بزرگترین معادن آهن ایران کدامند؟

ایران از کشورهای غنی از ذخائر سنگ آهن است. اگر بپرسید بزرگترین معادن آهن ایران کدامند؟ در پاسخ به این توضیح بسنده می کنیم که در سال ۲۰۰۹ این کشور به‌تنهایی ۲۵.۵ میلیون تن سنگ‌آهن از دل زمین بیرون کشید. در همین سال، ۲۳ هزار تن بوکسیت، محصول آهنی دیگری بود که ما ایرانیان از زمین تحویل گرفتیم. بوکسیت ماده اولیه تولید آلیاژهای آلومینیوم است.

طبق گزارش‌های منتشر شده، در سال ۲۰۲۰ ایران به ارزش ۲۲۴ میلیون دلار سنگ‌آهن صادر کرد و در رتبه بیست و یکم در میان صادرکنندگان سنگ‌آهن در جهان ایستاد. سنگ آهن هشتمین محصول صادراتی ایران به شمار می‌رود. اما این سؤال پیش می‌آید که بزرگترین معادن آهن در ایران کدامند؟
سنگ‌آهن چادرملو و گل‌گهر جزء معادن اصلی در لیست معادن سنگ‌آهن ایران قلمداد می‌شوند که بیش از ۸۰ درصد تولید سنگ‌آهن ایران را به خود اختصاص داده‌اند. در این میان، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو ۹ میلیون و ۴۹۸ هزار تن سنگ‌آهن صادراتی را تولید می‌کند.
در ادامه این مطلب قصد داریم تا به معرفی معادن آهن در ایران و ظرفیت‌های آن‌ها بپردازیم.

معدن چغارت، اولین معدن سنگ آهن ایران

یکی از مهمترین معادن سنگ آهن ایران و بزرگترین منطقه‌ی دارای منابع سنگ آهن ایران و تامین کننده اصلی ذوب آهن اصفهان در استان یزد معدن چغارت است. این اولین معدن آهن در ایران است که تاریخش به زمان قاجار بازمی‌گردد، اما در دوران پهلوی دوم به شکوفایی ویژه‌ای دست یافت.
معدن چغارت در دوران پس از انقلاب هم همواره بخشی از نیاز سنگ آهن کشور را از زمین تحویل گرفته است. قیمت تمامی محصولات ذوب آهن مانند قیمت میلگرد اصفهان و قیمت تیرآهن اصفهان در تمامی سایزها و انواع، هر روز در وبسایت آیرومارت به‌روز رسانی می‌شود.
برای استعلام قیمت این کالاها کافیست به صفحه مربوط به آن‌ها در سایت آیرومارت مراجعه کنید و یا اینکه با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.

معدن چادرملو، تولیدکننده کنسانتره آهن به روش احیا مستقیم

شرکت معدنی و صنعتی چادرملو در سال ۱۳۷۲ در تهران تأسیس شد. معدن چادرملو یکی از مرغوب‌ترین سنگ‌آهن‌های ایران را تولید می‌کند.
درواقع، اصلی‌ترین تولیدکننده کنسانتره سنگ‌آهن به روش احیای مستقیم در خاورمیانه است که در سال حدود هفت میلیون تن تولید دارد.
از زاویه‌ای دیگر، این شرکت تا یک میلیون تن در سال سنگ آهن خرد شده برای کوره بلند و صادرات تولید می‌کند. چادرملو با ارزش بازار بیش از ۲۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۷، یکی از بزرگترین شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.

این معدن در استان یزد واقع شده و شهرک‌های مسکونی و خدماتی مفصلی در اطراف آن طراحی و ساخته شده است. گفتنی است عمر ذخایر گران‌بهای چادرملو، ۱۰ سال دیگر به پایان می‌رسد.

معدن گل گهر

در پاسخ به سوال بزرگترین معادن آهن ایران کدامند؟ می توان گفت منطقه معدنی گل گهر با داشتن معادن غنی سنگ‌آهن به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین قطب‌های معدنی فعال در خاورمیانه، این پتانسیل را دارد که به منطقه‌ای بزرگ و رقابتی در ایران و حتی جهان تبدیل شود.
معدن گل گهر در استان کرمان و در ۵۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان سیرجان قرار دارد. گل گهر با ذخیره‌ای در حدود ۱۲۰۰ میلیون تن در محدوده‌ای به طول تقریبی ۱۰ کیلومتر و عرض تقریبی ۴ کیلومتر قرار دارد.
به زبان تاریخ، اکتشاف و پیگیری پروژه سنگ‌آهن گل گهر توسط شرکت خصوصی ایرانی باریت در سال ۱۳۴۸ آغاز شد و سپس با همکاری شرکت ماروبونی ژاپن ادامه یافت و از سال ۱۳۵۲ به شرکت ملی فولاد ایران واگذار شد.
اخیرا با توجه به نیاز روزافزون به گندله سنگ آهن و استفاده گسترده از گندله در کوره های بلند در ایران و سایر نقاط جهان؛ همچنین، برای سرعت بخشی به فعالیت تولید‌کنندگان شمش فولادی در ایران و ایجاد واحد گندله سازی در مجاورت معدن گل گهر، مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

معدن چاه گز بافق

یکی از بزرگترین معادن ایران، معدن چاهگز بافق است که در استان یزد و ۷۵ کیلومتری شهرستان بافق قرار دارد. این معدن حدود ۴۵ میلیون تن سنگ‌آهن با عیار ۵۲% ذخیره قطعی دارد و تولید سالیانه آن حدود ۲۴.۱ میلیون تن است.
معدن چاهگز بافق از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ و مجدداً از سال ۱۳۹۹ شروع به کارکرده است. کل ذخیره این معدن در بیست سال اخیر حدود ۸۳ میلیون تن تخمین زده شده است.

معدن سنگان

معدن سنگان یکی از معادن سنگ آهن ایران است که در شهر خواف استان خراسان رضوی واقع شده است و حدود یک میلیارد تن سنگ‌آهن ذخیره می‌کند.

این معدن یکی از ۱۰ معدن سنگ آهن بزرگ جهان است که خوراک اولیه برای تولید ۱۵ میلیون تن گندله، ۵ میلیون تن سنگ‌آهن و ۱۷.۵ میلیون تن کنسانتره را تأمین می‌کند.

طبق گزارش‌های کارشناسان در طی یک سال، حدود دو میلیون تن سنگ‌آهن از این معدن استخراج و به واحدهای صنعتی ارسال می‌شود.

معدن سه چاهون بافق، از معدن های ایران

این معدن در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بافق قرار دارد و فاصله آن با معدن چغارت حدود ۳۵ کیلومتر است. این معدن مسطح و به‌صورت دشت است و تنها راه دسترسی به معدن سه چاهون بافق، جاده‌ای خاکی متصل به جاده آسفالته بافق- بهاباد است.

عملیات بهره‌برداری از این معدن سنگ آهن از سال ۱۳۸۴ آغاز شد و سالیانه حدود ۲.۳ میلیون تن سنگ‌آهن از این معدن استخراج شده است که از نوع آتشفشانی رسوبی است.

سنگ‌آهن‌های استخراج شده از این معدن پس از خردایش در کارخانه سنگ‌شکن و تبدیل به قطعه‌های کوچک‌تر از ۳۰۰ میلیمتر، توسط راه‌آهن به کارخانه فراوری چغارت انتقال داده می‌شود.

عملیات حفاری و برداشت سنگ‌آهن در این معدن تاکنون به ارتفاع ۱۲۰ متر انجام شده است.

معدن سنگ آهن بیجار

یکی از بزرگترین معادن سنگ آهن روباز کشور، معدن سنگ اهن بیجار است که در استان کردستان و در نزدیکی شهر بیجار واقع شده است.

این معدن حدود ۴۰ میلیون تن ذخیره سنگ‌آهن با عیار ۵۷-۴۵ دارد که در ۷ نقطه این منطقه پراکنده شده است.

کارخانه تولید کنسانتره در نزدیکی این معدن با ظرفیت ۳۲۵ هزار تن در سال قرار دارد.

معدن آهن جلال آباد زرند

این معدن در استان کرمان و ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان زرند قرار گرفته است. از معدن جلال‌آباد زرند، سالانه حدود ۱۹۰ میلیون تن سنگ‌آهن از نوع مگنتیت و هماتیت به‌صورت پلکانی روباز استخراج می شود.

این معدن تأمین‌کننده ماده اولیه کارخانه کنسانتره سنگ‌آهن فولاد زرند ایرانیان است.

معدن آهنگران

معدن آهنگران یکی از قدیمی‌ترین معادن سنگ آهن ایران محسوب می‌شود که در استان همدان قرار دارد و فاصله آن با شهر ملایر حدود ۳۵ کیلومتر است. این معدن در سال ۱۳۳۵ شروع به کارکرد و مساحت کلی معدن حدود ۳۰ کیلومتر است.

روند استخراج این معدن نسبت به معادن دیگر متفاوت است و از روش زیرزمینی برای استخراج سنگ‌آهن استفاده می‌شود.

معدن سنگ آهن کاشان

معدن سنگ آهن کاشان، یکی از معادن آهن است که در مرکز کشور قرار دارد؛ اما یکی از ایرادات این معدن، ایجاد مشکلات زیستی است که مسئولان در تلاش‌اند تا این مشکل را رفع کنند. به گفته کارشناسان این معدن اهن یکی از امیدهای آینده تولید سنگ اهن کشور محسوب می‌شود و نسبت به آینده آن خوش‌بین‌اند.

معدن سنگ آهن نیاسر

فعالیت این معدن به‌تازگی آغاز شده است و در همین زمان محدود نظر بسیاری از خریداران سنگ‌آهن و کنسانتره را جذب کرده است. فاصله این معدن از شهر نیاسر بسیار کم است.

معادنی طی این مطلب نام برده شد در پاسخ به این پرسش که بزرگترین معادن آهن ایران کدامند بود، اما از آنجا که ایران یک کشور غنی است، معادن دیگری بغیر از سنگ آهن نیز وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

مهم ترین معادن مس ایران

آلیاژهای مس ازجمله فلزات پرکاربرد در صنایع مختلف محسوب می‌شوند و ما در ایران، معادنی داریم که بخش زیادی از مس مورد نیاز صنایع داخل را تامین می‌کنند. دو مورد از بزرگترین معادن مس ایران را در ادامه توضیح داده‌ایم.

معدن مس سرچشمه

مجتمع مس سرچشمه (مجتمع صنعتی مس سرچشمه) یک معدن روباز مس در استان کرمان است که دومین معدن مس بزرگ جهان محسوب می‌شود. همچنین مقادیر قابل توجهی مولیبدن، طلا و سایر فلزات کمیاب هم دارد. واحدهای تولیدی مجتمع مس سرچشمه شامل خود معدن، تغلیظ، ذوب، پالایشگاه، ریخته گری و لیچینگ است.

در توضیحی دقیق‌تر، این معدن در ۳۰ کیلومتری استان سرچشمه کرمان واقع شده است. فاز دوم توسعه این معدن عظیم دست یافتن به منبع طلای سرخ خواهد بود. سد باطله سرچشمه برای ذخیره ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تن باطله حاصل از فرآیند تغلیظ معدن مس احداث شده است. این سد خاکی با هسته رسی به طول ۱۵۰۰ متر و ارتفاع ۷۵ متر یک مخزن با ۱۲۳ میلیون متر مربع وسعت دارد.

جالب اینجاست که معدن سر چشمه تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران توسط گروه آناکوندا اداره می‌شد؛ طراحی و ساخت کارخانه فرآوری توسط Parsons-Jurden مهندس آمریکایی صورت گرفته است.

معدن مس سونگون

معدن مس سونگون در شهرستان ورزقان آذربایجان شرقی در ۷۵ کیلومتری شمال غرب شهرستان اهر واقع شده است. این معدن مهم‌ترین ویژگی زمین‌شناسی و صنعتی منطقه و بزرگترین معدن روباز مس ایران به‌شمار می‌رود و در مراحل اولیه استخراج قرار دارد.

میزان ذخایر آن بالغ بر ۹۹۵ میلیون تن سنگ مس برآورد شده است. بنا است تا سنگ معدن به طور مستقیم در کارخانه تغلیظ در معدن فرآوری می‌شود. ظرفیت کارخانه تغلیظ ۱۷۰ هزار تن کنسانتره مس است که برنامه‌ریزی برای توسعه آن تا ۳۰۰ هزار تن می‌رسد.

برخی آمار و ارقام از صنعت معدن سنگ آهن ایران

• بر اساس داده‌های دفتر جهانی آمار فلزات، ایران تا سال ۲۰۲۰ حدود ۴۹.۵ میلیون تن آهن تولید کرده است. تولید جهانی آهن در آن سال حدود سه تریلیون تن بود.
• در حال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار نفر در بخش معدن مشغول به کارند در حالی که به طور کلی حدود ۵۰۰ هزار نفر در بخش معدن فعالیت دارند. یعنی شرایط کمی خوب نیست. تعداد واحدهای استخراج معدن در حال فعالیت ۲۰۳۷۵ واحد است. شرکت ملی معدن ایران با ۰.۶ درصد از کل تولید معدنی جهان، بیست و سومین شرکت بزرگ معدنی جهان محسوب می‌شود.
• شرکای اصلی صادراتی ایران در بخش سنگ آهن عبارتند از: چین (۲۱ درصد)، ژاپن (۹.۲ درصد) و ترکیه (۹ درصد).

سخن پایانی

در این مطلب ما به بررسی سوال پر تکرار بزرگترین معادن آهن ایران کدامند باتوجه‌به تاریخچه آهن پرداختیم؛ لیستی از مهم‌ترین معادن سنگ آهن به شکلی در این مطلب آورده شد که می‌تواند در جای خود راهنما باشد. درواقع ما سعی کردیم به اهمیت تولید سنگ آهن بپردازیم؛ این موضوع به شکل مستقیم در تولید شمش فولاد و صادرات محصولات آهنی و فلزی دخیل است. بدیهی به نظر می‌رسد که هرچه تولید صنعتی سنگ آهن و بوکسیت بیشتر باشد، سایر بخش‌های اقتصادی مرتبط، رشد بیشتری را تجربه خواهند کرد.

پیش از اقدام به آغاز پروژه یکی از بهترین کارها پیداکردن یک تأمین‌کننده قطعات آهنی و فولادی برای آن است. آیرومارت در تلاش است تا با بیش از ۳۵ سال تجربه در حوزه فروش آهن‌آلات، در مسیر تبدیل‌شدن به برترین تأمین‌کنندگان بازار آهن تهران در بخش فروش و پشتیبانی از زنجیره تأمین واحد‌های ساختمانی و کارگاهی قدم بردارد.

آیرومارت تأمین آنلاین تمامی مقاطع فولادی و استیل و نیز اعلام قیمت روز هرکدام از آن‌ها را در کمترین زمان ممکن محقق می‌کند. برای استعلام قیمت امروز میلگرد، تیرآهن، ورق، نبشی، ناودانی، لوله، پروفیل و … به صفحه مربوط به هرکدام در وب‌سایت آیرومارت مراجعه کنید یا اینکه تلفن را بردارید و با کارشناسان ما تماس بگیرید؛ آیرومارت شاید اولین نباشد؛ اما یکی از بهترین‌هاست.