تفاوت اسکلت فلزی و بتنی چیست؟
یکی از سوالات متداول در حوزه ساخت و ساز، تفاوت اسکلت بتنی و فلزی است. ساخت ساختمان‌ها عموما به سه روش انجام میشود که برای این منظور تعداد طبقات و شرایط سازه را در نظر می‌گیرند. مثلا ساختمان‌های ویلایی را می‌توان فقط با استفاده از مصالح بنایی ساخت، اما برای ساختمان‌های چند طبقه ابتدا نیاز به احداث اسکلت فلزی یا بتنی داریم.
انتخاب نوع اسکلت مورد استفاده در ساختمان سازی به عنوان یکی از مراحل ساخت ساختمان به عوامل متعددی از جمله شرایط آب و هوایی مانند رطوبت، میزان بارندگی، خشکی و گرما بستگی دارد. همچنین موقعیت جغرافیایی مانند زلزله خیز بودن یا قرار گرفتن روی گسل در کنار نظر کارفرما، بودجه اقتصادی و عوامل فنی در انتخاب اسکلت ساختمان تاثیرگذار است.
در این مقاله علاوه بر بیان تفاوت اسکلت فلزی و بتنی، به مقایسه این دو نوع سازه و مزایا و معایب هر یک می‌پردازیم؛ با آیرومارت همراه باشید.
معرفی اسکلت بتنی و فلزی
ابتدا اسکلت فلزی و بتنی را به طور اجمالی معرفی می‌کنیم. مصالح ساختمانی اصلی اسکلت سازه بتنی شامل بتن و میلگرد میشود که در آن ابتدا با استفاده از میلگردها عملیات آرماتور بندی صورت می‌گیرد تا شرایط برای بتن ریزی فراهم شود. در مقاله ما با موضوع مراحل بتن ریزی می‌توانید با این فرآیند به طور کامل آشنا شوید.
بتن در برابر نیروی فشاری مقاومت بالایی دارد، اما در مقابل نیروی کششی از خود ضعف نشان میدهد. از همین رو برای جبران مقاومت آن در برابر کشش از میلگرد استفاده میشود. اما در اسکلت فلزی فقط از مقاطع فولادی استفاده میشود و اتصال آن‌ها نیز با روش‌های مختلفی مانند انواع جوشکاری یا پیچ و مهره صورت می‌پذیرد.
برای درک بهتر اثر میلگرد در بتن ویدئوی زیر را مشاهده کنید:
مزایا و معایب اسکلت بتنی و فلزی
اسکلت فلزی و بتنی هر یک مزایا و معایبی دارند که مجریان پروژه‌های ساختمانی ابتدا شرایط را می‌سنجند، سپس نوع اسکلت را انتخاب میکنند. در جدول زیر ۱۷ تفاوت اسکلت فلزی و بتنی را ذکر کرده‌ایم.
| تفاوت اسکلت فلزی و بتنی | ||
| تفاوت | اسکلت بتنی | اسکلت فلزی |
| مواد | در اسکلت بتنی ماده اصلی مورد استفاده برای تحمل بارها بتن است که به میلگردهای فولادی مسلح میشود. | ماده اصلی مورد استفاده در اسکلت فلزی، فولاد است. |
| سطح مقطع المان‌های سازه | المان‌های سازه بتنی مانند تیر و ستون سطح مقطع بزرگ دارند. | المان‌های سازه فلزی مانند تیر و ستون سطح مقطع کوچک دارند. |
| دوام | سازه بتنی دوام بالایی دارد و در بلند مدت کمتر تحت تاثیر آب و هوا و شرایط محیطی قرار می‌گیرد. | سازه فلزی وقتی در شرایط خاص محیطی قرار گیرد، در معرض زنگ‌زدگی است و در نتیجه در بلند مدت دوام کمتری دارد. |
| مقاومت در برابر زلزله | اسکلت بتنی در برابر بارهای جانبی مانند زلزله و بادهای شدید مقاومت کمتری دارد. | اسکلت فلزی در مقابل بارهای جانبی مثل زلزله مقاومت و استحکام خوبی دارد. |
| ظرفیت باربری | اسکلت بتنی در مقایسه با اسکلت فولادی ظرفیت باربری پایینی دارد. | سازه اسکلت فلزی از ظرفیت باربری بالایی برخوردار است. |
| وزن | ساخت ساختمان با بتن، وزن کلی آن را تا حد زیادی بالا می‌برد. | وزن فلز به طور کلی تقریبا ۶۰ درصد کمتر از بتن است، در نتیجه اسکلت فلزی سبک‌تر از اسکلت بتنی است. |
| فونداسیون | سازه بتن مسلح، بار مرده زیادی دارد و ازاین‌رو فونداسیون قوی و سنگینی برای احداث آن لازم است. | اسکلت فلزی به دلیل وزن کمتر نیاز به فونداسیون خیلی قوی و با وزن بالا ندارد. |
| مقاومت کششی | در اسکلت بتن آرمه، مقاومت کششی المان‌های سازه در مقایسه با المان‌های اسکلت فولادی کمتر است. | سازه اسکلت فلزی مقاومت کششی بالایی در مقایسه با اسکلت بتنی دارد. |
| نیروی کار | اسکلت بتنی نیاز به نیروی کار زیادی دارد، چرا که المان‌ها مانند تیر و ستون در محل ساخته می‌شوند. | در اسکلت فلزی به دلیل اینکه المان‌های فولادی از قبل در کارخانه ساخته شده‌اند، نیروی کار کمتری لازم است. |
| ساخت اسکلت | ساخت اسکلت بتنی در مجموع ساده است. | ساخت اسکلت فولادی به دلیل حساسیت در اتصالات المان‌ها، نیاز به مهارت و تخصص بالاتری دارد. |
| هزینه | احداث اسکلت بتنی هزینه کمتری دارد و مقرون به صرفه است. | احداث اسکلت فلزی دارای هزینه بالایی است. |
| سرعت ساخت | ساخت اسکلت بتنی به دلیل فرآیند بتن ریزی نیاز به زمان زیادی دارد. | اسکلت فلزی را با توجه به آماده بودن مقاطع فولادی، می‌توان با سرعت بالایی ساخت. |
| کنترل کیفی | کنترل کیفی اسکلت بتنی سخت‌تر از اسکلت فلزی است، زیرا مقاطع در محل ساخته می‌شوند و بتن نیاز به مراقبت دارد. | کنترل کیفی اسکلت فلزی به دلیل اینکه مقاطع از پیش در کارخانه ساخته شده‌اند، ساده‌تر است. |
| مقاومت در برابر آتش‌سوزی | بتن در برابر آتش‌سوزی مقاومت بالایی دارد. | مقاومت فولاد در برابر حرارت‌های بالا و آتش‌سوزی کمتر از بتن است. |
| ارزش اسقاط | اسکلت بتنی در صورت تخریب تقریبا هیچ‌گونه ارزش اسقاطی ندارد. | مقاطع اسکلت فولادی پس از تخریب ارزش اسقاط دارند و می‌توان باز هم از آن‌ها استفاده کرد. |
| خوردگی | سازه اسکلت بتنی در صورتی که به خوبی اجرا شده باشد، در معرض خوردگی نیست. | اسکلت فلزی در معرض آسیب ناشی از خوردگی قرار دارد. |
| تعمیر و نگهداری | تعمیر و هزینه نگهداری اسکلت بتنی سخت است و زمان زیادی می‌برد. | اسکلت فلزی به سادگی قابل تعمیر بوده و در نتیجه هزینه نگهداری آن کمتر از اسکلت بتنی است. |
تا اینجا مهمترین موارد تفاوت اسکلت فلزی و بتنی را بیان کردیم. در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد که کدام یکی از این دو نوع اسکلت بهتر است.
اسکلت بتنی یا فلزی
سوال بسیاری از سازندگان این است که اسکلت فلزی یا بتنی؟ کدام یک نتیجه بهتری را در ساخت پروژه ساختمانی ارائه میدهد؟ در جواب این سوال باید بگوییم نوع اسکلت هر پروژه را باید بسته به شرایط آن انتخاب کرد. برای اینکه مقایسه اسکلت فلزی و بتنی را بهتر انجام دهید، در ادامه توضیحات جامع‌تری در این باره بیان می‌کنیم.
تفاوت هزینه اسکلت بتنی و فولادی
هزینه یک پروژه در نظر بسیاری افراد مهمترین عامل انتخاب نوع اسکلت سازه است. برای درک بهتر تفاوت اسکلت فولادی و بتنی در هزینه تمام‌شده باید گفت برای یک ساختمان معمولی به طور متوسط اسکلت فلزی حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد گرانتر از اسکلت بتنی است.
مدت زمان اجرای پروژه
یکی از مزایای مهم سازه‌های اسکلت فلزی مدت زمان اجرای آن است که در مقایسه با اسکلت بتنی به طور قابل توجهی زمان اجرای پروژه را کاهش میدهد. در یک ساختمان معمولی اجرای هر سقف اسکلت بتنی به طور متوسط حدود ۲۰ تا ۳۰ روز زمان می‌برد، یعنی ساخت یک اسکلت بتنی با ۶ سقف تقریبا ۱۲۰ الی ۱۸۰ روز زمان نیاز دارد.
این در حالی است که در اسکلت فلزی نیازی به اجرای هر سقف پس از هر طبقه نیست و ابتدا تمام اسکلت را احداث میکنند و در نهایت سقف‌ها اجرا می‌شوند. در مورد این نوع اسکلت اجرای هر طبقه تقریبا ۱۰ روز زمان می‌برد. شما می‌توانید برای استعلام روزانه قیمت پروفیل ساختمانی از انواع مختلف به سایت آیرومارت مراجعه کنید و یا با کارشناسان آیرومارت تماس بگیرید.
مقاومت اسکلت فلزی و بتنی در برابر زلزله
وزن بیشتر سازه بتنی برای بسیاری از افراد این تصور را ایجاد کرده است که اسکلت بتنی در قیاس با اسکلت فلزی در برابر زلزله مقاومت بهتری دارد؛ در عمل اما این قیاس چندان درست نیست و چنین موضوعی تا حدود زیادی وابسته به طراحی و اجرای صحیح سازه است. اما به طور کلی باید بگوییم اسکلت فلزی در صورت اجرای اصولی، در مقابل زلزله و سایر بارهای جانبی مقاومت بهتری دارد. در ادامه به موارد دیگر تفاوت اسکلت فلزی و بتنی اشاره می‌کنیم.
مقاومت در برابر آتش
اسکلت بتنی از لحاظ مقاومت در برابر حرارت و آتش‌سوزی شرایط بهتری دارد، چرا که فولاد با قرار گرفتن در معرض آتش و افزایش دما با کاهش مقاومت مکانیکی روبرو میشود. به همین دلیل در هنگام وقوع سوانح آتش‌سوزی مقاومت سازه بتنی بیشتر از اسکلت فلزی است. البته مقاومت فولاد در برابر آتش را می‌توان افزایش داد، اما معمولا هزینه‌بر است.
طول عمر
تمامی سازه‌های مهندسی پس از گذشت زمان به علت عوامل محیطی و جوی دچار تغییر در خواص می‌شوند. این موضوع برای اسکلت فلزی ملموس‌تر است، چرا که آهن مورد استفاده در آن بیشتر در معرض شرایط آب و هوایی مختلف و زنگ‌زدگی قرار دارد، در نتیجه دوام سازه اسکلت فلزی کمتر است. این یکی دیگر از موارد تفاوت اسکلت فلزی و بتنی است که باید به آن توجه شود.
ارزش اسقاط
معمولا این موضوع در حین انتخاب نوع سازه مد نظر قرار نمی‌گیرد. پس از اتمام عمر مفید پروژه‌ها نیاز به تخریب آن‌ها به منظور بازسازی وجود دارد. هزینه تخریب و ارزش اسقاط به‌جامانده از تخریب، نکته حائز اهمیتی است که در این زمینه اسکلت فلزی نسبت به سازه بتنی پس از تخریب ساختمان ارزش بیشتری دارد.
دستمزد اجرا و نیروی انسانی
دستمزد اجرای پروژه یکی دیگر از تفاوت‌های اسکلت بتنی و فلزی است. دستمزد اجرای اسکلت فلزی بر اساس وزن محاسبه میشود، در صورتی که دستمزد قالب‌بندی اسکلت بتنی را بر اساس متر مربع پرداخت میکنند. از سوی دیگر، اجزای اسکلت فلزی عموما از قبل ساخته می‌شوند؛ به همین دلیل در این نوع سازه نیاز به نیروی انسانی، ۱۰% تا ۲۰% کمتر میشود. البته تفاوت اسکلت فلزی و بتنی در رابطه با میزان دستمزد نیروی انسانی موجب نمی‌شود که اسکلت فلزی ارزان‌تر تمام شود، چرا که مقطع فولادی خیلی گرانتر از مقطع بتنی است.
سخن پایانی
در این مقاله در خصوص تفاوت اسکلت فلزی و بتنی صحبت کردیم. طراح و سازنده باید شرایط ساختمان را در نظر بگیرد و با علم به مزایا و معایب هر یک از انواع اسکلت ساختمانی، یکی از آن‌ها را انتخاب کند. همان‌طور که گفته شد اجزای اصلی اسکلت بتنی را بتن و میلگرد تشکیل میدهد. شما می‌توانید قیمت روز میلگرد از برندهای مختلف مانند قیمت میلگرد نیشابور را از سایت آیرومارت بررسی کرده و به آسانی اقدام به ثبت سفارش کنید.
در صورتی که تصمیم به ساخت ساختمان با اسکلت فلزی دارید، به انواع تیرآهن باکیفیت نیاز خواهید داشت. آیرومارت استعلام قیمت این نوع مقاطع فولادی مانند قیمت تیرآهن ۱۶ و قیمت تیرآهن اصفهان امروز را امکان‌پذیر کرده است.
شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا با نام تجاری آیرومارت با داشتن زیرساخت‌های لازم مانند سوله به مساحت ۱۰ هزار متر مربع در شورآباد تهران، در زمینه عرضه مقاطع فولادی مختلف فعالیت می‌کند و تلاش دارد تا محصول را در سریع‌ترین زمان ممکن به دست مصرف‌کننده برساند. برای استعلام قیمت، مشاوره و ثبت سفارش آسان از طریق شماره تلفن ۰۲۱۴۵۳۰۶ با کارشناسان آیرومارت تماس حاصل فرمایید.
با این اوصاف اسکلت فلزی بهتره و کاربردای بیشتری هم داره
سلام گرچه تفاوت اسکلت فلزی و بتنی در مزایا و معایب آن خلاشه میشود ولی انتخاب اسکلت به تعداد طبقه، منطقه جغراقیایی و … بستگی دارد.