اصول تخریب ساختمان + انواع روش ها

تخریب ساختمان می‌بایست براساس اصول و قواعد مشخصی انجام شود. عملیات تخریب معمولا با هدف ساخت ساختمان جدید صورت می‌گیرد که دارای روش های مختلفی است و رعایت ضوابط در آن برای ایمنی تخریب ساختمان بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که عدم توجه به این قواعد و ضوابط می‌تواند حوادثی فاجعه‌‎بار را به همراه داشته باشد.
حال چگونه می‌توان مانع وقوع چنین حوادثی شد؟ دراین مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر آشنایی با روش های تخریب ساختمان، اصول و الزامات آن را فرا بگیرید.

انواع تخریب ساختمان

ابتدا لازم است نوع عملیات تخریب ساختمان را مشخص کنیم؛ اینکه آیا فقط بخش‌های داخلی سازه قرار است تخریب شوند یا کل ساختمان.

تخریب بخش‌های داخلی ساختمان

تخریب داخلی عبارت است از خراب کردن بخش‌های داخلی سازه، در حالی که نمای بیرونی حفظ شود. این نوع تخریب عموما برای آماده‌سازی یک پروژه جهت نوسازی انجام می‌گیرد و شامل برداشتن دیوارها، سقف‌ها، لوله‌ها و سایر قسمت‌های مشابه می‌شود.

تخریب انتخابی

گاهی اوقات به جای تخریب کل یک ساختمان لازم است فقط بخش‌هایی از آن را تخریب کرد که می‌تواند شامل برخی قسمت‌های داخلی و خارجی سازه شود. این روش در صورتی که برای پروژه شما کاربردی باشد، ضمن کاهش هزینه تخریب ساختمان، از ضایعات و اثرات منفی زیست محیطی نیز می‌کاهد.

در برخی ساختمان‌ها این کار برای بازسازی کامل قسمت‌های فرسوده انجام می‌شود که در صورت امکان، بدون انجام تخریب می‌توان اقدام به مقاوم سازی ساختمان کرد. در صورت وجود ترک در بتن نیز می‌توانید مقاله ما درباره ترمیم بتن ترک خورده را بخوانید و از این طریق اقدام به بازسازی ساختمان خود کنید.

جداسازی و تخریب

این روش شامل جدا کردن برخی قسمت‌های سازه مانند درب و پنجره است که با هدف استفاده مجدد، بازیافت یا نوسازی این اجزا صورت می‌گیرد؛ سپس اقدام به تخریب سازه می‌شود.

تخریب کامل

در این شیوه، سازه به طور کامل تخریب می‌شود که عمده روش های رایج آن استفاده از تجهیزات دستی، ابزارآلات مکانیکی، انفجار، جرثقیل و گوی تخریب و همچنین استفاده از مواد شمیایی است. رعایت اصول تخریب ساختمان در این شیوه الزامی است.

روش های تخریب ساختمان

در ادامه هر پنج روش تخریب ساختمان را توضیح می‌دهیم. شما می‌توانید الزامات و ضوابط تخریب سازه را مطابق فصل هشتم مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان به طور کامل مطالعه کنید.

تخریب دستی

تخریب ساختمان فرسوده یا کلنگی کوچکی که قابلیت و ارزش تعمیر و بازسازی را ندارد، می‌تواند به صورت دستی انجام شود. البته گاهی ممکن است ساختمان‌های نو نیز تخریب شوند که عمدتا دلیل آن ساخت غیراصولی یا بدون مجوز است.

در تخریب دستی ساختمان کارگران با بهره‌گیری از تجهیزاتی مانند پتک، قلم و چکش و بیل اقدام به تخریب می‌کنند. تخریب ساختمان با پیکور یا همان چکش برقی نیز بخشی از اقدامات مهمی است که در شیوه تخریب دستی انجام می‌گیرد.

این شیوه عمدتا برای تخریب ساختمان‌های کوچک و یا مکان‌هایی که احتمال خسارت به سازه‌های مجاور بالاست، استفاده می‌شود. همچنین گاهی اوقات امکان به‌کارگیری ماشین آلات برای انجام عملیات تخریب وجود ندارد و تنها روش ممکن همین روش دستی است.

از مزایای روش تخریب دستی ساختمان می‌توان به امکان جداسازی مصالح ساختمانی و کاهش هزینه تخریب ساختمان اشاره کرد. مشکلات عمده آن نیز سرعت پایین عملیات و نیاز به نیروهای حرفه‌ای و متخصص است.

تخریب مکانیکی

تخریب مکانیکی به وسیله لوازم و ماشین آلات مخصوص صورت می‌گیرد و انسان در آن عمدتا نقش هدایتی دارد. این تجهیزات شامل برخی از انواع ماشین آلات ساختمانی از جمله بیل‌های مکانیکی است که می‌توانند بتن و فولاد را تخریب کنند.

از تجهیزات کوچکتر مانند لودر اسکید برای ساختمان‌های با ابعاد کمتر و انواع تخریب داخلی و انتخابی بهره می‌گیرند. تخریب مکانیکی سازه مانند تخریب ساختمان با بیل مکانیکی یا تخریب ساختمان با لودر در مقایسه با روش دستی با سرعت بالاتر و البته هزینه بیشتری انجام می‌‌شود.

انفجار

تخریب ساختمان با انفجار یک عملیات بسیار تخصصی است که طی آن از مواد منفجره برای انهدام ساختمان های بلند و عظیم مانند سیلوها و پل‌ها استفاده می‌شود.
در این شیوه ابتدا باید با استفاده از نرم‌افزار شرایط تخریب را پیش‌بینی کرد، سپس با کمک دینامیت تکیه‌گاه‌های سازه‌ای را تضعیف و ساختمان را تخریب نمود. مطابق آمار در کمتر از ۱ درصد پروژه‌های تخریب از روش انفجار استفاده می‎شود. رعایت اصول تخریب ساختمان در روش افنجاری الزامی است.

جرثقیل و گوی تخریب

در شیوه تخریب ساختمان با جرثقیل و گوی، یک گوی بزرگ که از جرثقیل آویزان است با حالت رفت و برگشت بارها به سازه برخورد می‌کند تا موجب تخریب آن شود. این شیوه جزو روش های پرخطر تخریب ساختمان محسوب می‌شود که برای انجام آن نیاز به فضا دارید و بسیاری اوقات امکان عملیاتی شدن ندارد.

امروزه استفاده از جرثقیل و گوی تخریب برای انهدام سازه تا حد زیادی منسوخ شده است، زیرا علاوه بر ایجاد گرد و غبار فراوان و آلوده کردن منطقه، آلودگی صوتی زیادی نیز ایجاد می‌کند. در حال حاضر عمدتا از روش های تخریب ساختمان با بیل مکانیکی و سایر تجهیزات مشابه به جای چنین شیوه‌ای بهره می‌برند.

استفاده از مواد شیمیایی

این شیوه برای تخریب ساختمان بتنی کاربرد دارد. در روش مذکور قسمت‌های مختلفی از مقاطع بتنی ساختمان را سوراخ کرده و در آن‌ها مواد شیمیایی مخصوصی تزریق می‌کنند تا این مواد موجب تخریب بتن از درون شود.

البته روش مذکور هزینه زیادی دربردارد و از این رو چندان از آن استقبال نمی‌شود، اما بدون ایجاد آلودگی صوتی و گردو غبار زیاد می‌توان از آن برای تخریب سازه استفاده کرد. در بهره‌گیری از این روش می‌بایست دمای هوا کنترل شود، چرا که عملکرد مواد شیمیایی بستگی زیای به درجه حرارت دارد.

مراحل تخریب ساختمان

اکنون که با روش های مختلف تخریب آشنا شدیم، مراحل و اصول تخریب ساختمان را بررسی می‌کنیم که شامل برخی اقدامات قبل از تخریب ساختمان می‌شود.

دریافت مجوز تخریب

از آنجایی که انجام هرگونه فعالیت عمرانی مانند تخریب سازه نیازمند کسب جواز مربوطه از شهرداری است، ابتدا باید نسبت به اخذ مجوزهای لازم برای این منظور اقدام و سپس مراحل بعدی را دنبال کنیم.

قطع منابع و جداسازی تجهیزات ساختمان

بر اساس اصول تخریب ساختمان باید تمام منابع انرژی مثل برق، آب، گاز و حتی تلفن ساختمان را قطع کرد. در این مرحله لازم است از سازمان‌‌های مربوطه کمک بگیرید. همچنین محل انشعاب آن‌ها به هنگام تخریب باید حفاظت شود.

تمام تجهیزات متصل در ساختمان مثل انواع شیرآلات، آب گرمکن، کولر، پکیج، روشویی و وسایل آشپزخانه می‌بایست با دقت از محل اتصال جدا شده و به بیرون از ساختمان منتقل شوند. همچنین باید سیم‌کشی برق ساختمان را از داخل دیوارها خارج کرد.

اقدامات مرتبط با ایمنی تخریب ساختمان

پیرامون محل تخریب با ایجاد یک حریم امن حفاظت شود. این کار می‌بایست مطابق با اصول تخریب ساختمان و آیین‌نامه‌‌های موجود در ساخت و ساز صورت پذیرد.
در مراحل بعدی به ترتیب شیشه‌‌ها، بازشوها، قاب پنجره‌ها و چارچوب درها جدا می‌شوند؛ البته در صورتی که امکان استفاده مجدد از آن‌ها وجود داشته باشد. در زمان انتقال مراقب شکستن این قبیل تجهیزات باشید.
عایق‌بندی، اجزا و مصالح شیب‌بندی از سقف جدا شود.

انجام عملیات تخریب

در این مرحله با توجه به شرایط سازه و میزان هزینه‌کرد، روش تخریب انتخاب می‌شود که عمدتا مجریان پروژه‌ها روش‌های دستی یا ماشین آلات مکانیکی را انتخاب می‌کنند.
منازل و ساختمان‌های قدیمی اغلب مطابق با سیستم دیوار باربر ساخته شده‌‌اند.

در این حالت اگر سقف به صورت طاق ضربی اجرا شده باشد، می‌توانید سقف را تخریب و تیرآهن‌های مصرف شده را جدا کنید. برای اطلاعات بیشتر درباره تیرآهن دست دوم و امکان استفاده مجدد از آن‌ها کلیک کنید.

اگر اسکلت ساختمان فلزی و سقف به صورت تیرچه بلوک یا سقف طاق ضربی اجرا شده باشد، سقف و دیوار هر طبقه را می‌توان از بالا به پایین به کمک چکش هیدرولیکی تخریب کرد. در نهایت اسکلت فلزی از بالا به پایین جمع‌آوری می‌شود.

در ساختمان‌‌های با اسکلت بتنی و سقف دال دو طرفه، نیز تخریب با چکش هیدرولیکی از بالاترین طبقه آغاز می‌‌شود. در صورتی که ساختمان دارای ارتفاعی بیش از بیل مکانیکی باشد، تخریب از بالا به پایین توسط ابزاری مانند چکش بادی انجام شده و دیوار هر طبقه نیز به کمک چکش برقی انجام می‌گیرد.

انتقال ضایعات

در نهایت ضایعات هر طبقه به صورت دستی توسط کارگرها به پایین منتقل می‌شود. تمام مصالح تخریب شده که قابلیت استفاده مجدد را در ساخت و ساز ندارند، توسط کامیون‌ها بارگیری و به محلی مشخص منتقل می‌شوند.

مورد دیگری که باید در اصول تخریب ساختمان رعایت شود، پر کردن چاه فاضلاب قدیمی تا ارتفاعی مشخص با خاک و آهک است. دقت داشته باشید که به هیچ وجه از نخاله‌های ساختمانی برای این کار استفاده نکنید، چرا که چنین اقدامی ممکن است موجب تجمع جانوران موذی و آلودگی‌های زیست محیطی شود.

با رعایت اصول تخریب ساختمان در هر مرحله از عملیات تخریب، در جهت حفظ جان افراد گام برمی‌دارید. همچنین با این کار، مصالح و مقاطعی که قابلیت استفاده مجدد را دارند، حفظ کرده و هزینه‌های ساخت را کاهش می‌دهید. با اجرای این دستورالعمل تخریب ساختمان، مقاطع فلزی قابلیت استفاده مجدد را خواهند داشت.

خرید انواع مقاطع فولادی از آیرومارت

تا اینجا چک لیست تخریب ساختمان را بیان کردیم. پس از اتمام عملیات تخریب و آغاز ساخت و ساز، نیاز به مصالح ساختمانی باکیفیت دارید. شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا با نام تجاری آیرومارت با ارائه انواع مقاطع فولادی آماده ارائه خدمات به مجریان پروژه‌های ساختمانی است.

شما می‌توانید به طور روزانه قیمت بهترین برندهای میلگرد از جمله قیمت میلگرد ابهر و قیمت میلگرد اصفهان را استعلام کرده و به آسانی اقدام به ثبت سفارش کنید.
در سازه‌های فولادی نیز برای خرید تیرآهن امکان بررسی آنلاین قیمت این مقاطع مانند قیمت تیرآهن ۱۴ و قیمت تیرآهن ۱۶ در سایت آیرومارت وجود دارد. شما همچنین می‌توانید از طریق تماس با شماره تلفن ۰۲۱۴۵۳۰۶ با کارشناسان آیرومارت در ارتباط باشید و برای تهیه آهن آلات مورد نیاز خود از آن‌ها مشاوره بگیرید.

شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا با سابقه دیرینه خود در عرضه انواع مقاطع فولادی و داشتن زیرساخت‌های لازم از جمله سوله‌ای به مساحت ده هزار متر مربع، در سریع‌ترین زمان ممکن مصالح خریداری‌شده را به مصرف‌‎کننده می‌رساند. کارشناسان این شرکت خدمات مختلفی را در ارتباط با فروش محصول به شمار ارائه می‌دهند و در تمام مراحل خرید و تحویل آن همراه شما هستند.