داربست سازه‌ای محسوب میشود که استفاده اصلی آن فراهم کردن راهی برای دسترسی به ارتفاع در ساختمان‌ها و سازه‌های بلند است. با اینکه داربست از بخش‌های مختلفی تشکیل میشود، ولی لوله داربستی مهمترین آن به حساب میآید. در واقع میزان تحمل بار لوله داربست اهمیت زیادی دارد، زیرا اگر لوله نتواند به خوبی بار را تحمل کند، خطراتی زیادی را برای افراد و خودِ سازه به وجود می‌آورد.
بنابراین ما در این مطلب به انواع بارهای وارده بر لوله و میزان تحمل بار لوله داربستی سبک و سنگین می‌پردازیم تا با استاندارد آن بیشتر آشنا شوید. در ادامه همراه وبلاگ آیرومارت باشید.
تحمل بار لوله داربست (میزان تحمل بار در هر متر مربع داربست سبک و سنگین)
لوله داربستی چیست؟
داربست های ساختمانی سازه های فلزی محسوب می‌شوند که برای دسترسی به نقاط صعب العبور ساختمان در حین ساخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. داربست از لوله های فلزی ۳ و ۶ متری تشکیل میشود.
این لوله‌ها که به اسم لوله های داربستی شناخته می‌شوند، در دو نوع سبک و سنگین در بازار به فروش می‌رسند. لوله‌ها را با توجه به شرایط وزنی متفاوت استفاده می‌کنند. قطر بیرونی لوله داربستی استاندارد، ۴۸.۳ میلیمتر و ضخامت دیواره میتواند متفاوت باشد. این لوله در طول ۶ متر تولید میشود.
به طور معمول این لوله‌ها را از ورق سیاه به صورت درزدار تولید می‌کنند. در نتیجه قیمت ورق سیاه روی قیمت لوله داربست اثر دارد.
یک سازه داربست با اتصال این لوله های داربستی ساخته میشود. این لوله‌ها را توسط بست‌های مخصوص به یکدیگر متصل می‌کنند. هیچ مایعی در این لوله‌ها منتقل نمی‌شود، بنابراین در معرض آزمایش آب یا گاز قرار نمی‌گیرند. این لوله‌ها فقط کاربرد صنعتی دارند و در صنایع و سازه‌های مختلف به کار می‌روند.
رایج‌ترین سایز لوله داربست ۱ و ½ اینچ یا معادل نمره ۵ است و در صنعت آن را با نام لوله ۵ می‌شناسند. همچنین پرکاربردترین ضخامت این لوله ۲.۵ و ۲ میلیمتر است. جهت کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مطلب نحوه تولید لوله داربست را مطالعه کنید.
بارهای وارده بر داربست کدامند؟
در نگاه اول شاید اینطور به نظر برسد که فقط بار افراد و اشیا بر روی داربست وارد می‌شوند، ولی تعداد این بارها بیشتر است و به موارد زیر تقسیم می‌شوند:
۱. بار مرده (وزن خود داربست)
بار مرده شامل تمام بخش‌ها و تجهیزاتی است که بخشی از داربست محسوب می‌شوند. این شامل سکوها، اجزای ساختاری، ورق داربست، محافظ لبه‌ها، کابل‌های تعلیق، بالابرها و … است.
۲. بار زنده (بار موقت)
بار زنده شامل بارهای افراد و مصالحی است که روی داربست قرار می‌گیرند.
۳. بار محیط
بارهای محیطی بارهای بادِ بر روی مواد انباشته شده، ورقه یا تخته، طناب‌های سکو، نرده‌های محافظ، سیم‌ها و سایر اتصالات را شامل میشود.
۴. بارهای دیگر
علاوه بر این بارها، بارهای دیگری نیز بر داربست وارد می‌شوند. به عنوان مثال، بارهای برف، باران و یخ نیز می‌توانند بر روی داربست تاثیر بگذارند. بارهای ضربه‌ای، بارهای غیرمنتظره یا ناگهانی مثل قرار دادن یا برداشتن مواد نیز می‌توانند بر روی داربست اثر داشته باشند.
نحوه محاسبه بارهای وارد شده بر داربست
توانایی محاسبه ظرفیت بار داربست بسیار مهم است، زیرا به شما کمک می‌کند از بارگذاری بیش از حد داربست جلوگیری کنید. در اینجا فرمول مورد استفاده برای محاسبه بار زنده و سایر مواردی که باید در نظر بگیرید را بررسی می‌کنیم. فرمول محاسبه ظرفیت بار داربست به شرح زیر است:
(حداکثر بار از قبل تعیین شده + وزن داربست) / (ظرفیت وزن داربست) = ظرفیت بار
ظرفیت وزن داربست به حداکثر باری که داربست میتواند تحمل کند اشاره دارد. این توسط سازنده تعیین شده و روی داربست مشخص میشود. حداکثر بار در نظر گرفته شده وزن کل ابزارها، کارگران و موادی است که در هر زمان روی داربست قرار می‌گیرند. وزن داربست نیز وزن تمام اجزای داربست است. این شامل سکو، قاب‌ها، مهاربندهای متقاطع، نرده‌های محافظ و هر ابزار یا موادی است که روی داربست قرار می‌گیرد.
نحوه محاسبه بار زنده داربست
بار زنده داربست که معمولا به عنوان بار یکنواخت توزیع شده (UDL) شناخته میشود با استفاده از این فرمول به دست میآید:
(مساحت کل عرشه داربست) / (وزن تمام مواد، ابزار و تجهیزات و پرسنل روی داربست) = UDL
برای مثال، اگر وزن کل مواد، پرسنل، ابزار و تجهیزات روی داربست ۱۲۰۰ کیلوگرم است و مساحت کل عرشه داربست ۴۰ متر مربع است، در اینجا نحوه محاسبه بار زنده آورده شده است:
- ۴۰ متر مربع / ۱۲۰۰ کیلوگرم = UDL
- بنابراین UDL= kg/m2 30 یا N/m230
هنگام محاسبه UDL، باید بارهای تحمیلی مانند برف، باد و … را در نظر بگیرید. به این ترتیب، رقم دقیق‌تری به دست خواهید آورد.
نحوه محاسبه وزن مرده داربست
فرمول محاسبه بار مرده داربست (DL) را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
DL = Wp + Ws + Wb + Wg + Wa
معنی این حروف به شرح زیر است:
- Wp: وزن سکو یا سطح کار داربست
- Ws: وزن سازه یا قاب‌های داربست
- Wb: وزن مهاربندهای داربست یا مهاربندی متقاطع
- Wg: وزن نرده‌های داربست
- Wa: وزن هر جز یا ابزار دائمی دیگر
برای محاسبه بار مرده داربست، وزن هر جز باید تعیین و جمع شود تا بار مرده کل به دست آید. هنگام کار با یک فرد واجد شرایط و با صلاحیت، به راحتی مطمئن خواهید شد که با بارگذاری بیش از حد داربست خود، کسی را در معرض خطر قرار نمی‌دهید. با فرمول‌های مختلف بالا به راحتی می‌توانید اطمینان حاصل کنید که در مورد ظرفیت بار داربست به الزامات ایمنی و مقررات کار در ارتفاع پایبند هستید.
نحوه محاسبه ظرفیت نهایی بار داربست
مراحل زیر نحوه محاسبه ظرفیت نهایی بار داربست را نشان می‌دهد:
- ابتدا ظرفیت بار مرده (kg/m^2) را تعیین کنید.
- سپس ظرفیت بار زنده (kg/m^2) را تعیین کنید.
- سپس فرمول را از بالا جمع کنید SWL = DL + 4 * UDL
- نتیجه این فرمول، ظرفیت نهایی داربست است.
بررسی نکات مهم در هنگام داربست بندی
جهت بررسی ظرفیت قابل تحمل لوله داربست در هنگام داربست بندی باید به موارد زیر دقت کنید:
- فاصله بین پایه‌های عمودی داربست برای کارهای سنگین با ظرفیت ۳۵۰ کیلوگرم بر متر مربع نباید بیشتر از ۱.۸ متر باشد. همچنین برای کارهای سبک با ظرفیت ۱۲۵ کیلوگرم بر متر مربع نباید از ۲.۳ متر تجاوز کند. لوله‌های افقی داربست باید حداقل تا ۳ پایه عمودی ادامه داشته باشند و به هر پایه عمودی وصل شوند. فاصله عمودی لوله‌های افقی داربست نباید از ۲ متر بیشتر باشد.
- لوله‌های مورد استفاده در داربست‌های فلزی باید از هرگونه خوردگی و زنگ‌زدگی عاری باشند. قطر خارجی لوله‌ها نباید کمتر از ۵ سانتی‌متر باشد. اجزای داربست باید به گونه‌ای انتخاب شوند که علاوه بر تحمل وزن خود، بتوانند حداقل ۴ برابر حداکثر بار کاری مورد انتظار را تحمل کنند.
- در صورتی که ارتفاع داربست بیش از ۴ برابر عرض آن باشد، باید از بادبند استفاده کرد تا در مقابل واژگونی محافظت شود.
- همچنین، در طول مدت استفاده از داربست بايد دائما نظارت شود تا از قرار دادن بار بيش از اندازه، مصالح ساختمانی و ابزار غير ضروري روي آن جلوگيري شود. تا آنجا كه امكان دارد، بايستي بار روي داربست را به‌طور يكنواخت توزيع نمود تا از عدم تعادل خطرناك در داربست جلوگيري به‌عمل آيد.
- در کنار همه این موارد، بست داربست‌ها نیز در افزایش تحمل بار و استحکام آنها تاثیر دارند. بست داربست برای اتصال لوله های داربست استفاده میشود و وظیفه اصلی آن استحکام و شکل دادن به سازه داربست است. جنس این بست‌ها عموما از چدن داکتیل بوده و بسته به محل و نوع استفاده به چند گروه تقسیم می‌شوند. ما پیش‌تر درباره داربست بندی صحبت کرده‌ایم و می‌توانید در این مطالب با نکات آن آشنا شوید.
عوامل مورد توجه در هنگام تعیین ظرفیت تحمل بار داربست
هنگام تعیین ظرفیت بار یک داربست موارد مختلفی وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند که عبارت‌اند از:
- یکی از مهمترین این موارد، میزان ظرفیت بار است که توسط سازنده مشخص شده است. معمولا وزن داربست به علاوه حداکثر بار مورد نظر کمتر از ظرفیت اسمی است. سازنده باید به وضوح میزان ظرفیت بار روی داربست را نشان دهد.
- سپس شما باید حداکثر بار مورد نظر را نیز در نظر بگیرید. این اساسا وزن کل ابزارها، کارگران و موادی است که باید در هر زمان روی داربست قرار گیرند.
- وزن داربست عامل مهم دیگری است که باید در نظر گرفته شود. در اینجا وزن شامل وزن اجزای داربست و هرگونه مواد یا ابزاری است که روی داربست قرار می‌گیرد.
- تراز بودن زمین یکی دیگر از موارد مهم است که باید در نظر گرفته شود، زیرا میتواند به طور قابل توجهی بر تحمل بار داربست تاثیر بگذارد. عوامل دیگری که باید هنگام تعیین بار کاری ایمن برای داربست در نظر بگیرید عبارت‌اند از: سرعت باد و فعالیت لرزه‌ای.
قیمت و خرید انواع لوله در آیرومارت
ما در این مطلب به طور کامل درباره تحمل بار لوله داربست صحبت کردیم و شما می‌توانید قیمت این لوله را در آیرومارت بررسی کنید. در سایت ما قیمت لوله داربست ۱۷ کیلویی و انواع دیگر به همراه نمودار ارائه می‌شوند. علاوه بر این، شما می‌توانید قیمت لوله آب فلزی۱/۲ ، قیمت لوله مانیسمان و … را مشاهده کنید و محصول مورد نظرتان را آنلاین بخرید. جهت کسب اطلاعات بیشتر کافیست با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید و توسط کارشناسان حرفه‌ای راهنمایی شوید.
کارشناسان مشاور آیرومارت
