هرآنچه باید درباره فولاد ضد سایش و انواع آن بدانید

در صنعت، قطعات مختلف با یکدیگر در تماسند. فولاد، فلزی مصرفی در بسیاری صنایع به‌شمار می‌رود و طبیعیست که قطعات فولادی نیز در معرض تماس و در نتیجه ساییده شدن قرار می‌گیرند.

تولید فولاد ضد سایش به شکل ورق و مقاطع فولادی دیگر انجام می‌شود. مقاومت به سایش خوب این آلیاژ موجب شده تا طول عمر قطعات افزایش یابد و هزینه‌های بالای تعمیر و تعویض قطعات کاهش یابد. البته، یکی از راه‌های افزایش این مقاومت، به‌کارگیری روش های پوشش دهی فلزات و استفاده از پوشش‌های مقاوم به سایش است.

خاصیت مقاومت به سایش، با در نظر داشتن ترکیب شیمیایی متفاوت فولادی ایجاد می‌شود. از سوی دیگر، ورق های ضد سایش خود متناسب با ترکیب شیمیایی، گریدها و انواع مختلفی خواهند داشت.

فولاد ضد سایش، یکی از انواع خانواده بزرگ فولاد است که کاربردهای متفاوتی دارد. در این مقاله، به بررسی انواع آن، ترکیب شیمیایی و کاربردهایی که دارند خواهیم پرداخت. همراه آیرومارت باشید.

ورق ضد سایش چیست؟

در برخی کاربردها، ورق های فولادی و قطعاتی از این جنس، به مقاومت بالا در برابر سایش نیاز دارند. شاید این سوال برای شما به وجود بیاید که سایش چیست، چه اثری بر ماده دارد و چگونه از عمر قطعات می‌کاهد؟

در پاسخ باید گفت، طی فرایند سایش، قطعات تماس فیزیکی با یکدیگر دارند و لایه‌هایی از سطح آن‌ها در اثر این برخورد برداشته می‌شود. این اتفاق، از کارایی، استحکام و در نتیجه طول عمر قطعات می‌کاهد. خواص دیگری چون سختی، چقرمگی، ساختار میکروسکوپی و ترکیب شیمیایی بر میزان سایش فلزات اثرگذار است.

با توجه به این ویژگی، فولادهایی با ترکیب شیمیایی خاص خود به نام فولاد ضد سایش تولید شدند. انواع فولاد ضد سایش به انگلیسی Abrasion Resistant Steel و به اختصار، AR نامیده می‌شود و در ترکیب آن، درصد بالایی کربن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در کنار کربن، عناصر دیگری که به افزایش این نوع مقاومت کمک می‌کند نیز وجود دارد که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرند. ورق ضد سایش، نوعی ورق آلیاژی است. در مقاله آلیاژ چیست، این واژه پرکاربرد در علم مواد را شرح داده‌ایم.

فولادهای ضدسایش از انواع آلیاژهای آهنی، سختی سطحی بالایی دارند و در نتیجه سطح آن‌ها به سختی خراش برمی‌دارد.

اگرچه به طور کلی قیمت ورق ضد سایش از قیمت ورق سیاه و دیگر انواع ورق فولادی بیشتر است اما در طول زمان، می‌توان آن را یکی از دلایل جلوگیری از تعمیر و تعویض قطعات دانست که صرفه اقتصادی بالایی دارد.

ترکیب شیمیایی فولاد ضد سایش

فولاد ضد سایش، فولادی با ساختار مارتنزیتی است که نسبت به فولاد معمولی، مقاومت و سختی بالاتری دارد و از این‌رو در صنایعی که قطعات در معرض سایش قرار دارند، استفاده می‌شود. این ساختار و خواص، درنتیجه ترکیب شیمیایی ایجاد می‌گردند.

در هر نوع فولاد، اولین عنصر بسیار مهم که در خواص آن اثر بسیار مهمی دارد، کربن است. در فولادهای ضد سایش علاوه بر درصد بالای کربن از عناصر چون منگنز، گوگرد، فسفر، نیکل، سیلیسم، مولیبدن و بور نیز استفاده می‌شود.

درصد تمامی این عناصر مهندسی شده‌ و به مقدار بهینه خود رسیده‌اند. قیمت ورق هاردوکس، از برندهای معروف ورق ضد سایش را می‌توانید از آیرومارت استعلام بگیرید.

بر اساس ترکیب‌های شیمیایی متفاوتی که می‌تواند وجود داشته باشد، انواع گرید ورق ضد سایش تولید می‌گردد که هر کدام سختی و سایر خواص متفاوتی دارند.

انواع ورق ضدسایش

بر اساس برند تولیدکننده، فولادهای ضد سایش انواع مختلفی دارند. یکی از معروف‌ترین این برندها، ورق هاردوکس است. در ادامه، مهم‌ترین انواع در سراسر جهان را توضیح خواهیم داد.

ورق دورستات

از میان تمام ورق های ضد سایش، ورق دورستات بیشترین میزان سختی را دارد و مناسب برای کاربردهایی است که به مقاومت مکانیکی و مقاومت سایشی نیاز دارند. چقرمگی این نوع ورق در دماهای پایین نیز بسیار خوب است.

گریدهای ورق دورستات از ۴۰۰ تا ۶۰۰ و بر اساس سختی برینل متفاوت است. در صنایع ماشین‌سازی، ادوات کشاورزی، صنایع معدن و تولید سیمان می‌توان کاربرد این ورق را دید.

ورق ضد سایش هاردوکس

یکی از معروف‌ترین ورق های ضد سایش است. در حقیقت، ورق فولاد ضد سایش را بسیاری از افراد در بازار با نام ورق هاردوکس می‌شناسند. در ترکیب شیمیایی ورق هاردوکس از کربن مولیبدن، کروم، منگنز، نیکل و سیلیکون در کنار مقادر کمی بور، فسفر و گوگرد استفاده شده است.

ورق هاردوکس سختی بالا، انعطاف کم و قابلیت استفاده از انواع جوشکاری را دارد. از این نوع ورق در ساخت موج‌شکن‌ها و چکش استفاده می‌شود.

انواع ورق هاردوکس

ورق هاردوکس در سختی‌های مختلفی ساخته می‌شود و گریدهای متفاوتی بر این اساس دارد. در میان گریدهای آن شامل گرید ۴۰۰، ۴۵۰، ۵۰۰، ۵۵۰ و ۶۰۰، دو گرید ۴۵۰ و ۵۰۰ پرکاربردترین انواع به شمار می‌روند.

ترکیب شیمیایی انواع این ورق‌ها در جدول زیر آمده است:

پس از بررسی و آنالیز ورق ضد سایش هاردوکس، ویژگی هر یک از این ورق‌ها را در ادامه، بررسی می‌کنیم:

• ورق هاردوکس ۴۰۰

سختی این ورق، در حدود ۴۰۰ برینل است و در ضخامت ۳ تا ۱۳۰ میلی‌متر تولید می‌شود. قابلیت خمش بالایی دارد و در شرایطی که مقاومت در برابر ضربه لازم است مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• هاردوکس ۴۵۰

ورق هاردوکسی ۴۵۰ با سختی در همین حدود، در ضخامت‌های ۳۰ تا ۸۰ میلی‌متر در بازار یافت می‌شود. اتصال‌پذیری، جوش‌پذیری، طول عمر و دوام بالایی دارد. در ساخت ماشین‌آلات حفاری و کامیون از این نوع ورق استفاده می‌شود.

• ورق هاردوکس ۵۰۰

در ضخامت‌های ۵ میلی‌متر به بالا این ورق تولید شده و مقاومت بالایی حتی در دماهای بالا تا دمای ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد دارد. از این نوع ورق در ساخت نوار نقاله، چرخ دنده، سطل بیل مکانیکی و ابزارهای برشکاری استفاده می‌شود.

• ورق هاردوکس ۵۵۰

این ورق با سختی ۵۵۰ برینل، ضخامت بیش از ۴ میلی‌متر دارد. از ویژگی‌های این ورق می‌توان به مقاومت بالا تا دمای ۲۶۰ درجه سانتی‌گراد اشاره کرد. از جمله کاربردهای آن می‌توان ساخت تیغه‌های مقاوم، دستگاه حفاری و چرخ‌های خردکننده را نام برد.

• ورق هاردوکس ۶۰۰

این ورق را می‌توان در ضخامت‌های ۸ تا ۵۰ میلی‌متر خریداری کرد. بالاترین میزان مقاومت به سایش را در میان گریدهای ورق هاردوکس دارد و مناسب برای محیط‌هایی با احتمال بالای فرسایش است.

ورق دیلیدور

ورق دیلیدور با مقاومت سایشی بالا، در سه نوع V، C و L تولید می‌شود. پایین‌ترین درصد کربن و بیشترین چقرمگی را نوع V دارد. در مقابل، نوع C با بیشترین درصد کربن تولید می‌شود. در صنایع ساخت فولاد، ساخت خودروها، تاسیسات صنعتی، معادن سنگ و فلزات از این نوع فولاد استفاده می‌شود.

ورق ولدوکس

ورق ولدوکس (Weldox) نوع دیگری از ورق های ضد سایش است که در گریدهای ۷۰۰ تا ۱۳۰۰ تولید می‌شود. از جمله ویژگی‌های این نوع فولاد می‌توان به استحکام بالا و جوش‌پذیری خوب اشاره کرد.

شایان ذکر است که از عناصر آلیاژی کمی در ساخت این نوع ورق استفاده می‌شود. در صنایع عمران و خودرو، بیشترین کاربرد این ورق را می‌توان دید.

ورق کرسابرو

ورق کرسابرو، مقاومت عالی در برابر سایش دارد و جوش‌پذیری آن نیز خوب است. در حقیقت، گفته می‌شود که مقاومت به سایش این ورق نسبت به فولادهای معمولی ۵۰ درصد بهتر است.

از جمله ویژگی‌های دیگر آن می‌توان به افزایش قابلیت کشش در برخورد با صخره و سنگ تا ۷۰ برابر را نام برد. این ورق در روغن کوئنچ می‌شود و در صنایع فولادسازی، معدن و سیمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ورق ضد سایش راک استار

ورق ضد سایش راک استار نیز انواع مختلفی دارد که پرکاربردترین آن‌ها، گرید ۴۰۰ دارد. در این گرید، از کربن پایینی استفاده شده و در نتیجه می‌توان گفت که قابلیت جوش‌پذیری بالایی دارد.

سختی و چقرمگی بالا و شکل‌پذیری عالی از جمله ویژگی‌های این ورق به شمار می‌رود. این ورق را در ضخامت‌های مختلف ۶ تا ۷۵ میلی‌متر تولید می‌کنند.

عوامل موثر بر خاصیت ضد سایشی فولاد

عواملی وجود دارند که بر شدت خاصیت ضد سایش اثر می‌گذارند. سه مورد از مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه شرح خواهیم داد.

درصد کربن

درصد کربن، یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین سختی فولاد است. هر چه درصد این عنصر افزایش یابد، سختی بالاتر خواهد بود و انعطاف‌پذیری کمتر. وجود کربن اگرچه سختی فولاد را افزایش می‌دهد، اما از استحکام کششی کاسته و موجب ترد شدن آن می‌شود.

عملیات کونئچ تمپر

طی عملیات کوئنچ، که به معنای سرد کردن فولاد از دمای بالا است، در صورتی که سرعت سرد کردن بالا باشد، دانه‌های فولاد به ریزترین اندازه درمی‌آیند که به افزایش استحکام می‌انجامد. عملیات حرارتی تمپر پس از کوئنچ و به منظور افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش تردی ورق انجام می‌شود.

کارسختی

با تغییر فرم ورق، در آن عیوب شبکه کریستالی ایجاد می‌شود که به افزایش سختی می‌انجامد. عیوب، با جلوگیری از حرکت نابجایی‌ها، سختی فولاد را افزایش می‌دهند. در صورتی که روند فرم‌دهی سیکل‌های بیشتری داشته باشد، این سختی افزایش خواهد یافت.

کاربرد فولاد ضد سایش

کاربرد فولاد ضد سایش در انواع مختلف با یکدیگر متفاوت است که در بالا برای هر نوع به طور خلاصه مورد بررسی قرار گرفت. با این حال، کاربردهای این نوع فولاد را می‌توان به طور کلی چنین بیان کرد:

• صنایع معدنی
• صنایع فولاد سازی
• تولید سیمان
• ساختمان سازی
• خودروسازی
• ساخت ماشین‌آلات
• ساخت نوار نقاله
• تولید ابزار برش
• دستگاه‌های خردکننده سنگ
• ساخت تجهیزات استخراج معادن و حفاری

ورق ضد سایش CK45

یکی از انواع معروف ورق فولادی ورق ck45 است که سختی سطحی متوسطی دارد و در بازار به عنوان ورق ضد سایش نیز شناخته می‌شود. از آن‌جایی که این ورق تحت فرایند کربوراسیون و سخت‌کاری سطحی با کربن قرار می‌گیرد، در شرایطی که مقاومت سطحی بالا نیاز باشد، کاربرد دارد.

اگرچه این مساله باعث شده که نوعی ورق فولاد ضد سایش شناخته شود اما حقیقت این است که مقاومت آن در مقابل فولادهای مقاوم به سایشی کمتر است.

این ورق در کشور ما توسط کارخانه‌های محدودی تولید می‌شود که از این کارخانه‌ها می‌توان به اکسین اهواز اشاره کرد. ورق ضد سایش اصفهان و ورق ضد سایش اکسین از پرطرفدارترین برندهای داخلی به شمار می‌روند.

در بازار، برندهای وارداتی روس، کره جنوبی، اکراین و چین را می‌توان در ضخامت‌های مختلف تهیه کرد. برای استعلام قیمت امروز ورق ck45 کلیک کنید.

آیا ورق ST52 ضد سایش است؟

ورق st52 به عنوان ورق ضد سایش st52 نیز شناخته می‌شود. علت آن، استفاده از ۱.۶% منگنز در ترکیب شیمیایی این آلیاژ است. از جمله خواص این ورق که طی فرایند نورد گرم تولید می‌شود می‌توان به جوش‌پذیری عالی، شکل‌پذیری و ماشین‌کاری خوب اشاره کرد.

این ورق فولادی کم آلیاژ در کشور ما در کارخانه‌های فولاد مبارکه اصفهان، فولاد اکسین اهواز و فولاد کاویان تولید می‌شود. شما می‌توانید برای خرید و استعلام قیمت روز ورق st52 قیمت مناسب انواع برندها به صفحه این کالا در آیرومارت مراجعه نمایید.

خرید ورق ضد سایش از آیرومارت

ورق فولادی، در انواع مختلف و با ترکیبات شیمیایی متفاوت تولید می‌شود. یکی از معروف‌ترین این ورق‌ها ورق ضد سایش است که با ترکیب شیمیایی خاصی که دارد، دارای مقاومت سطحی بالایی است. سختی بالای این ورق موجب شده تا در صنایع بسیاری کاربرد داشته باشد. ازاین‌رو یکی از کالاهای پرطرفدار بازار فولاد به شمار می‌رود.

مجموعه بازرگانی فولاد آیرومارت، این ورق را در انواع برندها به مشتریان عرضه می‌کند. شما می‌توانید ضمن بررسی قیمت ورق هاردوکس و سایر انواع ورق ضد سایش، به خرید آنلاین، تلفنی یا حضوری آن اقدام نمایید. جهت برقراری ارتباط با کارشناسان آیرومارت و دریافت مشاوره‌های رایگان از طریق شماره تلفن ۰۲۱۴۵۳۰۶، با ایشان تماس حاصل نمایید.