فولاد سبز یک مفهوم مرتبط با صنعت فولاد است که به تولید و استفاده از فولاد با صرف انرژی و اثرات زیست‌محیطی کمتر و تحقق صنعت بدون آلاینده اشاره دارد. هدف اصلی فولاد سبز، کاهش انرژی موردنیاز برای تولید فولاد و همچنین کاهش انتشار گازهای گلخانهای و آلاینده‌ها در فرایند تولید است.
تحقق صنعت بدون آلاینده با تولید فولاد سبز
فولاد سبز چیست؟
فولاد سبز یا green steel، به فولادی اطلاق می‌شود که با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تولید شود. این ماده دومین ماده پرارزش جهان است که تقریباً تمام حوزه‌های زندگی امروزه را تحت‌تأثیر خود قرار داده است.
در تولید آهن و فولاد، زغال‌سنگ به‌عنوان سوخت اصلی مورداستفاده قرار می‌گیرد. گاز آلاینده در نتیجه سوخت زغال سنگ برای محیط‌زیست چندان خوشایند نیست. هر چند که امکان تولید سوخت هواپیما از گازهای مضر کارخانه فولادسازی وجود دارد.
صنعت تولید انواع فولاد کربنی و آلیاژی همانند دیگر صنایع در حال تغییر و حرکت به‌سوی کاهش انتشار گازهای گلخانهای و آسیب‌های زیست محیطی است. تاکنون تغییر چشمگیری در این صنعت مشاهده نشده بااین‌حال سازندگان فولاد به دنبال سوخت‌هایی هستند که جایگزین احیای کننده‌های فسیلی شوند و گازهای آلاینده را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهند. کشورهای بسیاری به دنبال نوآوری‌هایی برای حذف کربن و ایجاد فرصت‌هایی برای ساخت فولاد سبز می‌گردند.
روش های مورداستفاده در تولید فولاد سبز
برخی از روش‌های مورداستفاده در تولید فولاد سبز عبارت‌اند از:
استفاده از فرایندهای بهینه شده و بهبودیافته در تولید فولاد
این فرایند شامل استفاده از فناوری‌های پیشرفته، بهینه‌سازی فرایندها، کاهش انرژی و استفاده بهینه از مواد اولیه است.
بازیافت و استفاده مجدد از مواد اولیه
استفاده از ضایعات فولاد و بازیافت آنها برای تولید فولاد جدید به‌جای استفاده از مواد اولیه تازه، از جمله روش‌هایی است که در فولاد سبز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از منابع انرژی پایدار
استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و باد به‌جای استفاده از منابع سوخت فسیلی، در تولید فولاد سبز تأثیرگذار است.
تلاش به‌منظور کاهش انتشارات کربن و بهبود پایداری محیط‌زیست در صنعت فولاد بسیار مهم است. بااین‌حال، برای دستیابی به این هدف، همکاری بین صنعت فولاد، دولت و سایر سازمان‌ها و نهادها در سراسر زنجیره تولید فولاد لازم است.
فولاد را میتوان به‌عنوان وجه اشتراک تمام صنایع و تولیدات آنها در نظر گرفت. بسیاری از وسایلی که روزانه از آنها استفاده می‌کنید، به نحوی با این ماده باارزش سروکار دارند. تولید فولاد، سالانه منجر به انتشار حدود ۸% از کربن جهانی می‌شود. به همین دلیل، تولید مبتنی بر سوخت هیدروژن سبز، فرصتی برای حرکت در مسیر صنعت فولاد بدون آلودگی را فراهم خواهد کرد.
حرکت جهان به سمت تولید فولاد سبز
۹۰ درصد فلزات جهانی به فولاد اختصاص‌یافته است. صنعت فولاد بر اقتصاد، فرهنگ، سطح علمی و اشتغال تمامی کشورها تأثیر می‌گذارد و نشانه‌ای از توسعه کشور است. اهمیت این صنعت به رشد روزافزون آن، مصرف انرژی و در نتیجه تولید آلاینده‌ها منجر می‌شود.
بسیاری از سازندگان فولاد جهان به دنبال فناوری‌هایی برای تولید فولاد با حداقل میزان آلاینده هستند. در برخی ایالات آمریکا چون کالیفرنیا، واحدهای خرید پروژه‌های دولتی ملزم هستند میزان ردپای کربن یا مقدار گاز ۲CO محصولات خریداری‌شده را گزارش دهند.
هدف از این کار، اندازه‌گیری و در صورت امکان، کاهش میزان کربن است. اقداماتی این‌چنینی در ایالات متحده هنوز به‌ندرت و عمدتاً توسط دولت انجام می‌گیرد.
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا در جهت کاهش گازهای گلخانهای در حوزه تولید فولاد، اقداماتی را برنامه‌ریزی کرده است. همچنین بودجه‌ای به‌منظور تحقیق و پشتیبانی از زیرساختها چون تأمین گاز هیدروژن اختصاص داده است.
شرکت تولید فولاد آرسلورمیتال (ArcelorMittal) هامبورگ به دنبال تجاری‌سازی، کاهش میزان کربن اولیه، ۲% یا ۶۰۰۰۰۰ تن در سال کربن، است. گازهای منتشرشده این کارخانه در حوزه سوم پروتکل گازهای گلخانهای (GHG) قرار می‌گیرد.
فعالیت‌های بین‌المللی برای ترویج فولاد سبز
فعالیت‌های بین‌المللی برای ترویج فولاد سبز شامل اقدامات زیر می‌شود:
تشویق به توسعه تکنولوژی‌های جدید
تحقیقات بر روی تکنولوژی‌های جدید و نوآوری در زمینه فولاد سبز می‌تواند تولید محصولات پایدارتر و کاهش هزینه‌های تولید را به همراه داشته باشد. سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند شرکت‌ها را تشویق کنند که از تکنولوژی‌های پایدار استفاده کنند.
همکاری بین‌المللی
تشویق به همکاری بین‌المللی در زمینه فولاد سبز، می‌تواند تولید و استفاده از محصولات پایدار را در سطح جهانی ترویج دهد. این همکاری‌ها می‌تواند شامل تبادل تجربیات و دانش فنی، توسعه پروژه‌های مشترک و ایجاد شبکه‌های همکاری در زمینه فولاد سبز باشد.
ترویج فولاد سبز در بازار جهانی
ترویج فولاد سبز به‌عنوان یک محصول پایدار در بازار جهانی، می‌تواند باعث افزایش تقاضا برای این محصول شود و به تشویق شرکت‌ها و صنایع در سراسر جهان برای استفاده از فولاد سبز کمک کند. به‌عنوان‌مثال، اعطای تخفیف‌های مالیاتی به شرکت‌ها و سازمان‌هایی که از فولاد سبز استفاده میکنند، می‌تواند تقاضای بازار را افزایش دهد.
افزایش آگاهی عمومی
افزایش آگاهی عمومی درباره فولاد سبز و تأثیرات مثبت آن بر محیط‌زیست و جامعه، می‌تواند به تشویق شرکت‌ها و صنایع برای استفاده از این محصول کمک کند.
شناخت منابع انتشار گاز گلخانهای
در راستای توضیح ghg چیست و منابع انتشار گاز گلخانهای، باید گفت انتشار گازها در سه گروه تحت عنوان پروتکل گازهای گلخانهای (GHG) طبقه‌بندی میشوند:
- حوزه اول: انتشارات مستقیم گازهای گلخانهای از منابع تحت کنترل و مالکیت سازمان‌ها
- حوزه دوم: انتشار غیرمستقیم حاصل از تولید برق، بخار، گرمایش و سرمایش
- حوزه سوم: انتشار غیرمستقیم گازهای گلخانهای که در زنجیره ارزش شرکت اتفاق می‌افتند.
به نقل از شرکت آرسلورمیتال، با چند روش میتوان تولید گازهای گلخانهای را کاهش داد. یکی از این راه‌ها، استفاده از کوره قوس الکتریکی (EAF) است که انرژی آن از برق حاصل از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود. همچنین استفاده از زغال ککی که از توده‌های زیستی تولید می‌شود و تبدیل گازهای گلخانهای به مواد شیمیایی چون اتانول برای ساخت پلاستیک و سوخت، به کاهش انتشار گازها کمک خواهد کرد. در این راستا اتحادیه اروپا انجام تحقیقات در این حوزه را از لحاظ مالی حمایت می‌کند. همچنین هیدروژن موردنیاز در زیرساخت آرسلورمیتال را تأمین می‌کند تا فولاد را مستقیماً از احیا سنگ آهن تولید کنند.
ترویج فولاد سبز در بازار
ترویج فولاد سبز در بازار نیز یکی از اقدامات مهم در جهت پیشبرد اهداف فولاد سبز است. این ترویج می‌تواند از طریق اقدامات زیر انجام شود:
برنامه‌ریزی توسعه پایدار
دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند برنامه‌ها و استراتژی‌های توسعه پایدار را ارائه کنند که تشویق به استفاده از فولاد سبز و سایر مواد ساختمانی پایدار را در نظر بگیرند.
این برنامه‌ها می‌توانند شامل تشویق به استفاده از مصالح سبز در پروژه‌های ساخت‌وساز، تخفیف مالیاتی برای سازمان‌ها و شرکت‌ها با استفاده از فولاد سبز و ترویج استفاده از فناوری‌های سبز در صنعت فولاد باشند.
برچسب‌گذاری و اعطای گواهی‌نامه‌ها
تعیین استانداردها و معیارهای دقیق برای فولاد سبز و اعطای گواهی‌نامه‌ها و برچسب‌ها به محصولات فولاد سبز، می‌تواند اطمینان مشتریان را در خصوص استفاده از فولاد سبز بیشتر کند. این برچسب‌ها و گواهی‌نامه‌ها معمولاً اطلاعاتی درباره میزان انتشار کربن، میزان بازیافت مواد و تأیید صحت روند تولید فولاد سبز را در بردارند.
ایجاد نظام پاداش و تشویق
اعمال سیاست‌ها و برنامه‌هایی که از طریق تشویق و پاداش استفاده از فولاد سبز را ترویج کنند، می‌تواند به تشویق شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان برای استفاده از محصولات فولاد سبز کمک کند. این می‌تواند شامل تخفیف کالا و یا هر چیز تشویق‌کننده‌ای باشد.
نمونه‌هایی از مصرف فولاد سبز در جهان
فولاد سبز در جهان به دنبال کاهش میزان مصرف کربن بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. در ادامه به برخی از مواردی که از فولاد سبز استفاده میکنند، اشاره می‌شود:
ولوو، پیش‌گام در مسیر کاهش آلاینده‌ها
اگرچه در مسیر تغییر چالش‌های بسیاری وجود دارد، به نظر می‌رسد تولیدکنندگان فولاد به‌طورجدی به دنبال کاهش میزان کربن محصولات خود هستند. بعد از صنعت تولید برق، صنایع فولاد و آهن دومین منبع منتشرکننده گازهای گلخانهای هستند. بر اساس شواهد، مصرف‌کنندگان صنعتی علی‌رغم میل خود، تحت‌فشار سرمایه‌گذارها قرار گرفته‌اند تا میزان کربن را در زنجیره تأمین خود گزارش داده و نسبت به کاهش انتشار این گاز آلاینده، اقدام کنند. به‌علاوه آنها در کاهش کربن به دنبال نقاط قوت هستند؛ معیارهایی که در فروش و بازاریابی عمومی و افزایش خرید مؤثر واقع شوند. به‌عنوان‌مثال، تأثیرات مثبت یک کارخانه بر محیط زیست.
مثلاً، ولوو با همکاری شرکت سازنده فولاد سوئدی SSAB تولید خودروهای فولادی “بدون فسیل” را در سال‌های آتی آغاز خواهد کرد. SSAB برنامه دارد تولید اولین فولاد بدون فسیل با استفاده از الکتریسیته حاصل از انرژی تجدیدپذیر و هیدروژن سبز را از سال ۲۰۲۶ شروع کند.
بر اساس مقالات منتشر شده توسط فایننشال تایمز، صنعت فولاد و آهن ۷-۹% از کل کربن منتشر شده را در برمی‌گیرند. حرکت به سمت تولید EAF که در حال حاضر حدود ۳۰% از فولاد جهانی توسط آن تولید می‌شود، به کاهش این میزان گاز گلخانهای کمک خواهد کرد. بااین‌حال قراضه‌های فولادی برای انتقال تمام تولید فولاد به فناوری EAF کافی نیست.
مسیری طولانی و پر از چالش در چین
سهم عمده فولاد در چین که بیش از نیمی از تولید جهانی را به خود اختصاص می‌دهد، در کوره بلند سنتی تولید می‌شود. اگرچه بسیاری از کارخانه‌های این کشور در دهه گذشته یا قبل از آن ساخته شده‌اند؛ اما هنوز هم در مقایسه با کارخانه‌های غربی، ضعیف تلقی میشوند.
تقریباً یک‌سوم از گازهای گلخانهای صنعتی توسط کارخانه‌های چین منتشر میشوند. این واحد به‌ازای هر تن فولاد، دو تن گاز گلخانهای تولید می‌کند، درحالی‌که در اروپا در مقایسه با یک تن فولاد، یک تن CO2 منتشر می‌شود. صنعت فولاد اروپا باتوجه‌به این واقعیت، عوارض کربن بر فولاد چین را تحت‌فشار قرار داده است. با این هدف که این اقدام واردات را محدود کرده و روند تولید را چین را بهبود بخشد.
منبع تولید فولاد سبز
اساساً روش تولید انواع کوره بلند از طریق هیدروژن سبز به‌عنوان سوخت یا منبع حرارت می‌تواند به‌تنهایی کربن را خنثی کند. برای استفاده از هیدروژن بدون فسیل یا “هیدروژن سبز” که تولید شده از انرژی‌های تجدیدپذیر است، باید ظرفیت تجدیدپذیری به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد.
در آلمان ۲۰% از کل برق مصرفی کشور، از این طریق تولید می‌شود. به نقل از فایننشال تایمز و SSAB، این روش تنها در صورتی از نظر اقتصادی به‌صرفه و بادوام است که مالیات کربن در هر تن ۲۲۰ دلار باشد. SSAB بیان داشت که تولید فولاد از این روش هزینه‌های تولید را ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهد.
بنابراین، در حال حاضر نباید انتظار تولید گسترده فولاد سبز را داشت. بااین‌حال برخی کشورها و شرکت‌ها در حمایت از این روش تمایل به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ دارند. به‌علاوه شور و اشتیاق مردم و پذیرش جامعه در این راه تأثیر بسیاری خواهد داشت. همانند فناوری‌هایی چون توربین‌های بادی و اتومبیل‌های برقی، حمایت دولت و اشتیاق افراد روند توسعه یک فناوری را تسریع خواهد کرد. برای فولاد سبز مسیری مشابه و طولانی در انتظار است.
فولاد سبز در ایران
در ایران، فولاد اولین صنعت مصرف‌کننده انرژی است. با افزایش تقاضا و تولید فولاد در کشور، میزان انرژی مصرفی و در نتیجه میزان آلاینده‌های تولیدی افزایش خواهد یافت. افزایش گازهای آلاینده، محیط‌زیست را با خطر نابودی روبرو می‌کند.
در صنعت فولاد کشور از کوره‌های قوس الکتریکی استفاده می‌شود که نسبت به دیگر روش‌ها آلاینده کمتری تولید میکنند. بااین‌حال تجهیزات و زیرساخت‌های قدیمی و ضعیف، منجر به افزایش تولید گازهای گلخانهای بیشتر از سایر کشورها شده است.
صنایع فولاد ایران در حال حاضر در لیست تولید بیشترین میزان گاز گلخانهای قرار گرفته است. در صورت تغییر تجهیزات و فرایند تولید، مصرف انرژی و گازهای گلخانهای صنعت فولاد کشور کاهش خواهند یافت. در حال حاضر استفاده از کوره‌های قوس الکتریکی و تجهیزات قوی در فولاد مبارکه اصفهان، ایجاد گازهای آلاینده در این کارخانه را کاهش داده است.
وضعیت فولاد سبز در ایران بستگی به چندین عامل اقتصادی، صنعتی و سیاسی دارد. در ایران، تلاش‌هایی در جهت ترویج و پشتیبانی از فولاد سبز صورت‌گرفته است. این تلاش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
سیاست‌های دولتی
دولت ایران سیاست‌هایی را جهت ترویج فولاد سبز اعمال کرده است. این سیاست‌ها شامل تخفیف‌های مالیاتی برای شرکت‌ها و صنایعی است که از فولاد سبز استفاده میکنند و تشویق به استفاده از محصولات سبز و پایدار در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی می‌شود.
توسعه تکنولوژی‌های پایدار
صنعت فولاد در ایران به توسعه تکنولوژی‌های پایدار در فرایند تولید و استفاده از مواد بازیافتی توجه کرده است. این تلاش باهدف کاهش انتشار گازهای گلخانهای و بهبود بهره‌وری منابع در صنعت فولاد صورت‌گرفته است.
تحقیق و توسعه
تحقیق و توسعه در زمینه فناوری‌های جدید و نوآوری در صنعت فولاد سبز در ایران نیز انجام می‌شود. این تلاش‌ها هدف دارند تا بهبود کیفیت محصولات و کاهش هزینه‌های تولید در صنعت فولاد را ممکن سازند.
تشویق به تولید داخلی
دولت ایران تلاش می‌کند تا تولید داخلی فولاد سبز را ترویج داده و وابستگی به واردات را کاهش دهد. این تلاش شامل تسهیلات مالی و رتبه‌بندی محصولات داخلی است.
وضعیت فعلی فولاد سبز در ایران
به‌طورکلی، میتوان گفت که در مسیر تولید فولاد سبز در ایران به‌عنوان یک‌روند روبه‌رشد و درحال‌توسعه، پیشرفت‌ها و چالش‌ها وجود دارد. در حال حاضر، برخی از پیشرفت‌ها و وضعیت فعلی فولاد سبز در ایران عبارت‌اند از:
افزایش تولید
تولید فولاد سبز در ایران در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است. این مورد شامل افزایش ظرفیت تولید و ارتقای تکنولوژی تولید فولاد سبز می‌شود.
توسعه فناوری‌های پایدار
صنعت فولاد سبز در ایران تلاش کرده است تا با استفاده از تکنولوژی‌های پایدار، مانند استفاده از فرایندهای کم‌مصرف و بازیافت مواد، در زمینه به‌حداقل‌رساندن تأثیرات زیست‌محیطی و کاهش آلودگی هوا کمک کند.
افزایش اعتماد مشتریان
با تأکید بر کیفیت و استانداردهای بالا، فولاد سبز در ایران توانسته است اعتماد مشتریان را جلب کند. این مرحله شامل تأیید صحت و گواهی تضمین کیفیت محصولات فولاد سبز می‌شود.
چالش‌های موجود در مسیر پیشرفت فولاد سبز در ایران
در مسیر پیشرفت فولاد سبز در ایران چالش‌هایی وجود دارد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات اقتصادی و مالی
صنعت فولاد سبز در ایران با چالش‌های اقتصادی و مالی روبرو است. این مشکلات می‌تواند شامل عدم تأمین منابع مالی کافی برای سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های پایدار، مشکلات مربوط به نرخ ارز و محدودیت‌های مالیاتی باشند.
نیاز به هماهنگی و همکاری بین بخش‌های مختلف
برای ترویج فولاد سبز در ایران، نیاز به هماهنگی و همکاری بین بخش‌های مختلف اقتصادی و صنعتی، مانند دولت، صنعتگران، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط است. این هماهنگی و همکاری می‌تواند به توسعه فولاد سبز در کشور کمک کند.
تحقیقات و توسعه بیشتر
برای پیشرفت فولاد سبز در ایران، نیاز به تحقیقات و توسعه بیشتر در زمینه فناوری‌های پایدار و بهینه‌سازی فرایندهای تولید وجود دارد. تسهیلات و پشتیبانی بیشتر از سوی دولت و سازمان‌های مرتبط می‌تواند در این زمینه کمک کند.
به‌طورکلی، صنعت فولاد سبز در ایران در مسیر پیشرفت قرار دارد و تلاش‌هایی در جهت ترویج و بهینه‌سازی آن صورت می‌گیرد. بااین‌حال، برای رسیدن به وضعیت مطلوب‌تر نیاز به تلاش‌ها و همکاری‌های بیشتر در زمینه سیاست‌گذاری، فناوری‌های پایدار و مدیریت منابع وجود دارد.
مزایای استفاده از فولاد سبز
فولاد سبز در مقایسه با فولاد سنتی، مزایای بسیاری از نظر اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی دارد. در زیر به برخی از مزایای فولاد سبز اشاره می‌کنم:
کاهش مصرف انرژی
تولید فولاد سبز با استفاده از بازیافت و استفاده مجدد از مواد خام فلزی، مصرف انرژی بسیار کمتری نسبت به تولید فولاد سنتی دارد.
کاهش آلودگی هوا و گازهای گلخانهای
تولید فولاد به روش سنتی باعث انتشار بیشتر دی‌اکسیدکربن و گازهای گلخانهای می‌شود. اما در فولاد سبز، با استفاده از فرایندهای بازیافت و استفاده مجدد، میزان انتشار گازهای گلخانهای به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. این مزیت باعث کاهش تأثیرات منفی صنعت فولاد بر تغییرات اقلیمی و بهبود کیفیت هوای محیط‌زیست می‌شود.
حفاظت از منابع طبیعی
فولاد سبز از طریق استفاده از بازیافت مواد خام، منابع طبیعی چون سنگ آهن را حفظ می‌کند. این فرایند کمک می‌کند تا میزان استخراج از معادن سنگ آهن و مواد معدنی دیگر کاهش یابد و منجر به حفظ موجودی منابع طبیعی و حفظ تنوع زیستی می‌شود.
ایجاد اشتغال
صنعت فولاد سبز، بازار کار گسترده‌تری را ایجاد می‌کند و اشتغال‌زایی در بخش‌های مختلف مانند جمع‌آوری، بازیافت، تولید و توزیع را تقویت می‌کند. این مزیت باعث ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر و کاهش نرخ بیکاری می‌شود.
رقابت‌پذیری در بازار
باتوجه‌به افزایش آگاهی عمومی درباره تغییرات اقلیمی و نیاز به محصولات پایدارتر، تقاضا برای فولاد سبز در بازار جهانی روبه‌افزایش است. شرکت‌هایی که در تولید فولاد سبز سرمایه‌گذاری کرده‌اند و توانسته‌اند فناوری‌های پایدارتر را به کار ببرند، می‌توانند در بازار رقابتی قوی‌تر و مناسب‌تری قرار گیرند.
در کل، فولاد سبز به‌عنوان یک راهکار پایدار و نوآورانه، بهبود‌های قابل‌توجهی را در زمینه محیط‌زیست، اقتصاد و اجتماع ایجاد می‌کند. با ادامه توسعه و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، این صنعت می‌تواند در آینده به‌عنوان یک قطب تولید پایدار و استفاده مجدد منابع فلزی در جهان شناخته شود.
سخن پایانی
بازرگانی آیرومارت طیف گسترده‌ای از مقاطع فولادی را با قیمت مناسب به بازار عرضه کرده است که شامل انواع ورق فولادی نورد گرم و سرد، انواع ورق فولاد زنگ نزن، آلومینیومی، برنج، برنز، مس، انواع لوله مانیسمان، درزدار، انواع میلگرد، میلگرد ۱۶، ۱۴ و … می‌شود.
برای استعلام قیمت میلگرد ۱۴، ۱۶ و دیگر مقاطع فولادی می‌توانید با کارشناسان آیرومارت به شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.
کارشناسان مشاور آیرومارت
