گاردریل اتوبان یک نوع حفاظ جاده‌ای است که برای افزایش امنیت و جلوگیری از سقوط وسایل نقلیه به پرتگاه‌ها، جداسازی لاین‌های بزرگراه‌ها و کاهش خسارات ناشی از تصادف استفاده می‌شود.

گارد ریل معمولاً از ورق فولادی گالوانیزه به شکل دو موج یا سه موج تولید می‌شود که با پایه‌های فلزی یا بتنی به زمین محکم می‌شود. این انواع حفاظ را می‌توان به سه نوع انعطاف‌پذیر، نیمه‌صلب و صلب دسته‌بندی کرد که بسته به مقاومت و تغییر شکل آن‌ها در برابر برخورد وسایل نقلیه تعیین می‌شود.

در این مقاله، ضمن پاسخ به سوال گاردریل چیست، به تفصیل به گارد ریل اتوبان و انواع آن پرداخته‌ایم. نحوه تولید گارد ریل را نیز می‌توانید در ویدئویی مشاهده نمایید.

گارد ریل چیست؟

در ابتدا خواهیم گفت که گاردریل چیست. گاردریل به انگلیسی guardrail، که جان پناه نیز نامیده می‌شود، با هدف ایجاد امنیت در جاده‌ها، جلوگیری از سقوط وسایل نقلیه، ایجاد حفاظی برای جدا کردن لاین‌ها در بزرگراه‌ها و نظم دادن به عبور و مرور، جلوگیری از انحراف خودروها و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. گارد ریل ها را از فولاد، بتن یا پلاستیک می‌سازند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارد.

کاربرد گاردریل چیست؟

گاردریل ها اغلب در پارکینگ‌ها، کنار جاده‌ها و مناطق مسکونی استفاده می‌شوند. این موانع به گونه‌ای ساخته شده‌اند که از هر نوع آسیبی در امان باشند. برخی از مهمترین کاربردهای آنها عبارتند از:

۱. مسیریابی و جلوگیری از تصادفات

گارد ریل ها با مشخص کردن انتهای عرض جاده، تصادفات را کاهش می‌دهند و به افراد کمک کنند تا مسیرهای صحیح را دنبال نمایند. از طرفی، آسیب‌های جانی و مالی ناشی از تصادفات را کمتر می‌کنند.

۲. جای پارک ماشین‌ها

گاردریل می‌تواند معبری مناسب و یکپارچه برای عابران پیاده باشد و از بازگشت وسایل نقلیه و خودروها به محدوده عابر پیاده جلوگیری کند. در پارکینگ‌های چند طبقه می‌توان از آن جهت محافظت از رمپ‌ها و سایر عناصر سازه‌ای برای جلوگیری از ضربه‌های احتمالی استفاده کرد.

۳. محل بارگیری

بنادر بارگیری یا مناطق بارگیری در کارخانه‌ها و انبارهای لجستیکی می‌توانند در معرض خطرات بسیاری قرار گیرند. در این مکان‌ها، وسایل نقلیه بسیار بزرگ به جلو و عقب حرکت می‌کنند و خطرات بالقوه زیادی را برای عابران پیاده و ساختمان‌ها ایجاد می‌کنند. قرار دادن گاردریل در اطراف چنین مناطقی و ایجاد مسیر امن برای عابران پیاده، می‌تواند احتمال آسیب‌های ناشی از تصادفات را کاهش دهد.

۴. انبارها

در قفسه‌بندی انبار برای جلوگیری از ضربه‌های ناشی از وسایل نقلیه، لیفتراک و کامیون‌ها از گاردریل استفاده می‌شود و نهایتا می‌توان کالا را با خیال راحت و بدون هیچ گونه آسیبی در انبار نگهداری کرد.

اجزای گاردریل

همانطور که گفته شد، گاردریل یا جان پناه یک سازه است که برای افزایش امنیت در جاده‌ها و جلوگیری از تصادفات و خسارات ناشی از آن‌ها استفاده می‌شود. گارد ریل معمولاً از سه بخش اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:

1. سپری: قسمت فلزی یا بتنی که با وسیله نقلیه برخورد می‌کند و ضربه را جذب می‌کند. سپری معمولاً از ورق گالوانیزه و به روش رول فرمینگ ورق به روش سرد تولید می‌شود. سپری می‌تواند دو موج یا سه موج باشد که به شکل و عمق موج‌های آن اطلاق می‌شود. سپری جان پناه، دارای سوراخ‌های مخصوص برای اتصال به پایه و سرسپری است.
2. پایه: قسمت فلزی یا بتنی که سپری را حمایت می‌کند و به زمین محکم می‌شود. پایه معمولاً از دو مقطع ناودانی یا تیرآهن تولید می‌شود و با پانچ سوراخ شده و با لایه ضدزنگ پوشش داده می‌شود. قیمت ناودانی را می‌توانید از آیرومارت استعلام بگیرید.
3. فاصله‌انداز: قسمت فلزی کوچک که بین سپری و پایه قرار می‌گیرد و فاصله مناسب را بین آن‌ها ایجاد می‌کند. فاصله‌انداز باعث می‌شود که در صورت برخورد، سپری به پایه نچسبد و ضربه را به خوبی جذب کند.

علاوه بر این سه بخش، گارد ریل ممکن است شامل بخش‌های دیگر نظیر ضربه‌گیر، سرسپری، شب‌نما و نشانگر باشد که هر کدام نقش خاص خود را در افزایش اثربخشی و قابل دید بودن گارد ریل دارند.

سرسپری، معمولا از فولاد st37 با ضخامت ۳ میلی‌متر تولید می‌شود و دارای پوشش گالوانیزه گرم است. آن را بر سپری‌ها و در محل قطع خط نصب متصل می‌کنند. قیمت ورق ۳ میل در تعیین قیمت آن موثر است.

تولید گارد ریل

همانطور که گفته شد، هر گاردریل دارای سه بخش اصلی سپری، پایه و فاصله‌انداز است که برای تولید گاردریل و قسمت سپری آن از خدمات رول فرمینگ سرد تولید می‌شود. فرایند تولید گاردریل را می‌توانید در ویدئو زیر مشاهده نمایید:

انواع گاردریل بر اساس جایگاه کاربرد

گارد ریل ها را می‌توان بر اساس جایگاه استفاده به دو دسته تقسیم کرد:

• گاردریل اتوبان کناری: گارد ریلی است که در کنار خیابان، برای حفاظت خودروها از انحراف از جاده اصلی و محافظت در برابر تصادفات نصب می‌شود.
• گارد ریل میانی: این نوع گاردریل را در وسط خیابان برای جدا سازی خطوط رفت و برگشت نصب می‌کنند.

هر دو نوع گارد ریل میانی و کناری را می‌توان بر اساس میزان انعطاف‌پذیری به سه نوع صلب، نیمه صلب و انعطاف‌پذیر تقسیم کرد. تفاوت گاردریل های میانی و کناری در هر سه نوع ذکر شده، اختلاف در ارتفاع است.

گارد ریل انعطاف پذیر چیست؟

گارد ریل جاده ای انعطاف پذیر، نوعی جان پناه است که در هنگام برخورد جسمی متحرک با خود، ویژگی ارتجاعی از خود نشان می‌دهد. گاردریل انعطاف پذیر خود دارای سه نوع سه کابلی، دو موج و سه موج است که در ادامه به تعریف آن‌ها خواهیم پرداخت:

حفاظ سه کابلی

گارد ریل حفاظ سه کابلی، از سه کابل فولادی متصل شده به پایه‌ای ضعیف ساخته می‌شود و می‌تواند از وسایل نقلیه با وزن ۰.۸ تا ۲ تن حفاظت کند. این حفاظ با پایه‌ای به شکل S که دارای ابعاد ۵/۸ * ۷۵ باشد، می‌تواند به یک وسیله نقلیه با وزن ۱۸۰۰ کیلوگرم جهت دهد. استفاده از چنین گاردریلی در قوس‌های جاده‌ای، باید با در نظر گرفتن تغییر شکل جانبی بیشتر از حالت عادی انجام شود و برای آن طراحی خاص آن قوس انجام گیرد.

از جمله مزایای این نوع حفاظ می‌توان به هزینه اولیه پایین، قابلیت جهت‌دهی موثر به بسیاری از وسایل نقلیه، باز بودن طراحی و عدم امکان تجمع برف و ماسه روی آن و بنابراین، دارا بودن عملکرد خوب در مناطق برفی یا ماسه‌ای اشاره کرد.

در صورتی که برخورد وسایل نقلیه با آن، با زاویه کم باشد، معمولا تعداد کمی از پایه‌های آن تخریب شده و نیاز به تعویض دارند. به طور کلی نیز کابل‌ها به ندرت خراب می‌شوند مگر اینکه تصادفی شدید اتفاق افتاده باشد.

با این حال، در صورت برخورد وسایل نقلیه، طول زیادی از حفاظ را باید تعویض نمود. با توجه به تغییر شکلی که دارد نیز به فضای باز نسبتا زیادی در پشت خود نیاز دارد. در قوس‌ها نیز به ندرت از حفاظ سه کابلی استفاده می‌شود.

در این نوع گارد ریل جاده ای، می‌بایست از مهارهای انتهایی استفاده کرد تا ضمن ایجاد ایمنی در هنگام تصادف و برخورد به ابتدا و انتهای آن، مقاومت کافی برای اتصال کابل‌ها را نیز داشته باشد و مقاومت بالایی نیز در برابر نیروهای کششی ایجاد نماید.

گارد ریل دو موج

نوع دیگر گاردریل انعطاف‌پذیر، گارد ریل دو موج با شکل W است که سیستمی شبیه به حفاظ کابلی دارد. با این حال، با توجه به کمتر بودن تغییر شکل جانب آن نسبت به نوع کابلی، نیاز به فضای کمی در پشت خود دارد.

گارد ریل جاده ای دو موج با توانایی پوشش‌دادن وسایل نقلیه با وزن ۰.۸ تا ۱.۸ تن، مناسب برای استفاده در جاده‌ها است. ارتفاع نصب و پستی و بلندی‌های زمین روی عملکرد این سیستم اثر می‌گذارند بنابراین در هنگام نصب و استفاده باید به این نکات توجه لازم را داشته باشد.

گارد ریل سه موج

این نوع گاردریل نیاز شکلی شبیه به نوع دو موج و به شکل حرف W دارد با این تفاوت که برای ساخت آن از سپری سه موج استفاده می‌شود و عرض بیشتری نیز دارد که توانایی حفاظت از طیف وسیعی از وسایل نقلیه را خواهد داشت.

از سوی دیگر، به پستی و بلندی‌های زمین حساسیت کمتری دارد. سپر آن به صورت متناوب به پایین و بالای پایه‌ها قلاب می‌شود. این گاردریل در برخورد با خودرو، تغییر شکل جانبی کمتری نسبت به گاردریل دو موج دارد. گارد ریل سه موج برای جاده‌های با ترافیک سنگین و خطرات بالا مناسب است.

گاردریل نیمه صلب

گارد ریل اتوبان نیمه صلب، با خاصیت ارتجاعی کمتر از نوع انعاطف‌پذیر نیز دارای چهار نوع زیر است:

• سپر دو موج با پایه قوی
• سپر سه موج با پایه قوی
• سپر سه موج اصلاح‌شده
• سپر قوطی شکل

گارد ریل صلب چیست؟

آخرین نوع گارد ریل جاده ای که از پرکاربردترین‌ها نیز است، گاردریل صلب است که در هنگام برخورد وسایل نقلیه بدون هیچگونه انعطافی باقی می‌ماند. در صورتی که برخورد و تصادف نیز شدید باشد، امکان شکستن و خرد شدن آن نیز وجود دارد. جلوگیری از این اتفاق، با نصب درست آن به روش‌های نصب با پی و فونداسیون یکنواخت و نصب با پی سه متری و یا بدون زیر ساخت قابل انجام است.
شایان ذکر است، این گارد ریل بتنی است و به گارد ریل نیوجرسی نیز معروف است. گاردریل های صلب، قابلیت پوشش‌دهی وسایل نقلیه تا ۱۸ تن را نیز دارند.

جان پناه میانی

اصولا از این مدل نرده به عنوان فاصله‌ی بین دو لاین مورد استفاده قرار می‌گیرد. نرده‌های میانی اغلب برای جداسازی خطوط رفت و برگشت در بزرگراه‌ها به کار می‌رود و گزینه خوبی برای کنترل ترافیک و نظم خطوط محسوب می‌شود.

البته احتمال دارد که وسایل نقلیه از هر دو طرف به این نرده برخورد کنند. گاردریل های میان جاده‌ای مانند حفاظ‌های کنار جاده در سه نوع انعطاف پذیر، صلب و نیمه صلب ساخته و نصب می‌شوند. ۴ نوع گاردریل میانی وجود دارند:

• حفاظ دو موجی با پایه ضعیف: حفاظ رایج و مورد استفاده در کشور است و تفاوت آن با حفاظ کابلی، ارتفاع آنهاست.
• نرده میانی دو موجی: این حفاظ‌ها به صورت دو موجی با پایه‌های محکم طراحی می‌شوند. به همین دلیل برای موارد با عرض کم به کار می‌رود و پس از ضربه‌های معمولی، قابل استفاده مجدد است.
• سپر سه موجی: در دو مدل SGM09a و SGM09b به ترتیب برای ضربه‌های معمولی و موارد سنگین استفاده می‌شوند.
• گارد ریل بتنی میان جاده‌ای: این گاردریل ها رایج‌ترین حفاظ‌های صلب به شمار می‌روند. امروزه حفاظ بین جاده‌ای نوع نیوجرسی و نوع F به دلیل هزینه کم، عملکرد خوب و نگهداری آسان، به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گاردریل ها به دلیل بتنی بودن، در محل ساخته می‌شوند یا به شکل پیش فرض مورد استفاده قرار می‌گیرند.

منظور از گارد ریل ضربه گیر چیست؟

گاردریل ضربه‌گیر یک نوع از گاردریل ها است که به عنوان انعطاف‌پذیرترین نوع شناخته می‌شود. هدف اصلی از گاردریل ضربه‌گیر، جذب انرژی و کاهش اثرات ضربه در صورت برخورد وسیله نقلیه با آن است. به این معنا که توانایی انعطاف دارد تا انرژی ضربه را جذب کرده و تخلیه کند.

گارد ریل ضربه‌گیر معمولاً از موادی مانند کابل‌های فولادی، میله‌های فلزی یا سپرهایی با ساختار انعطاف‌پذیر ساخته می‌شود و معمولاً در جاده‌ها، اتوبان‌ها و محیط‌هایی با سرعت ترافیک بالا نصب می‌شود.

وقتی وسیله نقلیه به گاردریل ضربه‌گیر برخورد می‌کند، این گاردریل از لحاظ فیزیکی منعطف شده و انرژی ضربه به شکل کمتری به راننده و سرنشینان انتقال داده می‌شود. این ویژگی باعث کاهش خطرات جسمی و جانی در هنگام تصادف می‌شود.

گارد ریل اتوبان ضربه‌گیر معمولاً در مناطقی که به دلیل ترافیک چگال، سرعت بالا یا شرایط خاصی جاده‌ای نیاز به ایمنی بیشتر دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گونه از گاردریل به کاهش اثرات تصادفات جانبی و جلوگیری از تصادفات خطرناک کمک می‌کند.

قیمت گاردریل

در نهایت با وجود تمام انواع و ویژگی‌هایی که در مورد حفاظ‌ها ذکر شد، قیمت روز گاردریل با توجه به این ویژگی‌ها و عوامل دیگر تعیین می‌شود. این عوامل عبارتند از:

• نوع گاردریل: انواع گاردریل ها بر اساس مواد اولیه به کار رفته در داخل آنها، قیمت مختلفی دارند. برای مثال با افزایش قیمت روز ورق، قیمت گاردریلی که در آن ورق به کار رفته نیز بالا می‌رود.
• سایز گاردریل: این محافظ‌ها بر اساس موقعیت مکانی و کاربردشان در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند. بنابراین وقتی اندازه و وزن گاردریل افزایش یابد، میزان ورق استفاده شده هم بالا می‌رود و هزینه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• روکش گاردریل: گاردریل رنگی و گالوانیزه دو نوع حفاظی به حساب می‌آیند که با دو نوع روکش مختلف تولید و عرضه می‌شوند. بنابراین با افزایش قیمت ورق رنگی، قیمت گاردریل رنگی نیز بالا می‌رود.

سخن نهایی

گاردریل، نوعی حفاظ است که با هدف کنترل وضعیت جاده‌ای، میزان انحراف خودروها از جاده، تصادفات، جداسازی لاین‌های عبور خودرو و افزایش امنیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین، توجه به کیفیت گارد ریل را می‌توان بسیار مهم دانست.

به طور معمول در ساخت گارد ریل هایی فولادی، از فولاد گالوانیزه استفاده می‌شود که مقاومت و انعطاف لازم را دارد. به همین علت، قیمت ورق گالوانیزه را می‌توان موثر در قیمت و هزینه ساخت آن دانست. باید توجه داشت که ضخامت ورق و کیفیت تولیدی آن نیز بر مقاومت گاردریل بسیار موثر است.

از سویی، استفاده از مقاطعی چون نبشی یا تیرآهن نیز ممکن است در ساخت گاردریل استفاده شود تا مقاومت کافی در برابر ضربات را داشته باشد.
تمامی این مقاطع، در بازرگانی فولاد آیرومارت و توسط مجموعه‌ای باتجربه تامین می‌شوند. آیرومارت بهترین مقاطع با بالاترین کیفیت را عرضه می‌کند. جهت خرید تیرآهن و یا استعلام قیمت مقاطعی چون قیمت نبشی می‌توانید به صفحه این کالاها در وبسایت آیرومارت مراجعه نمایید.÷