تست سختی سنجی به چه صورت انجام میشود؟
آشنایی با تست سختی سنجی
تست سختی سنجی در واقع معیاری از مقاومت یک جسم در برابر فرورفتگی است. انواع روش سختی سنجی برای سنجش میزان سختی یک جسم خصوصا پس از عملیات سختیکاری جسم یا عملیات حرارتی انجام میشود. در ویدیو زیر نحوه انجام تست سختی سنجی نشان داده شده است.
سختی سنجی با فشار یک جسم فرورونده یا ایندنتور روی نمونه انجام میشود و اثر ایندنتور روی نمونه به جا میماند. تستهای سنجش سختی انواع مختلفی وجود دارند از جمله، تست راکول، ویکرز و برینل.
مهمترین تفاوت انواع این تستها در انواع ایندنتورها یا جسمهای فرو رونده آنها است. برای مثال، ایندنتور الماس هروی شکل، برای تست ویکرز و ایندنتور الماس کروی شکل برای تست راکول و ایندنتور فلزی کروی برای تست برینل استفاده میشود.
تست سختی سنجی برینل معمولا برای قطعات نرمتر مورد استفاده قرار میگیرد. در حالیکه تست راکول به دلیل سختی بالای جسم فرورونده و نیروی اعمالی بالای تست برای اجسام نرم تر زیاد کاربردی نیست. تست ویکرز نیز از نرمترین تا سختترین فلزات را تحت پوشش قرار میدهد.
انتخاب روش آزمایش به هدف، دقت و سهولت انجام تست بستگی دارد. سپس یکی از ایندنتورها طبق استاندارد انتخاب میشود و با استفاده از دوربین محل تست با دقت انتخاب میشود.
با شروع تست دوربین جای خود را به ایندنتور میدهد، فشار وارد میشود و تغییر شکل به صورت موضعی روی نمونه اتفاق میافتد. ابعاد محل تغییر شکل توسط دوربین به صورت دقیق اندازه گیری میشود. با فرمولهایی که برای هر استاندارد وجود دارد دادههای خام تست تبدیل به عدد سختی میشوند. سنجش سختی برای محصولی مانند انواع ورق آلیاژی و ورق ضد سایش بسیار مهم است.
میزان سختی یک جسم به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله این عوامل، مقدار عناصر آلیاژی موجود در ماده و اندازه دانه است. این پارامترها با عملیات حرارتی روی یک جسم تغییر میکنند و روی سختی یک جسم تاثیر میگذارند.