آرماتوربندی فونداسیون + نکات فنی اجرای آن

اگر در صنعت ساخت و ساز فعالیت دارید، باید در مورد مسائل مربوط به برنامه‌ریزی تقویت فونداسیون بیشتر بدانید. آرماتوربندی یکی از مهمترین اصول مهندسی محسوب می‌‌شود که در اجرای سازه‌های ساختمانی بتنی کاربرد فراوانی دارد و باعث افزایش مقاومت سازه‌ها می‌شود.

نحوه انجام آرماتوربندی در قسمت‌های مختلف ساختمان با یکدیگر متفاوت بوده و مقاومت کششی خاص و منحصر به فردی را ایجاد می‌کند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در ادامه همراه وبلاگ آیرومارت باشید تا درباره نحوه اجرای آرماتوربندی فونداسیون صحبت کنیم و به نکات فنی آن بپردازیم.

آرماتوربندی چیست؟

ما پیش‌تر به طور کامل درباره اینکه آرماتور بندی چیست صحبت کرده‌ایم، اما به طور خلاصه می‌توان گفت آرماتوربندی، فرآیندی است که طی آن میلگردها یا تمام محصولات فولادی به روش خاصی در کنار هم قرار می‌گیرند و اتصال هر یک از این قطعات با استفاده از نوعی بست فلزی انجام می‌شود. در واقع، یکی از اصول مهندسی برای اجرای انواع سازه‌های بتنی است که تاثیر بسیار بالایی در مقاومت سازه مورد نظر دارد.

از طرفی، بتن ماده‌ای شکننده با مقاومت کمی در برابر نیروهای کششی است. بنابراین تمامی نیروهای کششی در سازه‌های بتنی توسط آرماتور پشتیبانی می‌شوند. آرماتور، مقاومت کششی بتن را افزایش می‌دهد و در نتیجه، باعث افزایش مقاومت سازه در برابر انواع تنش‌های محیطی می‌شود.

با استفاده از این کار، اتصال بین بتن و میلگردها به صورت ایده‌آل صورت می‌گیرد و این اتصال با جزئیات بیشتری انجام می‌شود. نهایتا این کار می‌تواند استحکام سازه بتنی را بالا ببرد. از آنجایی که میلگرد در اینجا نقشی اساسی را ایفا می‌کند، شما باید ابتدا قیمت میلگرد امروز را بررسی کنید و سپس دست به خرید بزنید.

آرماتوربندی فونداسیون چیست؟

همانطور که عنوان شد، آرماتوربندی مرحله مهمی در اجرای فونداسیون است که باید کاملا صحیح و اصولی انجام شود تا در اجرای پروژه مشکلی پیش نیاید. مواردی که در این مرحله باید مورد توجه قرار گیرند به شرح زیر است:

• بررسی اندازه و تعداد آرماتورهای طولی
• بررسی اندازه و تعداد سنجاق‌ها و خاموت‌های استفاده شده
• بررسی میزان همپوشانی میلگردهای طولی
• بررسی میزان خمش انتهایی در آرماتورهای طولی و خاموت‌ها
• بررسی محل اجرای آرماتور بر طبق نقشه
• کاهش میزان کاور بتن از میزان خاموت‌ها و میلگردها

انواع آرماتورهای مورد استفاده در فونداسیون

این آرماتورها به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

1. آرماتورهای طولی یا اصلی: در آرماتوربندی پی ساختمان، از این نوع آرماتورها به صورت طولی استفاده می‌شود و در دو ردیف، یک ردیف در بالای پی و یک ردیف در پایین پی قرار می‌گیرد.
   در اجرای این نوع آرماتورها باید به فاصله آنها از یکدیگر توجه ویژه‌ای داشت. اگر این فاصله به درستی اندازه‌گیری نشود، می‌تواند به مرور زمان باعث خوردگی و فرسایش آرماتورها شود.
2. آرماتور عرضی: وظیفه آرماتورهای عرضی در اینجا، نگهداری از آرماتورهای طولی است. ضمنا استفاده از این نوع آرماتورها از خم شدن آرماتورهای طولی در اثر فشار وارده، جلوگیری می‌کند. فاصله گذاری این نوع آرماتور باید به دقت انجام شود.
   حداکثر فاصله در نظر گرفته شده برای این نوع آرماتورها، نهایتا ۲۰ سانتی‌متر است. این نکته از آن جهت حائز اهمیت است که در صورت عدم رعایت فاصله اولیه، بتن می‌تواند دچار ریزش شود.

نقشه آرماتوربندی فونداسیون و مزایای آن

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که طراحی نقشه آرماتوربندی و اجرای آن چه مزایای دارد و چرا جایگزین روش‌های قدیمی شد؟ پاسخ این سوال شامل موارد زیر می‌شود:

• سازه‌ای که فونداسیون آن از بتن باشد، نسبت به سایر مصالح مورد نیاز ساختمان، قدرت تراکم‌سازی و فشرده‌سازی بیشتری دارد.
• استفاده از آرماتور می‌تواند استحکام کششی ساختمان را بالا ببرد.
• استفاده از آرماتور نه تنها باعث افزایش مقاومت کششی ساختمان می‌شود، بلکه مقاومت سازه را در برابر عناصری مانند آب و آتش نیز افزایش می‌دهد.
• سیستم ساختمانی که از آرماتور برای تشکیل فونداسیون استفاده می‌کند، نسبت به سایر سیستم‌های ساختمانی پایدارتر است.
• استفاده از آرماتور در ساختمان باعث می‌شود تا بتن به اشکال مختلف درآید.
• هزینه نگهداری سازه های بتنی که در آنها آرماتور استفاده می‌شود، در مقایسه با سایر سازه‌ها کمتر است.
• آرماتوربندی از انحراف ساختمان از موقعیت اولیه خود جلوگیری می‌کند و در واقع ساختمان را تثبیت می‌کند.

نحوه آرماتوربندی فونداسیون

آرماتوربندی نوعی کار فنی است که باید به طور دقیق و بر اساس اصول انجام شود. زیرا اگر این کار به درستی انجام نشود، ممکن است در مراحل ساخت ساختمان مشکلاتی به وجود بیاید و بخشی از این مشکلات جبران نشود. بنابراین باید با مراحل اجرای آرماتوربندی فونداسیون آشنا شوید:

۱. تعیین ساختار ساختمان و اجزای آن

قبل از اقدام به تهیه مصالح مورد نیاز ساختمان و اقدام به ساخت و ساز، باید در ابتدای کار نقشه کلی ساختمان را ترسیم کنید و قسمت‌های ضروری آن در قالب نقشه ترسیم و مشخص شود.

۲. خرید میلگرد

مهمترین مرحله در فرآیند اجرای آرماتوربندی فونداسیون بتنی، خرید و محاسبه میلگرد مورد نیاز ساختمان است. این روزها انواع میلگرد در بازار به فروش می‌رسند که سایز و موارد استفاده از آنها با یکدیگر تفاوت دارند. بنابراین شما حتما باید از کاربرد میلگردها اطلاع داشته باشید تا بتوانید آنها را در محل مناسبی قرار دهید.

ما پیش‌تر درباره مباحثی مثل تفاوت میلگرد a2 و a3 صحبت کرده‌ایم و مطالعه این مطالب به شما کمک می‌کند تا درباره میلگرد مناسب، اطلاعات خوبی داشته باشید.

۳. مشاوره با طراح

با توجه به تخصصی بودن آرماتوربندی، باید پس از تهیه میلگرد مورد نظرتان، با مهندس ناظر ساختمان درباره چگونگی اجرای آن مشورت کنید. در واقع یک مهندس با دانش و تجربه کافی در این زمینه، نوع و اندازه میلگردهای تولیدی و مطابقت آنها را با نقشه ساختمان بررسی می‌کند تا بهترین روش انتخاب شود.

در ارتباط با پروژه‌های پیچیده و سنگین، معمولا مهندس ناظر کاملا در محل ساخت حضور دارد و کیفیت اجرای آرماتور فونداسیون را بررسی می‌کند. اما در رابطه با ساختمان‌های کوچک با سازه ساده، فاصله میلگردها و حتی تغییر اندازه آنها به اندازه ساختمان‌های پیچیده اهمیت ندارد و نیازی به حضور مداوم مهندس ناظر در محل ساخت نیست.

۴. انتخاب روش مناسب آرماتوربندی

این روزها راه‌های گوناگونی برای اجرای آرماتور سازه‌های بتنی وجود دارند و هر یک از آنها برای یک نوع سازه بتنی به کار می‌روند. به طور کلی می‌توان از سه روش کرواتی، منظم و گره زدن برای اعمال آرماتور استفاده کرد.

دقت کنید که در هیچ یک از این روش‌ها نمی‌توان جوشکاری را برای اتصال آرماتورها به کار گرفت. زیرا که جوشکاری انعطاف‌پذیر نیست و فشار بیش از حد ممکن است باعث جدا شدن و از دست دادن استحکام کششی آن شود.

جهت اتصال آرماتورها در هر سه روش باید از سیم مفتول استفاده کرد و این سیم‌ها به دو صورت بسته می‌شوند که عبارتند از:

• روش ضربدری: در این روش دو میلگرد روی هم قرار می‌گیرند و مفتول‌ها از زیر و روی آن عبور می‌کنند.
• روش بستن از کنار: در اینجا پس از قرار گرفتن میلگردها روی هم، مفتول به زیر میلگرد زیرین و در امتداد میلگرد دیگر رفته و در آخر، انتهای آنها را به هم متصل می‌کنند. این نوع اتصال در روش کرواتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۵. تصمیم گیری در مورد نحوه قرار دادن آرماتورها

نقش آرماتورگذاری در مقاوم‌سازی پی سازه‌های بتنی، بسیار مهم است. زیرا این موضوع می‌تواند میزان رسیدن بتن به نقاط مختلف سازه را تعیین کند. برای مقاطع بزرگتر که برای آنها از میلگردهای سایز بزرگتر استفاده می‌شود، باید فضای بیشتری در نظر گرفت تا بتن به تمام بخش‌های آرماتور برسد.

۶. بررسی مجدد آرماتورها

یک مهندس خوب باید قبل از بتن ریزی، آرماتورها را به طور کامل بررسی کند. این موضوع مهم است، زیرا گاهی اوقات آرماتورها در حین حرکت یا انجام سایر فعالیت‌ها دچار مشکل می‌شوند. بنابراین قبل از بتن ریزی، به بررسی مجدد نیاز دارند تا مشکلی در اتصال آنها به وجود نیاید.

۷. بتن ریزی

قالب گیری و بتن ریزی آخرین گام از مراحل آرماتوربندی فونداسیون محسوب می‌شود. در مرحله قالب گیری بهتر است از قالب‌های فلزی استفاده کنید، زیرا این‌گونه قالب‌ها از خروج آب سیمان از بتن جلوگیری می‌کنند.

آرماتوربندی پی نواری

نکته‌ای که در هنگام آرماتوربندی پی نواری باید به آن توجه کنید، این است که اگر قالب گیری با استفاده از مصالح ساختمانی مانند آجر انجام شود، آرماتوربندی پی نواری بعد از قالب‌بندی صورت می‌گیرد. اما اگر قالب‌بندی فلزی باشد، آرماتوربندی قبل از قالب‌بندی انجام می‌شود.

نکات اجرایی آرماتوربندی فونداسیون

• در آرماتوربندی فونداسیون از میلگرد زنگ‌زده و روغنی استفاده نکنید. زمانی که میلگرد به روغن یا زنگ‌زدگی آلوده شد، باید قبل از اجرا تمیز شود و پس از تایید دستگاه نظارت، بتن ریزی را شروع کنید.
• فاصله خطوط آرماتور باید حداکثر ۲۰ سانتی‌متر از یکدیگر باشد و در صورت رعایت نکردن این فواصل توسط پیمانکار، دستگاه‌های نظارتی می‌توانند از بتن‌ریزی جلوگیری کنند.
• خاموت‌ها باید توسط سیستم آرماتوربندی فونداسیون و در تمام میلگردها مهار شوند. در صورت عدم رعایت، دستگاه نظارت موظف است کار پیمانکار را متوقف کند تا بتواند نقص را برطرف کرده و کار را از سر بگیرد.
• در اجرای آرماتوربندی، باید میلگردها را با قیچی مخصوص برش داد و از برش میلگردها به کمک دستگاه خودداری شود. معمولا حرارت موجود در دستگاه‌ها، کیفیت میلگرد را پایین می‌آورد.
• جهت خم کردن میلگرد نباید از دمای کمتر از ۵۰ درجه سانتی‌گراد استفاده شود. زیرا باز و بسته شدن خم برای تغییر شکل مجدد میلگرد، کیفیت میلگرد را پایین می‌آورد. در صورت مشاهده چنین مواردی توسط مهندس ناظر، باید طبق قوانین اقدام شود.
• باید بین میلگردها و سطح قالب‌بندی فاصله وجود داشته باشد. این فاصله باید حداقل ۵.۵ سانتی‌متر باشد تا پوشش بتنی روی میلگردها به ضخامت مناسب برسد. علاوه بر ایجاد پیوند بین بتن و میلگرد، میلگرد را از زنگ‌زدگی و خوردگی نیز محافظت می‌کند.

نحوه میلگردگذاری فونداسیون

نکات مهم در میلگردگذاری فونداسیون های بتن آرمه به شرح زیر است:

• در فونداسیون، قطر میلگردها نباید کمتر از ۱۰ میلی‌متر باشد.
• فاصله محور تا محور میلگردها نباید کمتر از ۱۰ سانتی‌متر و بیشتر از ۳۵ سانتی‌متر باشد.
• ابعاد شناژ رابط بین پی‌ها باید با توجه به ابعاد پی و حداقل ۳۰ سانتی‌متر انتخاب شود تا سطح بالایی آن با پی یکسان باشد.
• تعداد بهترین میلگرد برای شناژ، باید حداقل چهار آرماتور به قطر ۱۴ میلی‌متر باشد.
• میلگردهای طولی شناژ باید با خاموت‌هایی به حداقل قطر ۸ میلی‌متر و حداکثر فاصله ۲۵ سانتی‌متر از یکدیگر بسته شوند.
• جهت تقویت پایه بتنی در برابر کشش، آن را با آرماتور مسلح می‌کنند. در فونداسیون منفرد به دلیل فشار و بار وارد شده توسط ستون، سطح بالایی آن به حالت فشاری و سطح پایینی به حالت کششی تبدیل می‌شود.
• بنابراین، شبکه‌ای از میلگردهای طولی و عرضی در ناحیه مقاومت کششی، یعنی در سطح پایین قرار می‌گیرد. این شبکه را مش یا کفپوش می‌نامند. همانطور که مقررات ملی ساختمان توصیه می‌کند، حداقل پوشش بتنی برای کف پی باید ۷۵ میلی‌متر باشد.

خرید انواع مصالح برای اجرای آرماتوربندی فونداسیون

همانطور که در متن مطالعه کردید، در اجرای آرماتوربندی فونداسیون مصالح مختلفی به کار می‌روند که مهمترین آنها، میلگرد است. شما می‌توانید قیمت میلگردهای ساختمانی مانند قیمت میلگرد ۱۶ اصفهان، قیمت میلگرد ۱۴ و … را در سایت آیرومارت مشاهده کنید و محصول مورد نظرتان را آنلاین سفارش دهید. در ضمن، جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره آرماتوربندی فونداسیون یا محصولات فولادی، کافیست با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید و توسط کارشناسان مجرب راهنمایی شوید.