تست التراسونیک (UT) + روش کار دستگاه التراسونیک
تست اولتراسونیک (ut) یک روش کاربردی است که برای تعیین ضخامت یا ساختار داخلی یک قطعه استفاده می‌شود. این روش از طریق استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا قطعات را آزمایش میکند. از آنجایی که تست التراسونیک یک روش کاربردی در اکثر صنایع است، ما نیز در این مطلب قصد داریم به بررسی آن بپردازیم.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در ادامه همراه وبلاگ آیرومارت باشید تا روش کار دستگاه التراسونیک را توضیح دهیم و درباره کاربرد آن صحبت کنیم.
تست التراسونیک چیست؟
تست اولتراسونیک (UT) یکی از تکنیک‌های تست غیر مخرب (NDT) است که امواج اولتراسونیک را از طریق یک شی یا ماده ارسال میکند. این امواج صوتی با فرکانس بالا، به مواد منتقل می‌شوند تا عیوب مواد را تشخیص دهند. در برنامه‌های بازرسی UT از امواج پالس کوتاه با فرکانس‌های ۰.۱-۱۵ مگاهرتز استفاده می‌کنند، اگرچه فرکانس‌هایی تا ۵۰ مگاهرتز نیز قابل استفاده است.
یکی از کاربردهای رایج این روش تست، اندازهگیری ضخامت اولتراسونیک است که برای تعیین ضخامت یک جسم و تشخیص مشکلاتی که ضخامت را کم می‌کنند، مانند ارزیابی خوردگی لوله‌ها به کار می‌رود. ما پیش‌تر درباره تست جوش pt و تست mt صحبت کرده‌ایم، این تست‌ها نیز جهت بررسی عیوب به کار می‌روند. از این‌رو، اگر به دنبال انواع تست برای بررسی عیوب قطعات هستید، این مطالب را نیز مطالعه کنید.
در ویدیو زیر می‌توانید روش کار دستگاه التراسونیک را مشاهده نمایید:
کاربرد دستگاه التراسونیک چیست؟
به عنوان یک روش تست غیر مخرب، تست اولتراسونیک برای تشخیص عیوب استفاده می‌شود که این کار را بدون آسیب رساندن به جسم یا ماده مورد آزمایش، انجام می‌دهد. تست اولتراسونیک می‌تواند برای بررسی خوردگی یا عیوب دیگر مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین به طور بالقوه از خرابی یک قطعه، یک جز یا کل ابزار جلوگیری میکند. این تست در طیف گستردهای از صنایع از جمله هوافضا، خودروسازی، ساخت و ساز، پزشکی و متالورژی استفاده می‌شود. تست التراسونیک لوله در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد بسیاری برای تایید کیفیت این مقاطع فولادی دارد.
تست التراسونیک ut به دلیل ویژگی های خاصی از جمله قدرت بالای نفوذ امواج مافوق صوت، مقرون به صرفه بودن، حساسیت بالای تجهیزات و سرعت عمل بالا در مقایسه با دیگر روش های کنترل کیفیت در بازرسی مقاطع تولید شده به روش های نورد و فورجینگ و هم چنین درزهای ایجاد شده در جوشکاری کاربرد گسترده دارد.
شایان ذکر است، تست اولتراسونیک جوش یکی از تست‌های بسیار پرکاربرد در صنعت است که برای تایید کیفیت جوش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای تست اولتراسونیک چیست؟
همانطور که عنوان شد، تست ut یکی از انواع تست های غیر مخرب است. لازم نیست که قطعه مورد آزمایش بریده شود یا در معرض مواد شیمیایی آسیب‌رسان قرار گیرد. بر خلاف اندازهگیری با ابزارهای ضخامت مکانیکی مانند کولیس و میکرومتر، فقط دسترسی به یک طرف کافی است.
بر خلاف رادیوگرافی، تست التراسونیک هیچ خطری برای سلامتی ندارد. هنگامی که یک تست به درستی تنظیم شده باشد، نتایج قابل تکرارند و میتوان به آنها اعتماد کرد. به واسطه این مزایا، تست التراسونیک جوش برای تایید کیفیت جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محدودیت های تست التراسونیک چیست؟
تست اولتراسونیک ut به یک اپراتور آموزش دیده نیاز دارد که بتواند یک آزمایش را با کمک استانداردهای مرجع مناسب تنظیم کند و نتایج را به درستی تفسیر کند. بازرسی برخی از هندسه‌های پیچیده، ممکن است چالش‌برانگیز باشد.
ضخامت‌سنج‌های اولتراسونیک باید با توجه به مواد اندازهگیری شده کالیبره شوند و کاربردهایی که به طیف وسیعی از اندازهگیری ضخامت نیاز دارند، ممکن است به تنظیمات متعدد نیز احتیاج داشته باشند. قیمت اولتراسونیک، گران‌تر از دستگاه‌های اندازهگیری مکانیکیِ دیگری است که برای سنجش ضخامت به کار می‌روند. این موارد را میتوان محدودیت‌های مهم تست اولتراسونیک دانست که بر استفاده از آن نیز تاثیر میگذارند.
چه موادی با تست التراسونیک آزمایش می شوند؟
تست اولتراسونیک به دلیل مناسب بودن آن برای بسیاری از مواد، در طیف وسیعی از صنایع استفاده می‌شود. تست UT به طور ایده‌آل برای بازرسی مواد متراکم و کریستالی، مانند فلزات استفاده می‌شود. سرامیک، پلاستیک، کامپوزیت و بتن نیز میتوانند با موفقیت آزمایش شوند اما وضوح آزمایش این قطعات چندان بالا نیست.
فناوری اولتراسونیک برای چندین دهه به طور موفقیت آمیزی در بخش پزشکی به کار گرفته شده است و به دلیل عدم وجود پرتو یونیزان، به طور فزاینده‌ای برای هر دو تصویربرداری تشخیصی معمول و تحقیقات پزشکی به کار می‌رود.
تجهیزات تست التراسونیک ut
برای انجام آزمایش التراسونیک، به چند نوع تجهیزات نیاز است. برخی از این تجهیزات جزو ابزار تخصصی محسوب می‌شوند و ممکن است به یک تکنسین آموزش دیده نیاز داشته باشند. برخی از مهمترین این تجهیزات عبارت‌اند از:
- مبدل و پروب اولتراسونیک: مبدل ها برای بخش‌های مختلفی مثل تست جوش و اندازهگیری ضخامت استفاده می‌شوند. مبدل غوطه وری و مبدل تماسی از رایج‌ترین انواع این مبدل‌ها به شمار می‌روند.
- عیب یاب: این دستگاه‌ها را می‌توانید حمل کنید و از آنجایی که حسایت بالایی دارند، به بازرسان اجازه می‌دهند تا در عمق قابل توجهی به مواد نفوذ کنند. دستگاه عیب یاب مذکور، برای بررسی سریع و دقیق یکپارچگی داخل محصول، جستجوی عیوب، ترکها و سایر ناپیوستگی‌ها به کار می‌رود.
- ضخامت سنج: دستگاه التراسونیک با استفاده از این دستگاه، ضخامت فلزات مختلف از جمله برنج، فولاد، نیکل و سرب را اندازهگیری میکند. ضخامت سنج‌ها در شناسایی خوردگی عملکرد بسیار خوبی دارند.
- سیستم های UT خودکار: سیستم‌های ضخامت اولتراسونیک خودکار، سیستم‌هایی به حساب می‌آیند که میتوان آنها را در محل قرار داد و خواندن اولتراسونیک را بدون حضور فیزیکی بازرس، جمع‌آوری کرد. سیستم خودکار تست التراسونیک لوله معمولا برای نظارت بر لوله‌ها در صنعت نفت و گاز استفاده می‌شوند.
روش کار دستگاه تست التراسونیک ut چگونه است؟
به‌طورکلی، موج صوتی با فرکانس بالا، بسیار جهت‌دار است و از طریق یک محیط (مانند یک تکه فولاد یا پلاستیک) حرکت میکند. حرکت این امواج تا زمانی ادامه پیدا میکند که با یک محیط دیگر مانند هوا، مواجه شوند. در واقع، این یک مرز به شمار می‌رود و در این نقطه به منبع خود منعکس می‌شوند. با تجزیه و تحلیل این انعکاس‌ها میتوان ضخامت یک قطعه آزمایشی را اندازهگیری کرد یا شواهدی از ترکها یا سایر عیوب داخلیِ پنهان را یافت.
در دستگاه تست اولتراسونیک، یک مبدل اولتراسوند متصل به دستگاه تشخیصی، از روی شی مورد بازرسی عبور داده می‌شود. مبدل معمولا توسط یک کوپلانت (نوعی مایع مانند روغن) یا با آب، مانند آزمایش غوطه‌وری از جسم آزمایشی جدا می‌شود. دریافت شکل موج اولتراسوند، دو روش بازتاب و تضعیف وجود دارند:
۱. حالت بازتاب
در حالت بازتاب، مبدل هم ارسال و هم دریافت امواج پالسی را انجام می‌دهد، زیرا “صدا” به دستگاه بازتاب می‌شود. اولتراسوندِ منعکس شده از یک رابط، نقص درون جسم را نشان می‌دهد.
۲. دستگاه تست التراسونیک حالت تضعیف
در حالت تضعیف (یا از طریق انتقال)، فرستنده اولتراسوند را از یک سطح می‌فرستد و یک گیرنده جداگانه، مقداری را که پس از عبور از محیط به آن رسیده است را در سطحی دیگر تشخیص می‌دهد. عیوب یا شرایط دیگر در فضای بین فرستنده و گیرنده، میزان صدای ارسالی را کاهش می‌دهند و در نتیجه، حضور آنها آشکار می‌شود. استفاده از کوپلانت باعث می‌شود که تلفات انرژی امواج کاهش یابد، در نتیجه کارایی فرآیند را افزایش می‌دهد.
دستگاه تست التراسونیک جوش
یکی از مفیدترین ویژگی های اولتراسونیک تست غیرمخرب پرکاربرد، توانایی آن در تعیین موقعیت دقیق یک ناپیوستگی در جوشکاری است. این روش به سطح بالایی از آموزش و صلاحیت اپراتور نیاز دارد و به ایجاد و به کارگیری روش‌های تست مناسب بستگی دارد.
این روش تست را میتوان بر روی مواد آهنی و غیر آهنی استفاده کرد. البته اغلب برای آزمایش مقاطع ضخیم‌تر که فقط از یک طرف قابلیت دسترسی دارند، مناسب است. در ضمن، اغلب می‌تواند خطوط ریزتر یا عیوب واضح‌تری را که ممکن است به راحتی با تست rt تشخیص داده نشود را تشخیص دهد.
خرید انواع لوله از آیرومارت
ما در این مطلب به طور مفصل درباره دستگاه التراسونیک و تست التراسونیک جوش صحبت کردیم. همانطور که مطالعه کردید، یکی از اصلی‌ترین کاربردهای دستگاه التراسونیک، بررسی عیوب لوله‌ها است. شما هم اگر به فکر خرید انواع لوله هستید، می‌توانید وارد سایت آیرومارت شوید و پس از بررسی قیمت لوله مانیسمان، قیمت لوله آب فلزی و …، محصول مورد نظرتان را خریداری کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره‌های رایگان، با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.
کارشناسان مشاور آیرومارت
