کپ جوشی چیست؟

ابتدا باید بدانیم کپ جوشی چیست. کپ نوعی درپوش دائمی است که برای مسدود کردن یک سر لوله استفاده می‌شود و از آنجایی که آن را با جوشکاری به لوله‌ها متصل می‌کنند، به آن کپ جوشی گفته می‌شود. همانطور که می‌دانید، لوله‌ها در جنس‌ها و اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند؛ بنابراین، کپ جوشی نیز جنس و اندازه‌های گوناگونی دارد تا بتواند به این لوله‌ها وصل شود.

اندازه‌های تولید از ۳ سانتی‌متر تا ۳۰۰ سانتی‌متر متفاوت است. علیرغم اینکه کارخانه‌های تولید کننده کپ جوشی این محصول را در اندازه‌ها مختلف و با استفاده مواد گوناگون می‌سازند، باز هم بخشی از نیاز کشور به نوع خاصی از طریق واردات تامین می‌شود.

کاربرد کپ جوشی چیست؟

پیش‌تر گفتیم که کپ جوشی در لوله کشی استفاده می‌شود، در این بخش دلیل به کار بردن آن را می‌گوییم. فولاد به کار رفته در کپ جوشی، معمولا استیل است. به دلیل وجود ترکیباتی مانند کروم و نیکل، این قطعات مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون و خوردگی دارند. همچنین این نوع فولاد به دلیل وجود عنصر مولیبدن، در برابر دماهای بالا و پایین مقاومت بیشتری را از خود نشان می‌دهد.

فولادهای زنگ نزن که کربن کمی دارند، بنابراین به راحتی در عملیات جوشکاری و ماشینکاری استفاده می‌شوند. برای آشنا شدن با انواع جوشکاری، پیشنهاد می‌کنیم مطلب جوشکاری co2 و جوشکاری زیر آب را مطالعه کنید.

نحوه تولید کپ جوشی چگونه است؟

برای تولید کپ جوشی فولادی، از دو روش به نام‌های روش حرارتی و روش کشش استفاده می‌شود که در ادامه هر کدام را توضیح می‌دهیم:

۱. روش حرارتی

در این روش، کپ از طریق کوره مخصوص شکل می‌گیرد. در روش حرارتی، تنش حرارتی کوره می‌تواند بر روی کپ به شکل تنش پسماند تاثیر بگذارد و مقاومت آن را در برابر فشار کاهش دهد. بنابراین باید پس از برداشتن کپ از کوره، تنش زدایی را انجام دهید.

برای رفع این تنش، قطعات را در کوره تنش‌زدایی قرار می‌دهند. در طول زمان و دمای مناسب، این کوره‌ها تنش جمع‌‌شده در یک نقطه را در کل آن پخش می‌کنند تا اثری از پسماند باقی نماند.

از طرفی، در حین تولید ممکن است بر روی بدنه آن ترک ایجاد شود. برای حل این مشکل، از روش شات بلاست در فرآیند تولید کپ جوشکاری استفاده می‌شود. روش شات بلاست نیز برای تمیز کردن بدنه کپ از پلیسه‌ها و مواد اضافی مناسب است.

۲. روش کشش

در این روش ابتدا ورق فولادی به ابعاد مورد نیاز بریده شده و در قالب مناسب قرار می‌گیرد. سپس از طریق فشار هیدرولیک، کپ داخلِ قالب به اندازه و شکل استاندارد خود می‌رسد. در واقع کپ با اعمال کشش‌های مختلف ساخته می‌شود. در مراحل پایانی تولید، کپ‌ها رنگ‌آمیزی و بسته‌بندی می‌شوند تا آماده ورود به بازار باشند.

انواع کپ جوشی کدامند و موارد استفاده از آن‌ها چیست؟

پیش از خرید کپ جوشی، باید با انواع آن و ویژگی‌های هر کدام آشنا شوید تا مدلی را انتخاب کنید که برای شما کاربردی‌تر است. انواع کپ جوشی عبارتند از:

۱. کپ فولادی

فولاد کربنی ماده اصلی برای ساخت کپ جوشی فولادی است و ترکیب شیمیایی آن شامل عناصر اصلی مانند کربن، منگنز و فسفر و همچنین هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و حتی آلیاژهای سنگ معدنی می‌شود. به طور کلی به دلیل جنس فولاد و کاربردهایی آن، رایج‌ترین کپ به حساب می‌آید.

کپ های جوشی فولادی در دو نوع تخت و عدسی ساخته می‌شوند. به عنوان مثال، کپ تخت از یک صفحه دایره‌ای شکل تخت ساخته می‌شود. ولی کپ عدسی یا گود، به شکل محدب است. اتصال کپ های فولادی از طریق جوشکاری در انتهای لوله صورت می‌گیرد که باعث استحکام بیشتر آن می‌شود.

۲. کپ استنلس استیل

این یکی از کپ های جوشی پرکاربرد در صنایع مختلف است. به طور کلی از آن برای بستن انتهای لوله‌ها استفاده می‌شود، اما برخی از انواع دیگر آن در مخازن، جوشکاری و ماشینکاری به کار می‌روند. دلیل استفاده از کپ جوشی استنلس در این نوع صنایع، ساختار کم کربن آن است که باعث سادگی به کار بردن آن در عملیات جوشکاری می‌شود.

جنس زنگ نزن این کپ، مقاومت در برابر خوردگی آن را افزایش می‌دهد. از نظر ظاهری، این کپ به دو نوع استیل بلند و استیل کوتاه تقسیم می‌شود. این کپ های جوشی به دلیل استفاده از فولاد زنگ نزن و ترکیباتی مانند کروم و نیکل در فرآیند تولید، مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون و خوردگی دارند. همچنین به دلیل وجود عنصر مولبیدن در فرآیند ساخت، مقاومت آن‌ها در دماهای بالا و پایین فوق‌العاده است.

۳. کپ جوشی درزدار

ماده اولیه این نوع کپ جوشی، ورق رول شده است. در این روش ورق‌ها به صورت لوله در آمده و به هم جوش داده می‌شوند. فرآیند تولید کپ جوشی درزدار، با جوشکاری است.
مهمترین ویژگی اتصالات درزدار، سبک بودن آنهاست. بنابراین ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز برای تولید این نوع اتصالات ارزان‌تر و در دسترس‌تر است.

در نتیجه، از کپ های جوشی درزدار در مکان‌هایی مانند خطوط لوله که دما و فشار کم است و حساسیت زیادی وجود ندارد، استفاده می‌شود. این کپ‌ها معمولا برای پایپینگ آب، گاز خانگی و گاهی برای انتقال برق نیز به کار می‌رود.

۴. کپ بدون درز یا کپ مانیسمان

این کپ‌های جوشی نوعی اتصالات فولادی محسوب می‌شوند که در فرایند آنها از روش های جوشکاری فلز استفاده نمی‌شود. تفاوت دیگر آنها در مواد اولیه محصولات است. در تولید کپ های بدون درز، از مقاطع فولادی به شکل شمش استفاده می‌شود و فرآیند تولید آن‌ها از طریق حرارت و کشش و همچنین نیروهای گریز از مرکز صورت می‌گیرد.

۵. کپ فشار قوی

در مواردی که لوله‌ها مایعات پرفشار را حمل می‌کنند، نمی‌توان کپ جوشی معمولی را به کار برد و باید از کپ با ضخامت بالا برای تحمل فشار زیاد استفاده کرد. کپ های فشار قوی که با نام‌های مسدودکننده لوله فشار قوی و کورکن لوله فشار قوی نیز شناخته می‌شوند، زیر مجموعه کپ های مانیسمان به شمار می‌روند.

کپ های فشار قوی به دو روش رزوه‌ای و ساکت ولد ساخته می‌شوند و تفاوت‌شان در نحوه اتصال آن‌هاست. کپ رزوه شده به شکل لوله پیچ می‌شود، در حالی که کپ های ساکت ولد مانند سایر کپ‌ها به لوله جوش داده می‌شوند. انواع کپ فشار قوی بر اساس ضحامت را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:

۱. کپ جوشی رده ۲۰

این رده، زیرمجموعه‌ی کپ‌های جوشی مانیسمان محسوب می‌شوند که برای لوله‌های گازی فشار ضعیف و توکار مورد استفاده قرار می‌گیرند. کپ جوشی رده ۲۰‏، ضخامت کمتر و میزان تحمل فشار کمتری نسبت به سایر رده‌ها دارد.

۲. کپ‌ جوشی رده ۴۰

این نوع کپ بیشتر در لوله کشی آتش نشانی، موتورخانه ساختمان‌های با کیفیت بالا و صنایع هیدرولیک فشار قوی استفاده می‌شود.

۳. کپ‌ جوشی رده ۸۰

این رده بیشترین میزان مقاومت در برابر فشار را دارد و اکثرا برای مصارف صنعتی به کار برده می‌شود. کپ‌ جوشی رده ۸۰، ‏در لوله‌های خطوط گاز رسانی فشار قوی داخل شبکه شهری، صنایع پتروشیمی، صنایع نفت و گاز و پالایشگاه‌ها به کار می‌رود.

تفاوت کپ جوشی و فلنج کور چیست؟

برای مسدود کردن انتهای لوله، وسیله دیگری وجود دارد که به آن فلنج کور می‌گویند. فلنج کور هم مانند کپ جوشی برای بستن انتهای لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما مشکل اصلی زمانی پیش می‌آید که باید بین اتصالات کپ جوشی و فلنج کور یکی را انتخاب کنیم.

اتصالات کپ جوشی فولادی زمانی استفاده می‌شود که مطمئن باشیم دیگر از انتهای آن لوله استفاده نخواهیم کرد. زیرا کپ جوشی به لوله جوش داده می‌شود و به سادگی نمی‌توان آن را از لوله جدا کرد.

اما اگر در آینده نیاز به استفاده از لوله باشد، بهتر است از فلنج کور استفاده شود؛ زیرا بر خلاف کپ جوشی، فلنج کور روی لوله جوش داده نمی‌شوند، بلکه برای بستن آن از پیچ و مهره استفاده می‌کنند.

به عبارت دیگر، مهمترین تفاوت این دو محصول در دائمی یا موقت بودن مسدودسازی است. در موارد موقت، بهتر است از فلنج کور و در مسدودسازی‌های دائم پیشنهاد می‌شود از اتصالات کپ جوشی فولادی استفاده شود.

خرید انواع لوله و اتصالات از آیرومارت

اگر به فکر خرید اتصالات و لوله هستید، کافی است وارد سایت آیرومارت شوید. ما قیمت لوله و سایر مقاطع فولادی را روزانه در سایت قرار می‌دهیم؛ از این رو می‌توانید پس از مقایسه قیمت‌ها، محصول مورد نظرتان را به صورت آنلاین یا تلفنی خریداری کنید.

شرکت نفت آهن پاسارگاد با بیش از سه دهه سابقه فعالیت در بازار آهن آلات و برخورداری از زیرساخت‌های لازم از جمله انباری به مساحت ده هزار متر مربع در شورآباد تهران، آماده ارسال سریع مقاطع فولادی در تناژ دلخواه به سراسر کشور است.

این شرکت علاوه‌بر عرضه انواع محصولات فولادی، خدمات مختلفی از جمله اپوکسی لوله به شما مشتریان عزیز ارائه می‌کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس حاصل فرمایید تا کارشناسان ما اطلاعات و مشاوره لازم را جهت ثبت سفارش به شما ارائه دهند.