بتن خود متراکم چیست و چه کاربردی دارد؟

بتن متراکم که با نام بتن خود تراکم نیز شناخته می‌شود، یکی از فناوری‌های جدید در ساخت و ساز محسوب می‌شود و در سازه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بتن مزایای زیادی دارد و به همین دلیل در ساخت سقف، ستون و دیوار برشی به کار می‌رود.
ما در این مقاله قصد داریم به شما بگوییم که بتن خود متراکم یا بتن خودتراکم چیست، چه کاربردی دارد و مزایا و معایب آن کدامند. تا انتهای مطلب همراه وبلاگ آیرومارت باشید.

بتن خود تراکم چیست؟

بتن خود متراکم با وزن خود، بدون اضافه كردن آب بر روی سطح قالب پخش می‌شود و تمام فضاهای خالی قالب را پر می‌كند. در واقع این محصول نیازی به ویبراتور مکانیکی ندارد و همین ویژگی باعث می‌شود در مکان‌هایی مانند زیر آب که امکان ویبره کردن بتن وجود ندارد، مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین بر خلاف بتن معمولی، ساخت بتن خود متراکم برای اشکال مختلف آسان است، اما اصولا دسترسی به فناوری تولید انبوهِ این نوع بتن محدود بوده و نیاز به دانش تخصصی دارد.

خصوصیات بتن خود تراکم چیست؟

سه مورد از مهمترین ویژگی‌های بتن خود تراکم شامل موارد زیر است:

قابلیت پرکنندگی بتن خود متراکم

این قابلیت به معنی توانایی جاری شدن بتن خود متراکم و پر کردن تمام فضای داخل قالب در حین قالب بندی است.

عبورپذیری بتن خودتراکم

این بتن می‌تواند از موانعی مانند مقاطع نازک، قالب‌ها و میلگردها در فواصل کم از یکدیگر عبور کند.

مقاومت در برابر جدا شدن بتن خود تراکم

چنین خاصیتی به عنوان پایداری شناخته می‌شود و به این معنی است که بتن در مدت انتقال و بتن ریزی، به صورت همگن باقی می‌ماند.

طریقه ساخت بتن خود متراکم چگونه است؟

روش ساخت بتن خود متراکم مشابه بتن‌های دیگر بوده و تنها در طرح اختلاط بتن متفاوت است. برای تولید بتن خود متراکم، ابتدا باید دو سوم از مقدار آب مشخص‌شده در طرح اختلاط بتن را با سیمان و سنگدانه ترکیب کنید.

سپس آب باقی‌مانده را به این مخلوط یکنواخت اضافه نموده و سایر مواد فوق روان‌کننده را به همراه آب داخل آن بریزید. سپس نوبت به اضافه کردن اصلاح‌کننده‌ها و افزودنی‌های شیمیایی به مخلوط بتن می‌رسد. اما چند نکته مهم در روش ساخت بتن خود تراکم اهمیت دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:

• رعایت مقدار مقرر در طرح اختلاط بتن، استحکام و کیفیت بالای آن را تضمین می‌کند؛ بنابراین، بتن باید با دقت ساخته شود.
• برای اطمینان بیشتر، باید حجم و وزن مخلوط به‌دست‌آمده همراه با مقدار ماده اولیه در هر مرحله را کنترل کنید.
• توجه داشته باشید که ساخت بتن خود تراکم بیشتر از ساخت انواع دیگر بتن طول می‌کشد.

کاربرد بتن خود تراکم چیست؟

بتن خود تراکم در هر نوع پروژه‌ای و همه مراحل ساخت ساختمان استفاده نمی‌شود. این بتن اغلب در ساخت سازه‌های بتنی معماری-هنری که نیاز به ظرافت خاصی دارند، به کار می‌رود. از دیگر کاربردهای بتن خود متراکم می‌توان به ساخت پل‌های دهانه بزرگ، آسمان خراش‌ها، تونل‌های شهری و لوله‌های آب اشاره کرد.

اجرای این پروژه‌ها به دلیل مشکل در حفظ کیفیت و تراکم بتن معمولی در مسافت زیاد امکان‌پذیر نیست، از بتن خودتراکم استفاده می‌شود. البته کاربرد بتن خود متراکم به این موارد محدود نشده و استفاده‌های دیگری نیز دارد که عبارتند از:

• بتن ریزی در سازه‌های زیرآبی
• ساخت ساختمان‌های بلند و برج‌ها
• انجام بتن‌ریزی بلوک‌های بتنی
• ساخت ستون‌های بتن‌ریزی‌شده با پمپ
• انجام بتن‌ریزی کف‌ها و سطوح افقی
• ساخت ستون‌ها و دیوارهای بلند با میلگردهای متراکم

بتن خود تراکم از چه موادی تشکیل می‌شود؟

این بتن از مواد مختلفی تشکیل می‌شود که مهمترین آن‌ها عبارتند از:

سیمان: در واقع انواع سیمان پرتلند برای تولید بتن خود تراکم مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع و مقدار سیمان بر اساس دوام و ویژگی‌های بتن تعیین می‌شود. مقدار سیمان در بتن خود تراکم بین ۳۵۰-۴۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.

سنگدانه‌های درشت و ریز: اندازه سنگدانه‌های درشت بین ۱۶ تا ۲۰ میلی‌متر است. اما به طور کلی، مقدار استفاده از درشت دانه‌ها در این بتن کم است و فقط برای کاهش روانی بتن به کار می‌رود. ترجیحا از سنگدانه‌های درشت با حداکثر قطر ۲۰ میلی‌متر استفاده می‌شود، زیرا به پایداری و روانی مخلوط بتن کمک می‌کنند. سنگدانه‌های شکسته با درگیری بین ذرات، باعث افزایش مقاومت بتن می‌شوند.

آب: آب مصرفی در بتن خود متراکم ممکن است کمتر از بتن معمولی باشد، اما به طور کلی نسبت زیاد آب باعث ناپایداری و کاهش بیش از حد آن باعث چسبندگی بتن می‌شود. بنابراین نسبت آب به سیمان یکی از مهمترین عواملی است که بر کیفیت بتن تاثیر می‌گذارد.

خاکستر بادی: افزودن خاکستر بادی باعث کاهش منافذ، کاهش نفوذپذیری و بهبود کیفیت ساختار بتن می‌شود.

نانو سیلیس: برای بهبود خواص مکانیکی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ماده تامین‌کننده گرانوی: این ماده از سنگ آهک، بازالت و پودر کوارتز تشکیل شده است که در هر سایز، دانه ریز یا دانه درشت قابل استفاده است. این مواد برای ایجاد خواص روانی و کاهش جداشدگی ذرات بتن خود متراکم به کار می‌روند.

مزایای بتن خود تراکم چیست؟

بتن خود تراکم که در لاتین به اختصار SCC نامیده می‌شود، نسبت به بتن معمولی مزایای بیشتری دارد؛ برخی از مهمترین آن‌ها عبارتند از:

• صدای حاصل از عملیات متراکم سازی بتن به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
• اجرای این نوع بتن در مقاطع با تراکم آرماتور بندی بالا، بسیار آسان بوده و کیفیت ساخت نیز بالا است.
• با استفاده از این نوع بتن می‌توانید سطحی صاف و نمایان ایجاد کنید.
• با استفاده از بتن خود متراکم می‌توان طرح‌های مختلف معماری را ایجاد کرد، زیرا شکل‌پذیری و روانی بالا دارد.
• بتن خود متراکم برای ایجاد تراکم نیازی به ویبره ندارد و از این‌رو به نیروی کار ماهر برای این منظور احتیاجی نیست.
• معمولا به دلیل ناهمگنی اجزای بتن معمولی، افراد، نگران کم شدن دوام آن هستند؛ اما از آنجایی که خودِ این بتن متراکم می‌شود و به نیروی کار برای نظارت نیازی ندارد، این نگرانی برطرف شده است.
• با استفاده از بتن خود تراکم، سرعت اجرای سازه بتنی بسیار بالا می‌رود. بنابراین عملیات بتن ریزی در زمان کمتری انجام شده و کار با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد.
• درست است که بتن خودتراکم از نظر قیمت هزینه بیشتری دارد، اما به طور کلی چون زمان پروژه را کاهش می‌دهد و نیاز به تجهیزات و نیروی انسانی کمتری برای تراکم، تسطیح و نظارت دارد، به نظر می‌رسد که مقرون به صرفه باشد.

معایب بتن خود تراکم چیست؟

با اینکه بتن خود تراکم مزایای زیادی دارد، ولی نباید از معایب آن چشم‌پوشی کرد. برخی از این معایب عبارتند از:

• با توجه به اینکه بتن خود تراکم در مقایسه با بتن معمولی از مواد پرکننده ساخته شده است، در برابر آتش مقاومت چندانی ندارد.
• به دلیل اینکه فشار زیادی به قالب‌ها وارد می‌شود، باید درزبندی دقیق‌تر صورت بگیرد و قطعا هزینه قالب افزایش می‌یابد.
• آزمایش‌های بتن خود تراکم و اجرای آن نیاز به افراد متخصص دارد که مطمئنا هزینه کار با آن هزینه بیشتری دارد. بنابراین کمبود نیروی کار ماهر و نظارت دقیق در ساخت و ساز، باعث ایجاد مشکل می‌شود و بتن به کیفیت مطلوب نمی‌رسد.
• لازم به ذکر است که ساخت بتن خود تراکم به دلیل حساسیت آن نسبت به بتن معمولی زمان بیشتری می‌برد.
• بهتر است در هوای سرد از بتن خود تراکم استفاده نشود و یا با استفاده از مواد افزودنی مانند هوازا و حباب‌گیر بر این محدودیت غلبه کرد. نکته قابل ذکر اینکه هنگام بتن ریزی در هوای بارانی می‌بایست نکات مختلفی را مد نظر قرار داد.

عوامل موثر بر تراکم و مقاومت بتن خود متراکم

عواملی مختلفی وجود دارند که بر تراکم و مقاومت بتن خود تراکم تاثیر می‌گذارند. به عنوان مثال، سرعت تبخیر آب در تابستان افزایش یافته و در نتیجه، چگالی بتن کاهش می‌یابد. با این حال، افزودن آب به بتن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. مسافت‌های طولانی که روانی بتن خود تراکم را کاهش می‌دهند و همچنین تاخیر در بتن‌ریزی، بر عملکرد طرح‌های اختلاط بتن اثرگذار خواهند بود.

خرید انواع تجهیزات فولادی از آیرومارت

چنانچه برای ساخت ساختمان به تجهیزات فولادی نیاز دارید، کافی است به سایت آیرومارت مراجعه نموده، قیمت انواع مقاطع فولادی از جمله قیمت میلگرد ۱۸ و قیمت خاموت را مشاهده کنید و پس از انتخاب محصول، اقدام به خرید آنلاین یا تلفنی نمایید.

شرکت نفت آهن پاسارگاد با برند تجاری آیرومارت، بیش از سه دهه است که در بازار آهن آلات فعالیت دارد و با برخورداری از زیرساخت‌های لازم شامل انباری به مساحت ده هزار متر مربع در شورآباد تهران، آماده ارسال سریع انواع مقاطع فولادی به سراسر کشور است. جهت کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از شرایط خرید، با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید و از مشاوره کارشناسان ماه بهره‌مند شوید.