دستورالعمل داربست بندی و آشنایی با اصطلاحات داربست

هر محیط کاری از انسان و تجهیزات تشکیل می‌شود و این تجهیزات می‌توانند مواد شیمیایی یا لوازم فیزیکی باشند. در هر صورت، کارفرما باید محیطی امن را برای کارکنان و تجهیزات به وجود بیاورد تا جان انسان‌ها به خطر نیفتد و ضررهای مالی به ابزار وارد نشوند.

یکی از مهمترین مسائل ایمنی در صنایع مختلف، دستورالعمل داربست بندی است. زیرا داربست باید به اندازه‌ای مطمئن باشد که در ارتفاع مشکلی ایجاد نشود.

از این‌رو باید با ایمنی داربست بندی به خوبی آشنا باشید تا برای جان انسان‌ها و تجهیزات خطری به وجود نیاید. در ادامه این مطلب همراه وبلاگ آیرومارت باشید تا شما را به اصطلاحات داربست و شرایط ایمن آن آشنا کنیم.

دستورالعمل داربست بندی

این دستورالعمل‌ها را می‌توان در دو گروه نیروی انسانی و مسائل مربوط به ایمنی داربست تقسیم کرد. موارد مربوط به کارکنان عبارتند از:

نیروی انسانی

• فردی که بالای داربست کار می‌کند باید از نظر جسمی و روحی سالم باشد. این را می‌توان با آزمایشات قبل از استخدام تایید کرد.
• این فرد نباید صرع، سرگیجه، فشار خون و مشکلات تنفسی داشته باشد.
• فرد باید بتواند از شیب‌ها تند و گذرگاه‌های مرتفع عبور کند.
• افراد باید اعتماد به نفس کافی داشته باشند و از ارتفاع نترسند.
• برای نصب داربست باید از افراد مجرب و آموزش دیده استفاده شود و دارای گواهینامه مهارت باشند.

ابزار و تجهیزات

۱. لوله های فولادی

چندین مدل لوله فولادی برای داربست بندی وجود دارند، ولی مدلِ بدون درز یا به اصطلاح لوله مانیسمان، مناسب‌ترین لوله برای داربست بندی است که با طول ۲۰ تا ۶ سانتی‌متر، ضخامت ۳/۵ میلی‌متر و وزن ۲۱/۳ کیلوگرم با قطر ۴۸ میلی‌متر به فروش می‌رسد.

لوله در هنگام استفاده باید حالتی سالم، صاف و تمیز داشته باشد و دقت شود که چرب و روغنی، سیمانی و گچی نباشد. قیمت لوله با توجه به بازار روز تعیین می‌شود، ولی سعی کنید که بهترین و باکیفیت‌ترین لوله را تهیه کنید.

۲. بست فلزی

بست فلزی چهار پیچ بیشترین کاربرد را در نصب داربست دارد و وزن آن ۱۶۵۰ گرم است. همچنین می‌تواند وزن ۱۲۰۰ کیلوگرم را تحمل کند و توسط چهار پیچ و مهره به لوله دیگری متصل می‌شود. بعد از اتصال دو لوله زاویه ۹۰ درجه شکل می‌گیرد. طول بست فلزی در هر طرف ۱۰۰ میلی‌متر است.

۳. بست فلزی چرخشی

این نوع بست دارای دو قسمت مرکب است که توسط پین‌های فولادی به یکدیگر متصل می‌شوند. به طوری که دو قسمت می‌توانند ۳۶۰ درجه نسبت به یکدیگر بچرخند.

لوله‌های داربست به صورت زاویه‌ای به هم متصل می‌شوند. برای اتصال لوله‌های عبوری، ضربه‌ای و مورب به کار می‌رود. این بست فشار ۱۰۰۰ کیلوگرم را تحمل می‌کند و وزن آن معادل ۱۷۰۰ گرم است.

۴. بست نگهدارنده

برای افزایش مقاومت بست ساده در برابر فشار از آن استفاده می‌شود و در زیر بست فلزی و در تماس با آن قرار می‌گیرد. این نوع بست برای داربست‌هایی که باید وزن‌های سنگین را تحمل کنند و همچنین برای داربست بندی هایی که در ارتفاع معلق می‌شوند، به کار می‌رود. وزن آن ۶۰۰ کیلوگرم است و استحکام یک بست فلزی ساده را به ۲۷۰۰ کیلوگرم می‌رساند، اما به تنهایی از استحکام کمی برخوردار است.

۵. بست کلاهکی

این نوع بست فقط روی لوله‌های ستونی یا عمودی به کار می‌رود و در واقع در داربست‌هایی که به داربست مسقف نیاز دارند، استفاده می شود. این داربست ۸۶۰ کیلوگرم وزن دارد و می‌توان آن را با پیچ محکم کرد. نوع دیگر آن چرخشی و قابل تنظیم است.

۶. بست پیوندی

این بست را برای اتصال لوله‌های افقی استفاده می‌کنند و در محل تماس با لوله‌هایی به قطر ۱۴ میلی‌متر طراحی شده است که در سوراخ‌های لوله‌های افقی قرار می‌گیرند.

این باعث ایجاد استحکام کششی بالای ۴۵۰۰ کیلوگرم و در محل اتصال دو لوله از طریق میانه داخلی یا هسته لوله می‌شود. بست داربستی چهار پیچ و وزن ۱۶۵۰ گرم دارد. سوراخ های ایجاد شده در دو سر لوله‌ها از لبه لوله تا مرکز ۳۰ میلی‌متر و قطر سوراخ ۱۵ میلی‌متر است.

۷. مغزی

این ابزار قطعا در هر نوع دستورالعمل داربست بندی با ارتفاع بیش از ۶ متر کاربرد خواهد داشت. مغزی‌های رابط برای تقویت لوله‌هایی که روی هم قرار گرفته‌اند، استفاده می‌شود. طول این دستگاه ۱۲۰ میلی‌متر است و از فولاد ساخته می‌شود.

آنها در مقاطع و دایره‌های مختلف ساخته می‌شوند که در مرکز آن یک حلقه فولادی به ضخامت ۶ میلی‌متر و قطر دایره‌ای ۴۷/۵ میلی‌متر تعبیه شده است، به طوری که هنگام قرار گرفتن با حلقه در دو لوله، کمتر از ۲/۵ میلی‌متر باشد. لوله‌های عمودی بسیار بزرگتر از لوله‌های افقی محسوب می‌شوند و وزن آنها ۸۰۰ گرم است.

۸. پایه فولادی

در مکان‌هایی که سطوح آنها سیمانی، موزاییک یا آسفالت است و در مزارع شنی یا خاکی، از این داربست استفاده می‌شود. همچنین هنگام استفاده از کفشک روی سرامیک یا کاشی حتما از لاستیک و تخته مخصوص به طور همزمان استفاده شود تا در صورت سنگین بودن داربست، کف سرامیک یا کاشی آسیبی نبیند.

۹. مهاربند پیچی

این مهاربند قابل تنظیم است که با پیچ جایگزین می‌شود و برای اتصال و نگه داشتن داربست به ستون یا دیوار در نقاط مختلف داربست استفاده می‌شود. وزن آن ۱۶۰۰ گرم، حداکثر طول آن ۴۱۰ میلی‌متر و حداقل عرض آن ۲۱۸ میلی‌متر است. نوع دیگر آن در لوله‌های عمودی و با وزن ۲۸۵۰ گرم قرار می‌گیرد و برای مهار سقف به صورت عمودی استفاده می‌شود.

۱۰. چرخ فولادی

این وسیله برای انواع داربست بندی متحرک استفاده می‌شود. چرخ‌ها به دو صورت داخل سالن یا بیرون سالن وجود دارند. در گروه اول روکش چرخ و لاستیک مخصوص ساخته شده و وزن آن ۹/۵۵ کیلوگرم است و ۶۰۰ کیلوگرم را تحمل می‌کند.

نوع فولادی آن در خارج از کارگاه استفاده می‌شود و نیروی معادل ۱۰۰۰ کیلوگرم را به تنهایی تحمل می‌کند. وزن تقریبی آن چرخ فولادی ۵۷۰۰ کیلوگرم است و در داربست ۸ متری با وزن داربست ۴ تن نیرو را تحمل می‌کند.

۱۱. آچار دوسر حلقه‌ای

حداکثر نیروی مجاز برای سفت کردن با این آچار، ۶۰۰ کیلوگرم است.

۱۲. گونیا، شیلنگ تراز و شاقول

برای شاقول کردن ستون بتنی ساختمان و تراز کردن آن، شما باید حین داربست بندی از گونیا و شیلنگ تراز استفاده کنید.

۱۳. طناب ایمنی

برای محافظت از افراد، بستن طناب ایمنی در محوطه داربست بندی ضروری است. این طناب باید حدود ۲۰ متر طول داشته باشد.

۱۴. کمربند ایمنی و کفش مخصوص

کارگران هنگام کار باید کفش مخصوصی داشته باشند که بسیار انعطاف‌پذیر است. ساق آنها از ساق سایر کفش‌ها بلندتر است و به طور ایمن‌تری ساخته می‌شوند. این کفش شبیه یک کفش ایمنی است که به کارگر هنگام راه رفتن از لوله‌های دایره‌ای شکل توانایی بیشتری می‌دهد و از لیز خوردن او جلوگیری می‌کند.

۱۵. توری حفاظتی

این توری حفاظتی چه در داربست‌های سبک و چه در سنگین استفاده می‌شود. جنس آن از نایلون، کتان و پلی استر بوده و بافت ناصاف تار و پود در فاصله ۱ سانتی‌متری از یکدیگر قرار دارد.

در اکثر مواقع نمای این توری سبز بوده و از افتادن قطعات اجسام و ابزار و ساختمان جلوگیری می‌کند. این حفاظ‌ها باید در داربست‌های ساختمانی، پاساژ یا معابر عمومی نصب شوند و از ایمنی افراد محافظت کنند.

نکات ایمنی ویژه برای داربست های معلق

• لوله‌های عمودی باید در محل ثابتی متصل شوند.
• در داربست‌های معلق باید لوله‌های آویز بالایی دوبله و به صورت عمودی به هم متصل شوند.
• در زیر داربست های معلق روی زمین و در خطوط تردد باید نوار ایمنی شب رنگ با شعاع متناسب با ارتفاع داربست کشیده شود و علائم هشدار در ارتفاع نصب شود.
• داربست معلق که با توجه به الزامات بالای مسیر تردد در ارتفاع ساخته می‌شود، باید دارای تابلوی نمایش ارتفاع و چراغ چشمک زن به همراه نور شب‌رنگ باشد.

نکات ایمنی ویژه برای داربست متحرک

• ارتفاع داربست دو برابر عرض داربست ترانزوم نباشد.
• هنگام جابجایی داربست، سطح زیر چرخ صاف باشد و مسیر حرکت از قبل کنترل شود.
• هنگام جابه‌جایی، افراد را روی داربست رها نکنید.
• برچسب خطر را به طور دائم بر روی داربست متحرک بچسبانید.
• افراد هنگام کار کمربند ایمنی خود را در مکان‌هایی غیر از خود داربست ببندند.
• داربست متحرک باید مقاومت لازم را در برابر ضربه‌های ناگهانی داشته باشد.
• پایه داربست متحرک باید مجهز به ترمز چرخ باشد.

اصطلاحات داربست

• پایه فلزی: برای پخش و توزیع بار و در زیر لوله‌های استاندارد به کار می‌رود.
• تخته: چوب نرمی که برای دسترسی به سکوها استفاده می‌شود. این تخته باید از چوب مقاوم در برابر آتش ساخته شود.
• لوله‌های مهاری: این‌ها به صورت اریب وضربدری بسته می‌شوند و ساختمان داربست را محکم نگه می‌‌دارند.
• لوله اتصال: در واقع این لوله بستی است که برای متصل کردن دو لوله به هم استفاده می‌شود.
• لوله‌های افقی در عرض: این لوله استاندارد بیرونی را به درونی وصل می‌کند.
• لوله افقی در طول: این مورد به لوله استاندارد وصل می‌شود و جلوی خم شدن لوله استاندارد را می‌گیرد.
• استاندارد: این لوله‌ای عمودی است که برای انتقال دادن بار به سطح زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ریل محافظ: لوله‌‌هایی که برای حفظ ایمنی کارگران و جلوگیری از سقوط آن‌ها در داربست نصب می‌‌شوند.
• لیفت: مجموعه‌ای از لجرها، ترانزوم‌ها و تخته‌هایی حامل است که یک سطح افقی را برای داربست به وجود می‌آورد.
• گیره‌های نگهدارنده قرنیز: این گیره‌ها برای ایمنی کارگران روی قرنیزها کار گذاشته می‌‌شوند.
• چرخ متحرک: چرخ گردانی که با ابزار به پایه استاندارد بسته شده و برای حرکت داربست به کار می‌رود.
• تسمه فلزی: این تسمه را به سر تخته داربست می‌بندند تا از جدا شدن و شکاف برداشتن تخته‌ها جلوگیری کند.
• سکوی دسترسی: این سکو از چوب ساخته می‌شود و برای تامین کردن ورودی نردبان به کار می‌رود.
• تخته الوار کوتاه: این تخته زیر تخته اصلی نصب می‌شود و فشار وارده را توزیع می‌کند. این تخته مخصوصا در سطوح سست کاربرد زیادی دارد.

قیمت داربست بندی

هزینه نصب داربست به سازه مورد نظر بستگی دارد، یعنی با بزرگتر شدن و مرتفع‌تر شدن ساختمان شما به داربست‌های بیشتری نیاز دارید. بنابراین باید به فکر خرید لوله‌های داربست بیشتری باشید.

پیشنهاد می‌کنیم جهت استعلام قیمت لوله داربست، قیمت لوله داربست ۱۷ کیلویی و دیگر تجهیزات فولادی، با آیرومارت در ارتباط باشید. کارشناسان ما به شما کمک می‌کنند تا مقرون به‌صرفه‌ترین قیمت را انتخاب کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره‌های رایگان، با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.

منبع: wikipedia