شاه فنر یا فنر شمشی خودرو چیست؟

شاه فنر ماشین به یک قطعه یا سیستم در خودروها اطلاق می‌شود که برای کنترل و جلوگیری از ارتعاشات غیرمطلوب و افزایش آسایش سرنشینان خودرو مورداستفاده قرار می‌گیرد. این ابزار معمولاً در سیستم تعلیق خودرو نصب شده و برای جذب انرژی ضربه‌ها و ارتعاشاتی به ککار می‌رود که در طول حرکت خودرو ایجا می‌شوند.

شاه فنر یا فنر شمشی که به نام فنر برگه ای نیز معروف است، از جمله فنربندی‌های پرکاربرد در خودرو به‌ویژه خودروهای باری و خودروهای سنگین به شمار می‌رود. شاه فنر ماشین در جلو و عقب خودرو وجود دارد و عمدتاً از جنس فولاد، فولاد زنگ نزن یا در برخی موارد پلاستیکی ساخته می‌شود. شاه فنر ماشین با جذب انرژی ضربه‌ها و ارتعاشات، از انتقال این انرژی به بدنه و سایر اجزای خودرو جلوگیری می‌کند و راحتی افراد سوار بر خودرو را در طول حرکت بهبود می‌بخشد. در کل، شاه فنر ماشین بهبود کارایی و ایمنی رانندگی را افزایش می‌دهد.

درگذشته، از این فنر در گاری‌هایی که به‌وسیله اسب حرکت می‌کرد، استفاده می‌شد. با مشخص‌شدن مزایای این نوع فنربندی، پای آن به سیستم خودروها کشیده شد. شاه‌فنر در ماشین‌های سنگین و خودروهای سواری چون پیکان استفاده می‌شود. این خودروها، اکسلی پیچیده دارند و بخشی از وزن خودرو به شاه فنر وارد می‌کنند. تولید شاه‌ فنر به کمک انواع تسمه فلزی انجام می‌گیرد. انواع فنر شمشی یا شاه فنر در تعادل خودرو نقش دارد و مقاومت آن را نسبت به بارهای اضافه بالا می‌برد. در خودروهای مختلف از فنرهای شمشی متنوع، متناسب با اندازه خودرو، مورداستفاده قرار می‌گیرد. ارتفاع خودرو نیز بر محل قرارگیری شاه فنر تأثیرگذار است. از سوی دیگر، نوع گازسوز یا تک سوز بودن خودرو بر روی انتخاب فنر شمشی تأثیرگذار است.

به علت استفاده از کپسول گاز و وزنی که به خودرو وارد می‌کند، مقاومت و ارتفاع شاه فنرهای مورداستفاده در خودروهای گازسوز، بیشتر است. شاه فنر در خودروهای گازسوز منجر به کاهش بار وارده به خودرو شده و عملکرد کمک‌فنرها را بهبود می‌بخشد. استفاده از این نوع فنرها، از کم‌شدن ارتفاع خودرو و برخورد آن با موانع به دلیل بارهای اضافی جلوگیری می‌کند. باتوجه‌به نقش این قطعات در سیستم تعلیق خودرو، ارتفاع آن‌ها اهمیت بسیاری بر تعادل خودرو دارد، بنابراین ارتفاع باید به‌صورت دقیق مشخص شود. عدم استاندارد بودن ارتفاع منجر به آسیب رسیدن به خودرو می‌گردد.

چه ماشین‌هایی شاه فنر دارند؟

شاه فنر به‌عنوان یک قطعه از خودرو، در بسیاری از خودروها و وسایل نقلیه مورداستفاده قرار می‌گیرد. این قطعه در انواع ماشین‌ها، از خودروهای سواری تا خودروهای سنگین و تجهیزات صنعتی و کشاورزی وجود دارد. بعضی از ماشین‌هایی که شاه فنر دارند عبارت‌اند از:

خودروهای سواری

اکثر خودروهای سواری، از جمله خودروهای سواری کوچک، ورزشی و لوکس، از شاه فنر به‌عنوان یک قطعه اساسی در خودرو استفاده می‌کنند.

خودروهای ون و اتوبوس

خودروهای ون و اتوبوس‌ها که برای حمل عمومی مسافران یا بار استفاده می‌شوند نیز از شاه فنر برای تعادل و پشتیبانی خودرو استفاده می‌کنند.

خودروهای سنگین

خودروهای سنگین مانند ماشین معدن، کامیون‌ها، تریلرها، اتوبوس‌های سنگین و ماشین‌آلات راه‌سازی و ساختمانی نیز از شاه فنر استفاده می‌کنند. این خودروها نیاز به شاه فنر‌ سنگین، قوی‌تر و مقاوم‌تر برای تحمل وزن بالا و شرایط سخت رانندگی دارند.

تجهیزات کشاورزی

تجهیزات کشاورزی مانند تراکتورها، کمباین‌ها، تیغه‌های برداشت و سایر ماشین‌آلات کشاورزی نیز از شاه فنر برای تعادل خودرو استفاده می‌کنند.

تجهیزات صنعتی

تجهیزات صنعتی مانند دستگاه‌های باربری، بالابرها، کارخانه‌های ذوب و فولاد، کارخانه‌های سیمان و سایر تجهیزات صنعتی نیز از شاه فنر به‌عنوان یک قطعه اساسی استفاده می‌کنند.

مهم است بدانید که مدل‌ها و اندازه‌های شاه فنر‌ها بستگی به نوع و سایز خودرو یا تجهیزات مورداستفاده دارند و ممکن است بین مدل‌ها و برندها تفاوت داشته باشند. برای تعمیر یا تعویض شاه فنر، بهتر است به متخصصین این امر مراجعه کنید تا از صدمات جبران‌ناپذیر احتمالی پیشگیری کنید.

مراحل تولید شاه فنر

در ویدئو زیر، فرایند تولید شاه فنر آورده شده است:

تسمه‌های مختلف پس از سردشدن تحت تمپر قرار گرفته تا استحکام آنها افزایش یابد. سپس توسط پیچ‌ومهره‌ای بلند به نام سنتر بولت، از وسط به هم وصل اتصال پیدا می‌کنند. بست‌ها و پیچ‌ها در بخش‌های مختلف برای افزایش استحکام اتصال، مورداستفاده قرار می‌گیرند. در نهایت پس از اتمام اتصال، شاه فنرها رنگ‌کاری می‌شوند.

معایب و مزایای شاه فنر

هر قطعه‌ای که در خودرو استفاده می‌شود، در انواع مختلف و با کیفیت‌های متفاوت وجود دارد که هرکدام از این قطعات دارای مزایا و معایبی است. در ادامه برخی از مزایای و معایب شاه فنر را بررسی می‌کنیم:

مزایای شاه فنر

•  جذب و تحمل طولی، عرضی و عمومی
• کاهش قیمت تمام شده خودرو به دلیل عدم نیاز به اهرم‌های متعادل‌کننده بعد از نصب شاه فنر
• جایگزین‌شدن این فنر با میله موج‌گیر و انجام هر دو وظیفه
• طراحی ساده و تحمل بار زیاد
• کاهش میزان رول کردن اتاق خودرو
• عدم نیاز به به‌کارگیری مندل
• نصب کمک‌فنر بر روی فنر شمش

معایب شاه فنر

• شغال‌کردن فضای زیاد
• قیمت بالا
• کاهش انعطاف فنر به دلیل سایش لایه‌های فنر با یکدیگر
• نصب و تعویض دشوار
• سواری به‌شدت آزاردهنده و خشک
• تغییر شکل فنرها به‌مرورزمان

ورق خودرو نیز از جمله مواردی است که در ساخت خودرو مورداستفاده قرار می‌گیرد.

علت شکستن شاه فنر

شاه فنر ماشین ممکن است به دلایل مختلفی شکسته شود. بعضی از اصلی‌ترین علت‌های آن عبارت‌اند از:

ساییدگی و فرسایش

همان‌طور که خودرو در طول زمان و مسافت طی شده حرکت می‌کند، شاه فنر ممکن است به علت ساییدگی و فرسایش در اثر تماس مستقیم با سطح جاده و تأثیرات زمینه‌های مختلف، از جمله رطوبت، خاک، گردوغبار و مواد شیمیایی موجود در محیط، شکسته شود.

آلیاژ مورداستفاده در ساخت این قطعه نیز بسیار مهم است. اگر این سؤال مطرح می‌شود که آلیاژ چیست می‌توانید روی لینک کلیک کنید و اطلاعات کاملی در این باره کسب کنید.

بار زیاد

استفاده از خودرو، برای حمل بار سنگین‌تر از ظرفیت خودرو، می‌تواند باعث افزایش فشار بیش از حد ظرفیت آن و شکستن شاه فنر تلقی گردد.

ضربه‌ها و آسیب‌ها

ضربه‌ها و آسیب‌های خارجی ممکن است به شاه فنر وارد و باعث شکستگی آن شوند. به‌عنوان‌مثال، ضربه‌های شدید در زمان عبور از چاله‌ها، برخورد با سرعت بالا به موانع و یا تصادفات منجر به شکستن شاه فنر می‌شود.

کیفیت پایین تولید یا عیب‌های ساختاری

کیفیت بالای مواد اولیه در ساخت قطعات و تجهیزات بسیار مهم است. همانطور که در ساخت ساختمان، کیفیت مقاطع فولادی از جمله میلگرد ۱۲، ۱۴، ۱۶ بسیار مهم است و قیمت میلگرد ۱۲ روی قیمت ساخت سازه تاثیرگذار است و استفاده از مصالح ساختمانی بی‌کیفیت در هنگام ساخت منجر به آسیب به ساختمان می‌شود.

عیب‌های ساختاری در فرایند تولید شاه فنر نیز ممکن است باعث شکستن آن و آسیب به خودرو و سرنشینان شوند. مثلاً استفاده از مواد اولیه کم‌کیفیت، جوش‌های ناصحیح یا طراحی نامناسب می‌تواند منجر به عیب‌های ساختاری و شکستن آن شود.

زمان و عمر مفید

شاه فنر ماشین نیز همچون سایر قطعات خودرو، دارای عمر مفید است و پس از یک مدت زمانی و کارکرد طولانی، احتمال دارد به دلیل کاهش استحکام مواد، بشکند.

شرایط آب و هوایی

شرایط آب‌وهوایی سخت و سرد، مانند برودت یا یخبندان، ممکن است باعث سخت‌شدن و ترکیدگی شاه فنر شود.

نصب ناصحیح

نصب ناصحیح یا عدم تعویض به‌موقع این قطعه، شکستن آن را به دنبال خواهد داشت. به‌عنوان‌مثال، استفاده از شاه فنرهای غیراصلی یا غیر‌مرتبط با نوع و مشخصات خودرو، نصب نادرست در زمان تعویض آن می‌تواند به شکستن آن منجر شود.

عدم تعویض به موقع

شاه فنر‌ها به‌مرورزمان ممکن است از بین بروند و نیاز به تعویض داشته باشند. عدم تعویض به‌موقع این قطعه، ممکن است باعث کاهش استحکام و شکستن آنها شود.

آسیب‌های جانبی

آسیب‌های جانبی از جمله تصادفات، برخورد با موانع سخت، ورود آب و گردوغبار، واردشدن ضربه و … ممکن است باعث شکستن شاه فنر شوند.

به‌طورکلی علت شکستن شاه فنر ماشین می‌تواند ترکیبی از این عوامل باشد. در صورت بروز این مشکل توصیه می‌شود تعمیر و تعویض آن را به متخصص این کار بسپارید.

همچنین، رعایت نکات لازم طبق دستورالعمل تولیدکننده و استفاده از قطعات اصلی و مطابق با مشخصات فنی خودرو می‌تواند از شکستن آن جلوگیری کند.

نحوه تعمیر شکستگی شاه فنر

تعمیر شکستگی این قطعه می‌تواند بستگی به نوع و جایگاه شکستگی، وضعیت آن و تجهیزات و تخصص تعمیرکار شما داشته باشد. اما به‌طورکلی، در صورت دانستن علت شکستگی شاه فنر، مراحل زیر ممکن است در تعمیر آن طبقه‌بندی شوند:

بررسی و تشخیص

ابتدا قطعه شکسته باید بررسی و علت شکستگی شاه فنر تشخیص داده شود. این مرحله شامل بررسی نوع شکستگی، اندازه و شدت آسیب، وضعیت کلی قطعه و تأثیر شکستگی بر عملکرد آن می‌شود.

تعویض شاه فنر

در برخی موارد، اگر شاه فنر شکسته غیرقابل‌تعمیر باشد، بهتر است آن را تعویض کنید. این شامل خرید شاه فنر جدید با مشخصات فنی مناسب، تعویض آن با استفاده از ابزار و تکنیک‌های مناسب و استفاده از نوع جوشکاری مناسب باتوجه‌به انواع جوشکاری و بررسی و تنظیم عملکرد شاه فنر جدید می‌شود.

جوشکاری

در برخی موارد، اگر شکستگی شاه فنر قابل‌تعمیر باشد، می‌توان از جوشکاری برای بازسازی و تعمیر آن استفاده کرد. این مرحله شامل استفاده از تجهیزات و تکنیک‌های جوشکاری مناسب برای جوشکاری قطعه شکسته و تأیید استحکام جوش و کیفیت عملکرد شاه فنر تعمیر شده می‌شود.

تنظیم و تعادل

پس از تعویض یا جوشکاری این قطعه، باید تنظیم و تعادل قطعه با استفاده از تجهیزات و تکنیک‌های مناسب انجام شود. این کار شامل تنظیم و تعمیر سطح و شکل شاه فنر، تنظیم فشار و طول آن و تعادل کلی این قطعه با سایر اجزا و سیستم‌های مرتبط می‌شود.

این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تنظیم و تعادل صحیح شاه فنر، تأثیر زیادی بر عملکرد و ایمنی خودرو دارد.

آزمایش و تست

پس از تعمیر و تنظیم شاه فنر، باید عملکرد آن تست و آزمایش شود. آزمایش کارکرد این قطعه در شرایط واقعی، بررسی عملکرد در شرایط طبیعی و عملیاتی خودرو و اطمینان از کیفیت و استحکام تعمیر آن، در این مرحله انجام می‌شود.

رعایت ایمنی

هنگام تعمیر این قطعه، رعایت اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات و تکنیک‌های ایمنی مناسبش، بسیار مهم است. جوشکاری، تنظیم و تعمیر شاه فنر باید با رعایت استانداردهای ایمنی و فنی صورت گیرد تا عملیات تعمیر بدون هیچ‌گونه خطر و خطرات احتمالی انجام شود.

اگر شاه فنر خودرو شما شکستگی و نیاز به تعمیر داشته باشد، توصیه می‌شود بعد از بررسی علت شکستن آن با تعمیرکار مجرب و متخصص تماس بگیرید و تعمیرات را به او بسپارید.

همچنین، بهتر است از قطعات یدکی اصلی و مطابق با استانداردهای تولیدکننده استفاده شود تا عملکرد و ایمنی آن، بعد از تعمیر تضمین شود.

جوشکاری شاه فنر

جوشکاری این قسمت از خودرو، می‌تواند یک روش تعمیر و تعویض برای آن باشد. این کار زمانی انجام می‌شود که شاه فنر بشکند و امکان تعویض آن ممکن نباشد.

در این روش، با استفاده از فنر جدید یا قسمت سالم دیگری از شاه فنر، بازسازی انجام می‌شود تا بتواند دوباره قدرت لازم را در انتقال بارها به عهده بگیرد.

برای جوشکاری این قطعه، مراعات اصول و روش‌های مناسب بسیار مهم است. جوشکاری نامناسب می‌تواند منجر به کاهش استحکام جوش و در نتیجه، شکستن دوباره یا کاهش کیفیت عملکرد آن شود.

بنابراین، بهتر است این کار را به تعمیرکاران حرفه‌ای و متخصص خودرو واگذار کرده و اطمینان حاصل کنید که از تجهیزات و تکنیک‌های مناسب جوشکاری، همراه با استفاده از قطعات اصلی و مطابق با مشخصات فنی شاه فنر استفاده می‌شود.

لازم به ذکر است که در برخی موارد، این کار توصیه نمی‌شود و به‌طورکلی باید قطعه شکسته شده تعویض شود. به همین دلیل، در صورت بروز مشکل، بهتر است از یک تعمیرکار ماشین متخصص مشورت و راهنمایی دریافت کنید.

قیمت شاه فنر

قیمت شاه فنر متغیر است و بستگی به عوامل متعددی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

نوع و برند شاه فنر

هر برند و نوع شاه فنر دارای قیمت خاص خود است.

اندازه و سایز شاه فنر

شاه فنر‌ها در اندازه‌ها و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند و هر سایز و اندازه‌ای، دارای قیمت متفاوتی است. شاه فنر‌های بزرگ‌تر و قوی‌تر ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند. به طور مثال قیمت فنر ماشین سنگین بالطبع باتوجه‌به این مورد بالاتر از قیمت شاه فنر پیکان یا شاه فنر آردی است.

مواد و کیفیت ساخت شاه فنر

استفاده از مواد باکیفیت و فناوری‌های پیشرفته در ساخت شاه فنر، می‌تواند قیمت آن را تحت‌تأثیر قرار دهد. شاه فنر‌های باکیفیت بالا و استفاده از مواد باقدرت و انعطاف‌پذیری بالا، ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند.

به دلیل کاربرد فولاد در ساخت این قطعه ضروری در ساختار خودروها، قیمت فولاد در بازار آهن تهران تاثیر مستقیمی روی قیمت این قطعه دارد.

بازار و محل تأمین

بازار و محل تأمین شاه فنر نیز می‌تواند بر قیمت آن تأثیر بگذارد. در برخی مناطق و کشورها، شاه فنر‌ها ممکن است با قیمت‌های متفاوت عرضه شوند.

به‌طورکلی، قیمت شاه فنر می‌تواند متغیر باشد و برای اطلاع دقیق از قیمت‌ها، بهتر است از فروشندگان معتبر قطعات یدکی، کارگاه‌های تعمیرات خودرو یا منابع معتبر دیگر استعلام قیمت کنید.

همچنین باتوجه‌به پیش‌بینی قیمت خودرو در سال‌های اخیر، قیمت شاه فنر نیز نوسان فراوان داشته است.

جمع‌بندی

شرکت بازرگانی آیرومارت، انواع تسمه فولادی مورد نیاز برای تولید شاه فنر را به مصرف‌کنندگان و صنایع تولیدی عرضه می‌کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت روز مقاطع فولادی چون از طریق شماره تلفن ۰۲۱۴۵۳۰۶ با کارشناسان ما در آیرومارت تماس حاصل فرمایید.