اصول تخریب ساختمان و انواع روش‌های تخریب ساختمان

تخریب ساختمان بایستی براساس اصول و قواعد مشخصی انجام شود. عملیات تخریب معمولا با هدف ساخت ساختمان جدید صورت می‌­گیرد. در حال حاضر که در دوران اوج ساخت و سازها به سر می­بریم، حتما بارها شاهد عملیات تخریب ساختمان بوده‌­اید. پس از تخریب و گودبرداری، با اجرای فوندانسیون ساخت واحدهای مسکونی و تجاری آغاز می‌­شود.

اگر به آمار و ارقام مرگ و میر سالیانه در دنیا توجه کنید، متوجه خواهید شد که بخش قابل توجهی از افراد جان خود را در حوادث ساختمانی به دلایل مختلفی مثل عدم رعایت اصول تخریب ساختمان، از دست می‌­دهند. بالا بودن آمار مرگ و میر حکایت از آن دارد که در تمام مراحل ساخت و ساز، رعایت ایمنی بسیار حائز اهمیت است. هر چند که در بررسی‌­ها، عدم رعایت نکات ایمنی به عنوان یکی از شایع‌ترین خطاهای انسانی در حین کار ساختمانی بیان شده‌­است.

اما با توجه به این شرایط چگونه می­‌توان از میزان خسارات کاست و یا مانع وقوع آن­‌ها شد؟ همان­گونه که پیش از این بیان شد، به احتمال زیاد پاسخ شما رعایت نکات ایمنی خواهد بود. اما این یک پاسخ کلی است. حفظ ایمنی تنها به استفاده از کلاه و لباس ایمنی محدود نمی‌­شود. بلکه گاهی اجرای عملیات براساس اصول و قواعد، ایمنی لازم را تامین می­کند. در هر بخش از مراحل ساخت ساختمان، یک سری اصل وجود دارد که عدم توجه به آن­‌ها منجر به خطر انداختن جان کارگرها، افراد رهگذر، ساختمان­‌های مجاور و … خواهد شد. اما هدف ما در مقاله رعایت اصول تخریب ساختمان است. چرا که عملیات تخریب حساس بوده و تخریب غیر اصولی بسیار خطرآفرین می­‌باشد. در ادامه با بررسی اصول تخریب ساختمان ، متوجه خواهید شد که چگونه می­‌توان خطرات این مرحله را کاهش داد.

انواع روش­‌های تخریب ساختمان

اغلب افراد ساختمان­‌های قدیمی و فرسوده یا به اصطلاح کلنگی، که قابلیت و ارزش تعمیر و بازسازی را ندارند، تخریب می­‌کنند تا بتوانند ساخت بنای جدید را آغاز کنند. ساختمان­‌های کلنگی معمولا بالای بیست سال عمر داشته و حداکثر دارای سه طبقه هستند. البته دقت کنید که تخریب ساختمان ‌های جدید و نوساز نیز امکان پذیر است. در این گونه موارد ساخت غیراصولی یا غیرقانونی می‌­تواند علت تخریب باشد. این گونه سازه­‌ها که جدیدتر هستند برخلاف خانه­‌های کلنگی، از مقاطع فلزی بیشتری مثل تیرآهن و عرشه فولادی ساخته شده­‌اند. در مقاله عرشه فولادی چیست بیشتر درباره این مقطع فولادی بخوانید.

در نتیجه از آنجا که در تخریب با انواع مختلفی از سازه، از نظر ابعاد و مصالح مصرفی، رو به رو هستیم، یک روش برای اجرای اصول تخریب ساختمان مناسب نیست. روش‌های رایج تخریب ساختمان به صورت زیر هستند:

• تخریب دستی
• تخریب مکانیکی
• تخریب انفجاری

در تخریب دستی، در از بین بردن بخش­‌های مختلف براساس اصول تخریب ساختمان ، انسان نقش مستقیمی دارد. هرچند در این حالت ابزار آلاتی مثل بیل و کلنگ و حتی ماشین آلات مکانیکی به کارگرها کمک خواهند کرد.

تخریب مکانیکی کاملا توسط ماشین آلات ساختمانی انجام می­‌شود و انسان نقش هدایتی دارد. این روش در مقایسه با روش اول با هزینه بیشتر و سرعت بالاتری انجام می­‌شود. تخریب انفجاری با قرار دادن مواد منفجره، تحت نظارت افراد باتجربه انجام می‌گیرد. مدل‌­های مختلف تخریب برپایه یک سری قانون از پیش تعیین شده تحت عنوان اصول تخریب ساختمان انجام می­‌شود.

مراحل تخریب ساختمان

پیش از بحث درباره اصول تخریب ساختمان، لازم به ذکر است که انجام هرگونه فعالیت عمرانی مثل تخریب ساختمان، نیازمند کسب جواز مربوطه از شهرداری منطقه است. در ادامه مراحل تخریب ساخمان‌های فرسوده را با هم مرور می­کنیم. از آنجا که در اجرای اصول تخریب ساختمان، به انواع اسکلت اشاره خواهد شد، بهتر است مقاله تفاوت اسکلت فلزی و بتنی چیست؟ را مطالعه کنید.

قطع منابع و جداسازی تجهیزات ساختمان

• بر اساس اصول تخریب ساختمان، در اولین قدم بایستی تمام منابع انرژی مثل برق، آب، گاز و حتی تلفن ساختمان را قطع کرد. در این مرحله باید از سازمان‌­های مربوطه کمک بگیرید. هم‌چنین محل انشعاب آن‌ها به هنگام تخریب باید حفاظت شود.
• تمام تجهیزات متصل در ساختمان مثل انواع شیرآلات، آب گرمکن، کولر، پکیج، روشویی، وسایل آشپزخانه مثل سینک ظرفشویی، هود و … با دقت از محل اتصال جدا شده و به بیرون از ساختمان منتقل می‌­شود. هم­چنین تمام سیم‌کشی برق ساختمان نیز از داخل دیوارها باید خارج گردد.

افزایش ایمنی تخریب

• پیرامون محل تخریب با ایجاد یک حریم امن، حفاظت شود. این کار مطابق با اصول تخریب ساختمان و آیین نامه­‌های موجود در ساخت و ساز باید انجام گیرد.
• در مراحل بعدی به ترتیب شیشه­‌ها، بازشوها، قاب پنجره و چهار چوب درها باید جدا شوند. در زمان انتقال مراقب شکستن این قبیل تجهیزات باشید.
• عایق بندی، اجزا و مصالح شیب‌بندی از سقف جدا شود.

جداسازی اجزای قابل استفاده

• منازل و ساختمان­‌های قدیمی اغلب مطابق با سیستم دیوار باربر ساخته شده‌­اند. در این حالت اگر سقف به صورت طاق ضربی اجرا شده باشد، بایستی سقف را تخریب و تیرآهن‌های مصرف شده را جدا کنید. آجرهای جدا شده در این بخش در مراحل ساخت سازه جدید مورد استفاده قرار خواهد گرفت که در محاسبه تیرآهن مورد نیاز برای ساختمان جدید می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در صورتی که اسکلت ساختمان بتنی باشد، آجرهای دیوار به علت اینکه به کمک ملات سیمانی محکم می­‌شوند، کاربردی نخواند بود. کلیک کنید و در خصوص تیرآهن دست دوم بیشتر بخوانید.
• در صورتی که اسکلت ساختمان فلزی و سقف به صورت تیرچه بلوک کار یا طاق ضربی شده باشد، سقف و دیوار هر طبقه از بالا به ترتیب به کمک چکش هیدرولیکی تخریب می‌شود. در نهایت اسکلت فلزی از بالا به پایین جمع آوری می­‌گردد.

آغاز تخریب اصلی

• در ساختمان­‌های با اسکلت بتنی و سقف دال دو طرفه نیز تخریب با چکش هیدرولیکی از بالاترین طبقه آغاز می‌­شود.
• در صورتی که ساختمان ارتفاعی بیش از بال مکانیکی داشته باشد، تخریب بالا به پایین توسط چکش­‌های بادی یا کمپرسو و تخریب سقف و دیوار هر طبقه به کمک چکش برقی انجام می‌گیرد. در این حالت مواد تخریب هر طبقه به صورت دستی توسط کارگرها به پایین منتقل می­‌شود.
• تمام مصالح تخریب شده که قابلیت استفاده مجدد در ساخت را ندارند، توسط کامیون­‌ها بارگیری شده و به بیرون از محیط ساخت و ساز منتقل می‌گردند.
• مورد دیگری که در اصول تخریب ساختمان باید رعایت شود، پر کردن چاه فاضلاب قدیمی تا ارتفاعی مشخص با خاک و آهک. دقت کنید که به هیچ وجه از نخاله­‌های ساختمانی برای این کار استفاده نکنید. چرا که این کار ممکن است موجب تجمع جانوران موذی و آلودگی­‌های زیست محیطی شود.

با رعایت اصول تخریب ساختمان در هر مرحله از عملیات تخریب، درجهت حفظ جان افراد گام خواهد برداشت. هم­چنین با این کار، می­‌توان مصالح و مقاطعی که قابلیت استفاده مجدد دارند را حفظ کرد و از هزینه‌­های ساخت را کاهش داد. با اجرای أصول تخریب ساختمان مقاطع فلزی قابلیت استفاده مجدد را خواهند داشت. اما در صورتی که به مقاطع فولادی نیاز داشتید، می‌توانید با مشاوران ما در بازرگانی آیرومارت تماس حاصل فرمایید.