جرثقیل سقفی یکی از انواع جرثقیل‌ها است که معمولاً به‌صورت دائم نصب می‌شود و یکی از عوامل مؤثر بر وزن سوله محسوب می شود. بیشترین کاربرد این نوع جرثقیل برای جابه‌جایی بار در سالن‌های بزرگ و یا سوله‌ها است. جرثقیل سقفی در دو نوع تک پل و دو پل وجود دارد. ما در این مقاله قصد داریم شما را با اجزای جرثقیل سقفی و انواع آن آشنا کنیم.

انواع جرثقیل سقفی

جرثقیل‌های سقفی از نظر ظرفیت، ساختار و نوع خدمت به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی هرکدام از این جرثقیل‌ها می‌پردازیم:

جرثقیل پل دار

دیوارها و سقف سوله به‌عنوان پشتیبان برای جرثقیل‌های پل دار محسوب می‌شوند و دو مسیر حرکتی به قسمت‌های مختلف دارند. واگن جرثقیل نیز توسط یک یا دو تیر فلزی که حاوی بالابرنده و قلاب است، حرکت می‌کند.
جرثقیل پل دار باتوجه‌به حجم و وزن بار، به دو نوع تک پل و دو پل تقسیم‌بندی می‌شود. نوع تک پل آن به دلیل اینکه یک تیر فلزی دارد و واگن و بالابرنده آن ساده‌تر است، هزینه کمتری دارد؛ ولی نوع دو پل برای بارهای سنگین‌تر و برای دهانه‌های بزرگ‌تر کاربرد دارد.

جرثقیل تک پل

این جرثقیل برای سالن‌هایی که دهانه‌ای کمتر از ۱۵ متر دارد، مناسب است. جرثقیل تک پل قادر است بارهای کمتر از ۵ تن را جابه‌جا کند.

از مزایای این نوع جرثقیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش هزینه راه‌اندازی
• کاهش هزینه ساخت سوله
• کاهش فشار وارد بر ریل‌های سالن
• قیمت پایین نسبت به نوع دو پل
• امکان مونتاژ پل بر روی راهبر طولی

برای اینکه بدانید سوله چیست و با ابعاد و مشخصات آن آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مراحل ساخت سوله را بخوانید.

جرثقیل دو پل

از جرثقیل دو پل برای صنایع متوسط تا بزرگ و برای جابه‌جایی بار با ظرفیت‌های بالا و در محیط‌های با عرض زیاد استفاده می‌شود.

از مزایای جرثقیل دو پل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مناسب برای سالن‌های با دهانه ۱۵ متر و ظرفیت بار بیش از ۵ تن
• تعمیر و نگهداری راحت‌تر
• سهولت در نصب راهرو، چنگک، کابین، مگنت و تجهیزات دیگر
• قابلیت نصب در سازه‌های با ارتفاع بالا
• توانایی جابه‌جایی بار در سوله و سالن‌های با عرض بالا
• قدرت حمل‌ونقل و جابه‌جایی بار با تناژ بالا
• ارتفاع خوب قلاب نسبت به جرثقیل‌های تک پل

جرثقیل ماژولار

جرثقیل ماژولار کاربری ساده‌ای دارد و در صنایع و محیط‌های کوچک‌تر مورداستفاده قرار می‌گیرد. این جرثقیل سقفی کوچک مقرون‌به‌صرفه بوده و از یک‌پایه بلند، پل و چرخ تشکیل شده است.

جرثقیل پردازش

از جرثقیل پردازش معمولاً در صنایع خودروسازی، فولاد، کارخانه الوار و سوله‌های بزرگ استفاده می‌شود. همچنین برای جابه‌جایی بارهای سنگین و مصارف خاص نیز کاربرد دارد.

جرثقیل پایه دار

در جرثقیل پایه دار به‌جای استفاده از دیواره و سقف سوله، از پایه برای اتصال استفاده می‌شود. به این شکل که حرکت پایه‌ها روی ریل‌های متصل به سقف یا زمین انجام می‌شود. از این جرثقیل زمانی استفاده می‌شود که امکان اتصال به دیواره وجود نداشته باشد.

جرثقیل تک ریل

این نوع جرثقیل برای خطوط مونتاژ و تولید کاربرد دارد. به‌طورکلی از جرثقیل تک ریل زمانی استفاده می شود که حرکت بالابرنده و واگن تنها در یک‌جهت و یک مسیر تکی انجام شود.

جرثقیل لبه یا جیب

این نوع جرثقیل در دو نوع دیواری و ستون‌دار است و در محیط‌های کوچک برای مانور و انتقال وسایل مورداستفاده قرار می‌گیرد.

جرثقیل‌های جیب عمدتاً می‌توانند در زاویه ۱۸۰ تا ۳۶۰ درجه چرخش داشته باشند و از نظر اقتصادی برای محیط‌های کوچک به‌صرفه و ایده‌آل است.

کاربردهای جرثقیل سقفی

جرثقیل سقفی در صنایعی کاربرد دارد که عمدتاً نیاز به جابه‌جایی بار دارند. از این وسیله در انبارها، سوله‌ها، محیط‌های صنعتی، سالن‌های تولید و … برای جابه‌جایی بارها استفاده می‌شود.

اجزای تشکیل‌دهنده جرثقیل سقفی

همانطور که گفته شد همه انواع جرثقیل از اجزا و قطعات مختلف تشکیل شده است. در ادامه به برخی از اجزای مختلف جرثقیل سقفی اشاره می شود.

قلاب

قلاب‌ها معمولاً از آلیاژهای مستحکم و بادوام ساخته می‌شوند. قلاب به بالابر جرثقیل متصل است و وظیفه آن نگه‌داشتن بار و جابه‌جایی بدون آسیب است.

درام

درام وسیله‌ای است که نیرو منتقل شده از گیربکس را به نیروی محرکه تبدیل کرده و باعث جابه‌جایی بار می‌شود.

کوپلینگ

این قطعه وظیفه انتقال حرکت چرخشی و نیروی گشتاور از قسمتی به قسمت دیگر را دارد.

پل

پل یکی از ساختارهای اصلی حرکت جرثقیل سقفی سوله محسوب می‌شود که باتوجه‌به نوع تجهیزات دارای یک یا دو شاه‌تیر پل است. تیرچه‌ها معمولاً از فولاد نورد ساخته می‌شوند و می‌تواند تکی یا دو‌تایی باشد.

واگن و کالسکة جرثقیل حامل قلاب و بالابرنده است و روی پل سوار می‌شود. برای ساخت جرثقیل پل و نصب تجهیزات نیاز روی آن باید دقت زیادی را بکار برد.

بالابر

این قسمت از جرثقیل در داخل واگن قرار می‌گیرد و وظیفه آن بالا و پایین‌بردن قلاب با استفاده از سیم‌بکسل یا زنجیر است. استحکام سیم‌بکسل بسیار اهمیت دارد و به دلیل وزن بالای بار باید از سیم‌بکسل‌های باکیفیت استفاده شود. قیمت سیم بکسل یکی از عواملی است به طور مستقیم روی هزینه جرثقیل تأثیر می‌گذارد.

برق بالابر توسط یک سیم که در مسیر تیر قرار گرفته است، تأمین می‌شود و باز و بسته‌شدن آن به‌صورت منظم و با حرکت کالسکه انجام می‌شود. گاهی ممکن است بالابر برای حرکت از فشار پنوماتیک استفاده کند.

برخی از مواقع نیز ممکن است انتقال نیرو از طریق گیربکس‌های داخل کالسکه با بازدهی بیشتر تأمین شود.

ریل یا ریل باند

ریل‌ها در انواع و سایزهای مختلف تولید و برای جرثقیل کاربرد دارند. این قطعه توسط باند باری که جرثقیل در آن حرکت می‌کند، پشتیبانی می‌شود. جرثقیل‌های مستحکم و بادوام معمولاً روی ریل‌های ASCE راه‌آهن حرکت می‌کنند.

جرثقیل دروازه‌ای یکی از نمونه‌های جرثقیل‌های سقفی است که برای انتقال پل به جلو و عقب، از سیستم ریل یا مسیر نصب شده در کف استفاده می‌کند.

ریل‌ها معمولاً از جنس فولاد، آلومینیوم، پی وی سی و غیره ساخته می‌شوند. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر می‌توانید روی لینک ریل فولادی چیست، کلیک کنید.

واگن برقی

این قسمت از جرثقیل در واقع به‌عنوان پشتیبان از بالابر حمایت می‌کند و در امتداد پل جرثقیل قرار می گیرد. وظیفه آن نیز قراردادن بالابر و قلاب، قبل از برداشتن یا پایین آوردن بار است.

ضربه گیره

ضربه‌گیر یا ترمز جرثقیل سقفی، وظیفه جذب نیرو و کاهش ضربة جرثقیل را دارد. این قسمت در دو انتهای تیر نصب می‌شود و مهارکننده کالسکه یا واگن جرثقیل در دو سرتیر است.

ریموت کنترل

قطعه‌ای کوچک و جدا از جرثقیل و به‌صورت سیار است. ریموت کنترل با بلوتوث به کلید فرمان جرثقیل وصل می‌شود و امکان کنترل از راه دور آن را فراهم می‌کند.

راهبر طولی یا کلگی

این قسمت طبق دهانه جرثقیل و به‌صورت تک پل و جفت پل ساخته می‌شود. طول راهبرها به عواملی از جمله ارتفاع، ظرفیت، سرعت حرکت طولی، دهانه و تک پل یا دو پل بودن جرثقیل وابسته است که معمولاً در طول‌های ۱۲۰۰ تا ۶۰۰۰ میلی‌متر تولید می شود.

وینچ

وینچ به‌وسیله‌ای گفته می‌شود که جسمی را به‌صورت اریب یا افقی می‌کشد. وینچ در جرثقیل‌های سقفی، از قرقره، سیم‌بکسل و پمپ هیدرولیک تشکیل شده که وظیفه آن بالابردن بار با استفاده از چرخاندن قرقره سیم‌بکسل است. در واقع به‌طورکلی مجموعه موتور و بالابر جرثقیل را وینچ می‌گویند.

برق رسانی

شین یا برق‌رسانی پروفیلی حاوی اتصالات برقی است که باتوجه‌به نیاز، جنس، توان انتقال و کاربردشان در انواع مختلف وجود دارد.

جک های تعادل جرثقیل

کار جک‌های تعادل جرثقیل، فاصله‌دادن جرثقیل از زمین است تا فشار از روی چرخ کمتر و در سطح وسیع‌تری تقسیم شود تا جرثقیل توانایی بلندکردن بار بیشتری داشته باشد. جک‌ها از پمپ هیدرولیکی و تلسکوپ تشکیل شده است.

چرخ دستی

این قسمت در انتهای پل جرثقیل قرار دارد و وظیفه پشتیبانی از بالابر را دارد. طراحی چرخ‌دستی از بالا و یا پایین اجرا می‌شود.

ستون ها

ستون‌ها زمانی کاربرد دارد که جرثقیل به دیواره‌ها و سقف متصل نباشد. ستون‌ها در واقع کار پشتیبانی را انجام می‌دهند. ارتفاع ستون‌ها و میزان بالارفتن بالابر، باتوجه‌به فضای کار مشخص می‌شود.

به‌طورکلی جرثقیل‌های شیب‌دار یک ستون دارند؛ اما ستون‌های جرثقیل‌های سقفی به‌اندازه‌ای است که بتوان از بالابر جرثقیل محافظت کرد.

باند حرکت

یکی از اجزای تشکیل دهنده جرثقیل سقفی باند حرکت است. این قسمت بخشی از ساختمان است و در واقع مسیری محسوب می‌شود که پل جرثقیل برای انتقال بار به بالا و پایین استفاده می‌کند. دو عدد باند حرکت در هر جرثقیل سقفی استفاده می‌شود.

موتور گیربکس

در ساخت جرثقیل‌ها به‌طورکلی دو نوع گیربکس حلزونی و خورشیدی کاربرد دارند. هرچقدر توان جرثقیل بالاتر باشد، باید از الکتروموتور و گیربکس قوی‌تری در ساخت آنها استفاده کرد.

در برخی از جرثقیل‌ها مثل جرثقیل‌های سقفی، ممکن است نیاز باشد حمل‌ونقل تا چندین متر به‌صورت افقی و یا حتی در برخی موارد به‌صورت عمودی انجام شود. مجموعه الکتروموتورها و گیربکس‌ها نیاز حرکتی را مرتفع می‌کنند.

کامیون های انتهایی

این کامیون‌ها در دو طرف پل قرار دارند و پل‌ها را با استفاده از چرخ‌هایی که روی ریل سوار شده‌اند، به بالا و پایین باند جابه‌جا می‌کنند. کامیون‌ها می‌توانند باتوجه‌به ظرفیت جرثقیل ۲، ۴ و ۸ چرخ داشته باشند.

کالسکه

این قسمت از جرثقیل به‌صورت طولی روی پل حرکت می‌کند. این کالسکه به دو مدل می‌تواند روی جرثقیل فیکس شود.

مدل اول به این صورت است که چرخ‌های کالسکه روی ریل پل سوار شود که بیشتر در جرثقیل‌های دو پل به این شکل است. مدل دوم به این صورت که کالسکه روی قسمت پایین فلنج به شکل آویزان قرار بگیرد.

مزیت استفاده از جرثقیل سقفی

جرثقیل‌های سقفی، دو مزیت بزرگ دارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

ایمنی

گاهی جرثقیل‌ها وظیفه جابه‌جایی مواد آلوده و سمی در محیط کار را دارند. در مواردی نیز بدون دخالت و حضور نیروی کار و از راه دور، مواد شیمیایی، داغ، خورنده و خطرناک را جابه‌جا می‌کنند. این کار باعث می‌شود شرایط ایمنی برای افراد فراهم شود.

بهره وری

جرثقیل‌های سقفی نسبت به نیروی کار انسانی، کارایی و سرعت بسیار بالایی در جابه‌جایی وسایل دارند. به همین دلیل، استفاده از آن‌ها باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود. همچنین استفاده بهینه از فضای را به دلیل قابلیت صرفه‌جویی در مکان و اشغال کردن کم فضا، فراهم می‌کند.

سخن پایانی

جرثقیل های برجی و سقفی باتوجه‌به مکانیزم، جنس، شکل، سازوکار و ظرفیت تنوع زیادی دارند. برای انتخاب جرثقیل سقفی مناسب با کار خود لازم است محدودیت‌ها و کاربری کارگاه خود را در نظر بگیرید. برای این منظور می‌توانید با کارشناسان متخصص و کاربلد آیرومارت به شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید و از مشاوره رایگان بهره بگیرید.

بازرگانی آیرومارت آماده ارائه خدمات نصب و راه‌اندازی انواع جرثقیل‌های سقفی در سالن‌ها و سوله‌ها می‌باشد. آیرومارت کلیه خدمات خود را با ارائه گواهی‌نامه اصالت کالا به همراه تضمین کیفیت در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.