انکربولت چیست؟ معرفی انواع+کاربرد در صنایع مختلف
انکر بولت اتصال دهنده استوانهای شکل است که برای اتصال اجسام و عناصر سازهای به بتن استفاده میشود. انکر بولت انواع مختلفی دارد و ممکن است از آنها برای موارد مختلفی از منزل گرفته تا در صنایعی مثل ماشین آلات استفاده شود.
امروزه بسیاری از تولیدکنندگان، این پیچ و مهرهها را میسازند و کاربردهای مختلفی دارند. اگر انکر بولت ها به درستی نصب شوند، اتصال بسیار محکمی را تشکیل میدهند که برای چندین دهه دوام میآورد.
بنابراین ما در این مطلب قصد داریم به بررسی انکر بولت، کابردها و نحوه کاشت انکر بولت بپردازیم و ویژگیهای آن را عنوان کنیم. همراه وبلاگ آیرومارت باشید.
انکربولت چیست؟
انکربولت یا مهره برشی (Anchor Bolt)، یک نوع رابط مکانیکی است که برای اتصال و نگهداری اجسام به سطوح بتنی یا سایر مواد سخت استفاده میشود. این بولتها از طریق یک فرآیند نصب و جاگذاری محکم، درون سطح بتن یا سایر مواد مشابه قرار میگیرند.
به دلیل شکننده بودن بتن، میتوانید از پیچ و مهرههای ساده برای کاربردهای معمولی استفاده کنید. اما برای اطمینان از اینکه جسم یا اشیا متصل در جای خود باقی میمانند، باید از انکر بولت استفاده کنید. در ضمن، بولت ها برای اتصال پلیت به فونداسیون نیز به کار میروند.
اشکال عمده انکر بولت ها این است که وقتی در جای خود قرار میگیرند، نمیتوان آنها را بدون چکش زدن، از بتن جدا کرد. در شرایطی که پیچ انکر بولت از عناصر حیاتی ساختوساز محسوب میشود، این معمولا یک مسئله جدی نیست. زیرا معمولا پس از ساخت سازه نیازی به تغییر دادن انکر بولت ها نیست. اما زمانی که از انکر بولت برای ایمنسازی ماشینهای سنگین استفاده میشود، میتواند مشکلساز باشد. برای مثال، ممکن است که برخی از ماشین آلات برای تولید محصولات مختلفی ساخته شده باشند و جهت تولید آن محصولات، نیاز باشد که ماشین آلات دوباره پیکربندی شوند. در این صورت ممکن است به جدا کردن انکر بولت ها احتیاج داشته باشید.
مشخصات انکر بولت
انکر بولت ها بر اساس نوع کاربرد، مشخصات خاصی دارند. در این بخش ویژگی های انکر بولت نوع L که رایجترین نوع آن است را عنوان میکنیم:
- D قطر انکر بولت
- L طول
- C طول پایه
- T طول رزوه
انواع انکربولت بر اساس ظاهر
انکر بولتهای اصلی به صورت زیر دستهبندی میشوند:
- میلههای L شکل
- میلههای J شکل
- دو مهرهای
انواع انکربولت از نظر عملکردی
- شیمیایی
- مکانیکی
هر کدام از این انکر بولتها کاربرد خاصی دارند، از اینرو در ادامه به طور جداگانه به توضیح هر کدام میپردازیم و تفاوت انکر بولت مکانیکی و شیمیایی را توضیح میدهیم.
انکر بولت شیمیایی چیست؟
در اجزای انکر بولت شیمیایی از چسبهای رزینی یا شیمیایی استفاده میشود. استفاده از چسب یا رزین در اجرای این انکر بولت ها، اتصال محکمی را به وجود میآورد.
عموما از این نوع انکر بولت برای بارهای سنگین استفاده میشود. زیرا در اجرای انکر بولت های شیمیایی، ابتدا رزین یا چسب به داخل حفره تزریق میشود و با خروج هوا از منافذ بتن، چسبندگی و ظرفیت باربری بتن به میزان قابل توجهی افزایش مییابد.
در اجرای انکر بولت های شیمیایی محدودیتی برای قطر و عمق انکر بولت وجود ندارد و میتوان با افزایش قطر و عمق حفره، ظرفیت باربری بتن را افزایش داد. از مزایای انکر بولت شیمیایی میتوان به عدم محدودیت برای استفاده در انواع سازهها با مقاومتهای مختلف اشاره کرد.
در ضمن، قابلیت استفاده از تعداد زیادی انکر بولت با فواصل بسیار نزدیک و بسیار کوتاه نیز از مزایای آن محسوب میشوند. البته بعد از اجرای این انکربولتها باید حدود ۲۴ تا ۴۸ بگذرد تا به درستی برای تحمل بار آماده شوند. از چسب کاشت میلگرد برای اتصال این بولتها استفاده میشود.
مراحل اجرای انکربولت شیمیایی
جهت اجرای این انکربولت مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. ایجاد حفره
در مرحله اول برای اجرای انکر بولت شیمیایی، سوراخی با عمق و قطر مناسب برای انکر بولت ایجاد کنید. جهت ایجاد سوراخ از انواع مته بتن، دریل دستی یا الماسه استفاده کنید.
۲. پاکسازی
در این مرحله، گرد و غبار داخل حفره باید کاملا تمیز شود. برای تمیز کردن کامل حفره ابتدا از دستگاه مکش هوا استفاده کنید. سپس با استفاده از فرچه سیمی یا جارو، داخل حفره را کاملا تمیز کنید و مجددا از دستگاه مکش استفاده کنید تا پاکسازی کامل شود.
۳. تزریق چسب و قرار دادن انکر بولت در حفره
در اینجا با استفاده از ابزارهایی مانند گان چسب، انکربولت های شیمیایی داخل حفره قرار میگیرند. جهت این کار کافیست دو سوم حفره را با چسب پر کنید. پس از تزریق، انکر بولت را در سوراخ قرار دهید.
نکات ضروری جهت ایجاد انکربولت شیمیایی
- عمق و قطر سوراخ ایجاد شده را با توجه به نوع انکربولت تنظیم کنید تا از هدر رفتن مواد جلوگیری شود. یعنی در صورت لزوم میتوانید عمق و قطر سوراخ را برای تنظیم بار تغییر دهید.
- اگر مرحله تمیز کردن به درستی انجام نشود، مقاومت و ظرفیت بار به میزان قابل توجهی کم میشود. بنابراین قبل از تزریق چسب، حتما حفره را کاملا پاکسازی کنید.
- قبل از تزریق، مطمئن شوید که تاریخ انقضای مواد شیمیایی تمام نشده باشد.
- هنگام تزریق چسب، نازل را به انتهای سوراخ هدایت کنید تا از ایجاد فضای خالی و سوراخ جلوگیری شود.
انکربولت مکانیکی چیست؟
در اجرای انکر بولت مکانیکی از مهارهای مکانیکی با نام رایج رول بولت استفاده میشود. رول بولتها بسته به نوع اتصال، در اندازهها و مواد مختلفی به کار میروند.
در اجرای انکر بولت های مکانیکی، صفحه توسط نیروی انبساطی و اصطکاکی رول بولت ها به بتن یا سایر مواد پایه متصل میشود. انکربولتها شامل انوع مختلفی مثل انکربولت غلافی، انکربولت گوهای و انکربولت ضربهای است.
مراحل اجرای انکربولت مکانیکی
برای اجرای انکربولت مکانیکی، مراحل زیر را انجام دهید:
۱. پاکسازی
ابتدا سطح مورد نظر را کاملا تمیز کنید تا اثری از گرد و غبار و سایر آلودگیها روی سطح باقی نماند.
۲. ایجاد حفره
در بتن یا سایر مواد پایه، با توجه به قطر و عمق کاشت مورد نظر سوراخ کنید.
۳. جایگذاری انکربولت
انکر بولت مکانیکی را داخل سوراخ آماده شده در انواع فونداسیون قرار دهید. آنها را در امتداد خط مشخص شده در سوراخ با چکش مخصوص به حرکت درآورید تا نگهدارنده با واشر و مهره در تماس باشد.
۴. محکم کردن مهرهها
در نهایت مهرهها را با استفاده از آچار محکم کنید تا سر مخروطی انکر بولت مکانیکی در خارج از حفره دیده شود.
نکات ضروری هنگام اجرای انکر بولت مکانیکی
- هنگام ایجاد حفرهها، از اندازههای درج شده روی چکش برای اندازه گیری عمق مورد نظر انکربولت استفاده کنید تا دقت را افزایش دهید. جهت ایجاد قطر صحیح، هنگام سوراخکاری از مته مناسب با نوع انکر بولت استفاده کنید.
- بهتر است از مته الماسی برای سوراخ کردن مصالح پایه استفاده کنید.
- هنگام استفاده از انکر بولت مکانیکی ضربه ای، نیازی به سفت کردن پیچها نیست. بلکه باید از طریق چکش مناسب، ضرباتی به پین وارد کنید تا با انکربولت هم سطح شود.
- هنگام حفر سوراخ، عمق را چند میلیمتر بیشتر کنید تا در صورت ورود گرد و غبار، مطمئن باشید که عمق کاشت مورد نظر رعایت شده است.
- پس از اجرای انواع انکر بولت های مکانیکی، نیازی به صرف وقت برای آماده شدن نیست و میتوان بلافاصله از این انکر بولتها استفاده کرد.
تفاوت انکر بولت شیمیایی و انکر بولت مکانیکی
هر دوی انکربولت های شیمیایی و مکانیکی توان بار بالایی دارند. اما مزایای و معایب هر کدام متفاوت است و بسته به نوع پروژه مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین باید با تفاوت آنها آشنا شوید، در ادامه به این تفاوتها اشاره میپردازیم:
- انکرهای مکانیکی را میتوان بلافاصله پس از تمام شدن مراحل نصب استفاده کرد، اما انکرهای شیمیایی به زمان کوتاهی نیاز دارند تا آمادهی بهرهبرداری شوند.
- انکر بولت های شیمیایی عمق کاشت را محدود نمیکنند. اما در انکرهای مکانیکی عملیات سوراخکاری باید با توجه به نوع، اندازه و عمق انکر انجام شود و در صورت عدم دقت کافی در سوراخکاری، استفاده از انکر مکانیکی غیرممکن میشود.
- نحوه اجرا و نصب انکرهای شیمیایی دشوارتر از انکرهای مکانیکی است و هر اشتباهی در نصب انکرها میتواند ظرفیت باربری را تا حد زیادی کاهش دهد.
- از آنجایی که در هنگام نصب انکر پیچ مکانیکی ممکن است فاصله کمی بین نگهدارنده و انکر ایجاد شود، آنها بیشتر از انکربولتهای شیمیایی احتمال نشتی دارند.
- انکر بولت های شیمیایی در مقایسه با انکربولت مکانیکی فشار کمتری به مواد پایه وارد میکنند و در مواردی که نمیتوان استحکام مصالح پایه را پیشبینی کرد یا زمانی که از انکرها در فواصل بسیار کوتاه استفاده میشود، استفاده از انکرهای شیمیایی ترجیح داده میشود. البته هزینه انکرهای شیمیایی بیشتر از انکرهای مکانیکی است.
- در اثر تزریق چسب یا رزین در حین اجرای انکرهای شیمیایی، فضاهای خالی به وجود نمیآید و این باعث افزایش استحکام و ایجاد مقاومت و تنش تسلیم بالاتری نسبت به انکرهای مکانیکی میشود.
در سازههای مختلف چون سوله تیر ورقی، میتوان از انواع انکر بولت به عنوان یکی از اتصالات استفاده نمود.
استاندارد انکر بولت
هنگام استفاده از انکر بولت در ساخت و ساز، باید حتما جدول استاندارد آن را بررسی کنید. این جدول شامل مواردی مثل نوع متریال مصرفی، ابعاد انکر یا پیچ، ابعاد واشر و ابعاد مهره اتصالی آنها میشود.
استاندارد انکر بولت | ||
متریال انکر بولت | استاندارد پیچ | استاندارد مهره |
آلیاژ فولاد | ASTM A 193 Gr. BV | ASTM A 194 Gr. 2H |
فولاد کم کربن | ASTM 307 Gr. A or A36 | ASTM A 563 |
فولاد با کربن متوسط | ASTM F 1554 Gr.55 | A 563 Gr. D |
فولاد پر کربن | ASTM A 325 or A 321 | ASTM A 194 or A563 |
از انواع انکر بولت برای اتصالات فلنج نیز استفاده میشود. در مقالات دیگر آیرومارت به سوال فلنج چیست پاسخ دادهایم.
انواع انکر بولت کدامند؟
پیشتر درباره دسته بندی کلی انکربولت ها توضیح دادیم. ولی باز هم این انکربولت ها بر اساس هدف از استفاده، تفاوتهایی دارند. در واقع، همه انکر بولت ها برای اتصال اجسام به بتن طراحی شدهاند، اما نحوه انجام این کار بسته به نوع آن متفاوت است.
انواع اصلی انکربولت ها عبارتند از:
- انکربولت های تنشی (Tension Anchor Bolts): این نوع انکربولت برای ایجاد اتصالهای کششی مقاوم و قوی استفاده میشود. آنها برای نصب تیرها، ستونها و سایر اجسام سنگین به سطوح بتنی کاربرد دارند.
- انکر بولت های برشی (Shear Anchor Bolts): این نوع انکربولت برای ایجاد اتصالهای برشی قوی بین اجسام و سطوح بتنی است و در اتصال ستونها، پلهها، تیرها و سایر اجسام به سطوح بتنی استفاده میشوند.
- انکر بولت های صاف (Wedge Anchor Bolts): این نوع انکربولت برای اتصال اجسام به سطوح بتنی یا سنگی استفاده میشود. آنها سیستم تنظیم کننده و قابل تنظیمی دارند که به کشش و برش مقاومت میکنند.
- انکربولت های قلابی (Hook Anchor Bolts): این نوع انکربولت دارای قسمتی است که مانع از جدا شدن بولت از سطح بتنی میشود. آنها برای نصب سیستمهای گرمایشی، تهویه مطبوع، لولهکشی و سایر اجسام به سطوح بتنی استفاده میشوند.
کاربرد انکر بولت چیست؟
کاربردهای انکربولتها در صنایع مختلف شامل موارد زیر میشود:
- ساخت و ساز: انکربولتها در ساخت و نگهداری سازههای بتنی مورد استفاده قرار میگیرند، از جمله ستونها، تیرها، پلهها، و مهرههای نگهدارنده.
- صنعت نفت و گاز: انکربولتها برای نصب و نگهداری تجهیزات و سازههای صنعتی در صنایع نفت و گاز کاربرد دارند.
- صنایع خودروسازی: در صنعت خودروسازی، انکربولتها برای نصب قطعات و ساختارهای فلزی به سطوح بتنی یا فلزی استفاده میشوند.
- صنعت دریایی: انکربولتها در ساخت و نگهداری سازهها و تجهیزات در صنایع دریایی مورد استفاده قرار میگیرند، از جمله کشتیها، سکوهای دریایی، و سازههای ساحلی.
- صنایع الکترونیکی: از این قطعات برای نصب و نگهداری تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی استفاده میشود.
نحوه کاشت انکر بولت چگونه است؟
برخی از انکر بولت ها، در حالی که بتن ریزی تازه انجام شده و بتن هنوز خیس است، وارد آن میشوند و قسمت رزوهدار آنها به سمت بالا میچسبد.
هنگامی که بتن سخت میشود، بولت در جای خود قرار میگیرد و اجسام را میتوان با استفاده از مهرهای که به بخش رزوهای متصل میشود، پیچ کرد. این انکر بولت ها اغلب در پروژههای ساختمانی جدید مورد استفاده قرار میگیرند. جایی که محل دیوارها و سایر عناصری که باید به فونداسیون متصل شوند، کاملا مشخص است.
نوع دیگری از انکر بولت وجود دارد که پس از گیرش بتن، به آن وارد میشود. این بولت ها به سوراخ حفر شده نیاز دارند و میتوان آنها را با یک اپوکسی که در هنگام سفت شدن پیچ را به دام میاندازد، در جای خود محکم کرد.
برای مقاومسازی و کارهای مشابه، انکر بولت ها میتوانند بسیار مفید باشند. اگر در حال ساخت و ساز هستید، پیشنهاد میکنیم روش های کاشت میلگرد را هم مطالعه کنید. زیرا تمامی این روشها جهت تقویت و آرماتور بندی سازه مورد استفاده قرار میگیرند.
البته، مهم است که در انتخاب و استفاده از انکربولتها، استانداردها و دستورالعملهای مناسب رعایت شوند و نصب آنها توسط افراد ماهر و مجرب صورت گیرد. هنگام استفاده از انکر بولت در ساخت و ساز، معمولا سازنده باید قوانین ساختمانی محلی را رعایت کند.
این قوانین، اندازه پیچها و فاصله لازم بین آنها را تعیین میکند. هدف این است که بار ساخت و ساز را در چندین نقطه توزیع کنید و میزان تنش را بر روی هر پیچ خاص یا هر ناحیه معینی از بتن کاهش دهید. یک مهندس یا معمار ممکن است تنش و بارهای وارده را محاسبه کند تا مطمئن شود که انکر بولت ها به درستی قرار گرفتهاند.
عوامل موثر در انتخاب انکر بولت
هنگام انتخاب نوع انکربولت باید به برخی از فاکتورها دقت کنید که مهمترین آنها عبارتاند از:
۱- به شرایط آب و هوایی و محیطی توجه کنید
اول از همه باید بدانید انکربولتی که خریداری می کنید، در چه محیطی استفاده میشود. این عامل بسیار مهم است، زیرا شرایط آب و هوایی به طور مستقیم بر میزان فسفات و سولفات در خاک تاثیر میگذارد.
به علاوه، رطوبت بر مواد خورنده مانند نمک و اسید اثر دارد. بنابراین در بافت خانههای واقع در دریا و ساحل که معمولا نمک زیادی وجود دارد و یا حتی در پالایشگاه ها، نصب انکر بولت ها باید با دقت بالاتری صورت بگیرد. اگر قصد استفاده از این دستگاه را برای نیروگاه یا پالایشگاه دارید، به فاکتورهای فوق توجه زیادی داشته باشید.
۲- به جنس انکر بولت دقت کنید
انکر بولتها در مواد فلزی، پلاستیکی و شیمیایی عرضه میشوند و معمولا روکش آنها از فولاد گالوانیزه سرد یا گرم یا فولاد با پوشش ضد زنگ است.
بسته به شرایط محیطی و اقلیمی که قصد استفاده از ابزار را دارید، باید موادی را انتخاب کنید که برای پروژه و محیط شما مناسب باشد. زیرا هدف از استفاده از این ابزار، بالا بردن افزایش استحکام و دوام سازه پس از نصب است.
۳. به نوع و مقدار بار توجه کنید
بار انکر بولت ها معمولا از ۱۰ تا ۱۵ هزار متغیر است و هر کدام از اینها میتوانند محدوده خاصی را تحمل کنند. در نتیجه، باید با توجه به پروژه خود به میزان بار انکر بولت دقت کنید. به طور کلی باید بدانید که بار استاتیک است یا دینامیک.
بار دینامیکی در یک بازه زمانی، زیاد یا کم میشود و بر سازه تاثیر میگذارد. اما در بار استاتیک، برخی از بارها به طور ثابت و ساکن به سازه وارد میشوند.
خرید تجهیزات فولادی از آیرومارت
انکر بولت، از حمله اصتالات مهم در صنایع و ساختمان سازی است که برای اتصالات پلیتها در فونداسیون نیز مورد استفاده قرار میگیرد. مجموعه آیرومارت، انواع انکر بولت را با توجه به نیاز شما عرضه مینماید.
از سویی، در تمامی مراحل ساخت ساختمان یا در برخی از صنایع دیگر، شما به تجهیزات فولادی مختلفی نیاز دارید. ما در آیرومارت انواع میلگرد، ورق، تیرآهن و … را با قیمت مناسب و کیفیتی عالی ارائه میکنیم.
جهت خرید کافیست وارد سایت ما شوید و پس از اطلاع از قیمت محصولاتی مثل قیمت میلگرد ۱۶، قیمت میلگرد ۱۴ و …، محصول مورد نظرتان را آنلاین سفارش دهید. در ضمن، جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید و توسط کارشناسان مجرب راهنمایی شوید.