ای و شناور تقسیم می‌شود که هرکدام معایب و مزایایی دارند. تاور کرین ریلی روی ریل حرکت می‌کند و تاور کرین جاده ای بیشتر شبیه به جرثقیل بوده و ابعاد آن کوچک است. یکی از مزیت‌های تاور کرین جاده ای این است که نصب و راه‌اندازی سریعی دارد و قدرت حمل پایین از معایب آن محسوب می‌شود. تاور کرین شناور نیز مدل دیگری از این دستگاه‌ها است که به‌منظور ساخت‌وساز معادن نفتی و بیرون آوردن کشتی‌های غرق‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ادامه مهم‌ترین انواع جرثقیل برجی را که در قسمت‌های مختلف مراحل ساخت ساختمان استفاده می‌شوند، معرفی می‌کنیم.

جرثقیل سرچکشی

در جرثقیل ساختمانی، سرچکشی یک بازوی افقی بلند به برج عمودی متصل شده است. یک انتهای بازو به صورت افقی در محل کار امتداد می‌یابد، در حالی که انتهای دیگر، وزنه‌های تعادلی را حمل می‎کند. همچنین یک چرخ باربری که کابل بالابر را نگه می‌دارد، در امتداد بازو حرکت می‌کند تا به حمل تجهیزات کمک کند. این نوع جرثقیل برجی معمولا به یک جرثقیل دوم برای مونتاژ و جداسازی قطعات در محل کار نیاز دارد.

جرثقیل برجی لوفینگ جیب

جرثقیل ساختمانی لوفینگ یا لوفر یکی دیگر از انواع متداول جرثقیل برجی ساختمانی است. این جرثقیل به دلیل بازوی مورب آن که از بالای دکل (برج) به صورت زاویه‌دار امتداد می‌یابد، قابل تشخیص است. بر خلاف تاور کرین سرچکشی، در لوفینگ جیب، نقطه قلاب در انتهای بازو قرار دارد.

وزنه‌های متعادل‌کننده تاور کرین هنگامی که با بازوی مورب ترکیب می‌شوند، نزدیک‌تر به برج قرار می‌گیرند؛ در نتیجه لوفلینگ جیب معمولا ظرفیت بالاتری نیز در قیاس با جرثقیل سرچکشی دارد. برخلاف جرثقیل سر چکشی، بازوی مورب قادر است به سمت داخل و خارج (از حالت عمودی تا زاویه ۳۰ درجه) حرکت کند. این نوع حرکت به جرثقیل برجی لوفینگ جیب امکان می‌دهد تا در فضاهای کوچک هم بتواند فعالیت کند، به همین دلیل است که اغلب این نوع تاور کرین در محیط‌های متراکم ساختمانی شهری دیده می‌شود.

جرثقیل دریک

جرثقیل ساختمانی برجی دریک (Derrick) مشابه نوع بازوی لوفینگ بوده و ابعاد آن برای استقرار روی پشت بام‌ها یا فضاهای کوچک طراحی شده. از این نوع تاور کرین کوچک عمدتا برای مونتاژ یا جدا کردن قطعات جرثقیل های برجی استفاده می‌شود. جرثقیل برجی دریک اغلب بدون کابین اپراتور بوده و از راه دور به صورت سیمی یا بدون سیم هدایت می‌شود.

نصب تاور کرین

جرثقیل های برجی از نظر مدل نصب هم به دو دسته خود نصب شونده و کمک نصب شونده تقسیم می‌شوند:

تاور کرین خود نصب شونده یا خودکششی

تاور کرین نصب شونده، ژنراتور و موتور مخصوص خود را دارد که قدرت پیش‌ران و نصب و راه‌اندازی خود را از این قسمت می‌گیرد. تاور کرین خود نصب‌شونده می‌تواند به تنهایی و بدون نیاز به جرثقیل دوم استقرار یافته و مورد استفاده قرار گیرند. این مزیت در تاور کرین موجب کاهش زمان راه‌اندازی و صرفه‌جویی در هزینه‌های پروژه می‌شود. گفتنی است یکی دیگر از نکات اقتصادی در ساخت و ساز، انتخاب اسکلت بتنی یا فلزی است، چرا که هزینه اسکلت فلزی بیشتر خواهد شد.

برخی از مدل‌های این نوع جرثقیل کابین اپراتور دارند، اما اغلب جرثقیل های خود نصب شونده را از روی زمین کنترل می‌کنند. این نوع تاور کرین معمولا مستقل است و می‌تواند برای جابجایی در محیط کار مجهز شود.

تاور کرین کمک نصب شونده یا کمک کششی

این تاورکرین انرژی حرکتی خود را از منبع بیرونی یا همان برق می‌گیرد. ابعاد آن بزرگ بوده و برای جابه‌جایی اجسام سنگین و بزرگ در ارتفاعات استفاده می‌شود. این مدل، توانایی جابه‌جایی خودکار بار را نداشته و حمل‌ونقل بار توسط سیستم حمل‌شونده مخصوص انجام می‌گیرد.

اجزای تاورکرین

تاور کرین معمولا با استفاده از فونداسیون در قسمتی از کارگاه ساختمانی جای‌گذاری و ثابت می‌شود. اجزای کلی تاور کرین عبارتند از:

• گردان
• چرخ‌دنده
• کالسکه یا شاریوت
• کابل مهارکننده بازو
• قلاب
• اتاق کنترل
• سیم بکسل
• پایه نصب آنکر
• دکل یا برج
• سکوی تقویت پایه‌ها
• بازوی جلویی یا فلش
• بازوی ایجاد تعادل
• کابل درام

در ادامه به توضیح برخی از قسمت‌های مهم جرثقیل برجی می‌پردازیم:

پایه

این قسمت که با نام فونداسیون نیز شناخته می‌شود، در واقع بدنه جرثقیل ساختمانی است که به یک پایه بزرگ از جنس بتن وصل شده و وزن آن را تحمل می‌کند.

دکل یا برج

دکل یا برج قسمت عمومی جرثقیل است که به پایه متصل شده و به تاور ارتفاع می‌دهد. دکل یا برج به شکل مثلث است و در واقع به تاور قدرت می‌دهد تا در مقابل باد، زلزله و سایر نیروهای جانبی مقاوم باشد. برای آشنایی با مقاوم سازی ساختمان مقاله ما را در این باره مطالعه کنید.

واحد چرخ‌دنده

این قسمت متشکل از یک دنده و موتور است که به بالای دکل متصل می‌شود و امکان چرخش در امتداد محور را به جرثقیل می‌دهد. این قسمت به‌خودی‌خود از سه بخش تشکیل شده که به شرح زیر است:

• بازوی کار

این بخش، بار را حمل می‌کند و به صورت افقی است. از این قسمت برای منتقل کردن بار به داخل و خارج استفاده می‌شود و دارای چرخ‌دستی است که در امتدادش حرکت می‌کند.

• بازوی ماشینی

این قسمت، موتور را در خود نگهداری می‌کند و به صورت افقی و کوتاه‌تر است. بازوی ماشینی از سه قسمت درام کابل، کنترل‌های الکترونیکی و وزنه‌های بتنی به‌منظور حفظ تعادل تشکیل شده است.

• کابین اپراتور

کابین اپراتور، فضایی است که هدایت و کنترل جرثقیل توسط اپراتور انجام می‌شود.

سیم بکسل

استفاده از سیم‌بکسل‌های مناسب و مستحکم یکی از موارد مهم در جرثقیل های عظیم‌الجثه است. همچنین تست و بازبینی دوره‌ای این قطعه در ایمن بودن تاور کرین ها اثر زیادی دارد. با مراجعه به سایت آیرومارت می‌توانید از قیمت روز سیم بکسل کسب اطلاع کنید.

گفتنی است تاور کرین از نظر ابعاد نیز به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول تاور کرین های کوچک هستند که به‌منظور جابه‌جایی وسایل در محیط‌های کوچکی مثل کارگاه استفاده می‌شوند و دسته دیگر تاور کرین های بزرگ و عظیم‌الجثه‌اند که از آن‌ها برای ساخت سازه‌های بزرگ و برج‌های بلند بهره می‌برند. قابل ذکر است دسته‌ای دیگر از تاور کرین های غول‌پیکر نیز وجود دارند که برای ساخت مخازن نفتی، بیرون آوردن وسایل از داخل آب یا کشتی‌های غرق شده و جابه‌جایی بار در آب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این جرثقیل‌ها به جرثقیل‌ های شناور معروف‌اند.

علت سقوط نکردن جرثقیل برجی

تعادل در تاور کرین به دلیل بلند بودن بسیار اهمیت دارد، به همین دلیل برای حفظ تعادل جرثقیل برجی، پایه آن را در بتن داخل زمین قرار می‌دهند. این عمل دقیقاً مشابه مراحل ساخت ساختمان بلند است که قبل از شروع به ساخت، پایه آن را می‌ریزند. همچنین در صورت نیاز برای حفظ تعادل تاورکرین ها از کمربند استفاده می‌کنند تا مانع سقوط آن شوند.

مزایای جرثقیل ساختمانی

جرثقیل برجی سخت‌ترین عملیات اجرایی را برای پروژه‌های ساختمانی را آسان می‌کند. آن‌ها قادرند تیرآهن‌های فولادی بلند و سنگین را جابه‌جا کنند. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد قیمت می‌توانید قیمت روز تیرآهن را استعلام کنید. حمل مصالح ساختمانی، بتن‌ ریزی سازه، انتقال تجهیزات سنگین و بسیاری از موارد دیگر از جمله قابلیت‌های جرثقیل‌های برجی به شمار می‌رود.

تاورکرین ها این امکان را فراهم می‌کنند که در فضاهای بسیار تنگ شهری، ساختمان‌های بلند ساخته شوند. همچنین سرعت بالا، هزینه کمتر و کارآمد بودن از مزایای استفاده از تاور کرین است. از دیگر مزایای بهره‌گیری از این دستگاه می‌توان به کم‌شدن هزینه نیروی کار اشاره کرد، زیرا استفاده از تاور کرین نیاز به استخدام افراد بیشتر را کم می‌کند.

کلام آخر

در ساخت سازه‌های با ارتفاع بلند، استفاده از مصالحی چون میلگرد، تیرآهن و غیره بسیار متداول است؛ بنابراین برای ایمن‌سازی و ساخت سازه با استحکام بالا لازم است از بهترین نوع مصالح استفاده شود. امروزه قیمت مصالح دائما در حال تغییر است باید به طور مداوم استعلام شوند. بازرگانی فولاد آیرومارت این افتخار را دارد با ارائه انواع آهن‌آلات و کلیه ملزومات ساخت ساختمان را با کمترین قیمت و بالاترین کیفیت به صورت اعتباری و چکی همراه با تضمین قیمت و کیفیت ارائه کند. برای استعلام قیمت امروز میلگرد و سایر مقاطع فولادی می‌توانید با کارشناسان آیرومارت به شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.

شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا با نام تجاری آیرومارت با بیش از ۳۵ سال سابقه در حوزه بازار آهن مفتخر است مقاطع فولادی از برندهای معتبر را در سریع‌ترین زمان ممکن به دست مصرف‌کنندگان برساند. این شرکت علاوه بر این خدمات مختلف دیگری مانند برشکاری و خمکاری میلگرد را به شما عزیزان ارائه می‌دهد.