اوراق گام چیست

اوراق گام، ابزاری مبتنی بر بازار با قابلیت انتقال پول و سرمایه به بازار است. این اوراق تسهیلات جدیدی را برای اعتبار شرکت‌های تولیدی فراهم می‌کند که بر مبنای آن، تولیدکنندگان بر اساس فاکتور خرید مواد اولیه از بانک‌های عامل و واسطه‌ها، درخواست انتشار کرده و به بنگاه فروشنده، مواد اولیه را تحویل می‌دهند. دارنده می‌تواند این گواهی را تا سررسید نگه دارد و یا می‌تواند مواد اولیه خود را به فروشنده بدهد. این اوراق در صنایع مختلف وجود دارند، بنابراین اگر شما مثلا به دنبال قیمت آهن هستید و در این حوزه فعالیت می‌کنید، اطلاع از اوراق گام برایتان مفید است.

از این رو در این مطلب از وبلاگ آیرومارت قصد داریم به شما بگوییم اوراق گام چیست؟ در ادامه همراه ما باشید.

تعریف اوراق گام

اوراق گام یک ابزار مالی جدید و کارآمد برای تامین مالی واحدهای تولیدی است و در عمل، از قابلیت‌های بازار سرمایه برای تامین مالی زنجیره تولید و همچنین تامین مالی واحدها استفاده می‌کند. در حقیقت بانک مرکزی برای کمک به بهبود راه‌های تامین سرمایه تولیدی بنگاه‌های تولیدی، سامانه گام را راه‌اندازی کرده و اوراق گام را در بازار مدیریت می‌کند.

دستورالعمل اوراق گام

بانک مرکزی جهت رفع موانع مالی، رونق تولید، هدایت منابع مالی به سمت فعالیت‌های اقتصادی مولد و تامین سرمایه در گردش سالم و پایدار، طرح اوراق گام را با دستورالعمل‌های زیر انجام می‌دهد:

۱. اصطلاحات مورد استفاده

در بخش دستورالعمل‌ها بهتر است که با اصطلاحات این حوزه نیز آشنا شوید:

موسسه اعتباری عامل

بانک یا موسسه‌ای اعتباری که از سمت بانک مرکزی مجوز دارد و بنا به درخواست بنگاه متقاضی اقدام به انتشار اوراق گام و بازپرداخت مبلغ اسمی آن در سررسید می‌کند.

بنگاه

اشخاص حقوقی دارای مجوز که در بخش‌های اقتصادی مولد فعالیت می‌کنند.

بنگاه متعهد

بنگاهی است که نهاده‌هایی اعم از کالا و خدمات را خریداری می‌کند و بنگاه فروشنده را برای استفاده از اوراق گام معرفی می‌کند.

بنگاه متقاضی

بنگاه فروشنده که اوراق گام را بعد از صدور دریافت می‌کند.

سامانه

سامانه صدور و مدیریت اوراق گام در بازار پول

سقف ضمانت

حداکثر میزان مجاز ضمانت اوراق گام برای موسسه اعتباری عامل

سقف اعتباری

حداکثر میزان بهره‌مندی بنگاه متعهد از اوراق گام

۲. سامانه صدور و مدیریت اوراق گام

بانک مرکزی برای کمک به بهبود شیوه‌های تامین مالی سرمایه در گردش در ظرف مدت سه ماه، مدیریت و سامانه انتشار اوراق گام را راه‌اندازی می‌کند.

۳. ویژگی های اوراق گام

از مشخصات اوراق گام می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  با نام
•  غیر کاغذی
•  بدون کوپن سود
•  در قطعات استاندارد به ارزش اسمی یک میلیون ریال
•  با سررسید حداقل یک ماهه و حداکثر تا ۱۲ ماه (در پایان هر ماه)
•  این اوراق توسط موسسه اعتباری عامل وارد سامانه شده و اوراق بهادار به بازار سرمایه منتقل می‌شود.
•  اوراق منتشر شده تا زمانی که در بازار پول وجود دارند، تنها با درخواست دارنده اوراق توسط بانک عامل قابل انتقال است.
•  پس از انتقال به بازار سرمایه و طی تشریفات مربوطه، فروش و تسویه اوراق صرفا در بازار مشخص شده قابل انجام است.
•  دارندگان اوراق بهادار گام می‌توانند آنها را برای خرید به سایر شرکت‌های عضو سامانه گام منتقل کنند.
•  خرید و فروش اوراق بهادار در بازار سرمایه و در چارچوب قوانین آن امکان‌پذیر است.

۴. سقف اعتباری هر بنگاه

حداکثر اعتبار هر بنگاه متعهد ۱۲۰ درصد فروش سال آخر آن بنگاه است که پس از کسر تسهیلات مربوط به تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه مربوطه و تعهدات ناشی از اوراق قبلی منتشر شده، تعیین می‌شود.

تبصره ۱:
این بنگاه موظف است به بانک مرکزی اجازه دهد در هنگام ارائه درخواست صدور گام، اطلاعات خود را از سازمان امور مالیاتی اخذ کند.

تبصره ۲:
موسسه اعتباری عامل موظف است صورتحساب دریافتی از بنگاه متعهد را در سامانه سازمان معاملات مالیاتی وارد کند.

تبصره ۳:
در صورتی که بنگاه قبلا دو دوره متوالی در سررسید، اوراق قرضه منتشر شده را زودتر را کرده باشد، سقف اعتبار ۱۰ درصد افزایش می‌یابد. این افزایش سقف برای فروش سال آخر یک بنگاه متعهد، براساس آخرین صورت‌های مالی مصوب سازمان امور مالیاتی قابل اعمال است.

۵. اعتبارسنجی بنگاه

•  درخواست بنگاه متعهد
•  اعتبارسنجی توسط بانک
•  دریافت تضمین‌های کافی
•  ثبت مقدار اعتبار در سامانه گام
•  دریافت شماره درخواست از سامانه سمات
•  ثبت در سامانه گام و دریافت نرخ کارمزد
•  تخفیف در نرخ کارمزد تا حداکثر سقف هیات عامل (به منظور تشویق)
•  دریافت تعهد جهت حق برداشت از کلیه حساب‌های بنگاه متعهد (در صورت عدم ایفای تعهدات)

۶. صدور اوراق گام

بنگاه متعهد موظف است اعتبار تایید شده توسط موسسه اعتباری را برای صدور اوراق گام ارائه کند. در این صورت به همراه داشتن معرفی بنگاه متقاضی و فاکتور خرید مربوطه ضروری است.

۷. تخصیص اوراق گام

بنگاه متقاضی با اخذ ارائه سندهای دریافتی از بنگاه متعهد به موسسه اعتباری عامل، تقاضای صدور و تخصیص اوراق گام را با توجه به ارزش دریافتی ارائه می‌دهد. پس از توافق موسسه اعتباری، اوراق گام از طریق سامانه صادر شده و مالکیت آن به بنگاه متقاضی واگذار می‌شود.

تبصره ۱:
در سررسید اوراق گام، بنگاه متعهد باید تعهدات خود را نسبت به موسسه اعتباری انجام دهد.

۸. فعالیت‌های موسسه اعتباری برای انجام تعهدات بنگاه متعهد

در صورت عدم ایفای تعهد توسط بنگاه، موسسه اعتباری عامل می‌بایست فعالیت‌های لازم را برای وصول مطالبات از بنگاه متعهد انجام دهد.

تبصره ۱:
انتقال مطالبات اعلام شده به اقلام بالای ترازنامه و انتقال به بخش بدهکاران موقت

تبصره ۲:
در صورتی که مطالبات مذکور حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ سررسید وصول نشود، بدهی قبلی محسوب می‌شود. سپس دو ماه بعد از آن مشکوک الوصول به حساب می‌آید و باید ذخایر کافی برای این مطالبات اختصاص پیدا کنند.

۹. عواقب عدم ایفای تعهدات بنگاه متعهد

در صورتی که بنگاه متعهد در زمان سر رسید اوراق گام به تعهدات خود عمل نکند، اقدامات زیر صورت می‌گیرند:

الف: پرداخت وجه التزام تاخیر تادیه دین از تاریخ سررسید اوراق گام

تبصره: وجه التزام تاخیر تادیه دین. موضوع این بند برابر است با نرخ سود تسهیلات مبادله‌ای به علاوه ۶ واحد درصد

ب: ممنوعیت بهره‌مندی از صدور اوراق گام تا حداقل ۳ ماه بعد از زمان تسویه بدهی اوراق گام نکول شده پیشین

۱۰. سقف کلی جهت صدور اوراق گام

سقف کلی صدور و خرید اوراق گام از طریق شبکه بانکی و سقف تضمین برای هر موسسه اعتباری فعال، توسط هیات مدیره بانک مرکزی تعیین می‌شود.

تبصره ۱:
آستانه عمومی صدور اوراق گام حداقل ۶۵ درصد برای بنگاه‌های کوچک و متوسط (کمتر از صد نفر شاغل) و مابقی برای بنگاه‌های بزرگ (بالای یکصد نفر) اعمال می‌شود.

تبصره ۲:
بانک مرکزی بسته به عملکرد موسسه اعتباری در حوزه ضمانت و دریافت مطالبات ناشی از اوراق بهادار منتشر شده، نسبت به سقف ضمانت اقدام می‌کند.

دریافت مشاوره از آیرومارت

ما در این مطلب به طور کلی درباره عملکرد اوراق گام صحبت کردیم. اگر در حوزه فولاد فعالیت می‌کنید و به تحلیل بازار آهن و اوراق گام در این بخش نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم سایر مقالات آیرومارت را مطالعه فرمایید. نظرات و سوالات خود را در این‌باره برای ما کامنت کنید.