آشنایی با انواع تیرآهن، تولید تا عرضه به بازار

قیمت تیرآهن تحت تاثیر شرایط روز بازار ممکن است به افزایش قیمت سازه منجر شود. در ساخت و سازهای کوچک تا بزرگ، به مقطعی فولادی نیاز است که بارهای برشی و خمشی ناشی از وزن ساختمان را تحمل کند. این مسئله برای سازه‌هایی که در مناطق زلزله‌خیز بنا می‌شود، اهمیتی دوچندان دارد. چرا که از هزینه‌ خسارت‌های وارده مالی و جانی پس از وقوع زلزله می‌کاهد. تیرآهن فولادی با انتقال نیروهای جانبی، از ساختمان در برابر زلزله حفاظت می‌کند. بنابراین قیمت تیرآهن در برابر چنین مزیت‌ها ناچیز است.

در اسکلت فلزی سازه ابعاد، اشکال ظاهری و وزن تیرآهن همگی بر خواص مکانیکی متفاوت ایفا نقش می‌کند. تیرآهن، در سه حالت تیر اصلی، تیر فرعی، تیر لبه‌ای، لایه و نعل درگاهی در ساختمان، بارهای وارده را تحمل می‌کند.

انواع استاندارد در تولید انواع تيرآهن معمولی، بال پهن با طول بال‌های یکسان و بال پهن با طول بال‌های متفاوت، کاربرد دارد. اینکه کدام استاندارد و در چه ابعاد و شکلی استفاده شود به خواص مدنظر مهندس سازه از تیرآهن، بستگی دارد. در ضمن قیمت تیرآهن در استانداردهای مختلف، متفاوت است. استانداردهای تولید تیرآهن، با توجه به مصارف این مقطع فولادی، فرآیند تولید و ابعاد را مشخص می‌کند. ضمنا در نام‌گذاری‌ها در هر استاندارد، اطلاعات خواص مکانیکی و هندسه تیرآهن بیان می‌شود.

مصارف تيرآهن در صنعت ساختمان‌سازی و دیگر صنایع گسترده است اما عمدتا ردپای این مقطع در ساخت و ساز دیده می‌شود.  حجم بالای مصرف تیرآهن موجب می‌شود تا این مقطع نیز به وفور مورد استفاده قرارگیرد. بنابراین عرضه و تقاضا بر روی این مقطع نیز موثر است. با ما همراه باشید تا در تمامی مسائل مطرح‌شده پیرامون پاسخ به تیرآهن چیست، بهتر و بیشتر بدانید.

انواع تیرآهن در بازار آهن آلات

در بازار آهن آلات با طیف گسترده تیرآهن مواجه هستید. از آنجا که قیمت تیرآهن با تغییر استاندارد و برند تغییر می‌کند، آشنایی با انواع آن اهمیت دارد.

تیرآهن یکی از پرتقاضاترین مقاطع طویل فولادی است که نام لاتین آن beam می‌باشد. در سه استاندارد IPE یا تيرآهن معمولی، IPB یا تیرآهن بال پهن و تيرآهن INP تولید و به بازار عرضه می‌شود. تیرآهن معمولی، شکل حرف I انگلیسی است و در لاتین به آن i beam نیز می‌گویند. تيرآهن بال‌دار، شکل حرف H انگلیسی است و به آن هاش نیز گویند. به بدنه اصلی یا قسمت عمودی تیرآهن هاش، جان یا web گفته می‌شود و قسمت افقی آن بال یا flange است. جان تيرآهن، بارهای خمشی در سازه و بال، نیروهای برشی را تحمل می‌کند.

تیرآهن با استاندارد IPB، دارای بال‌های با طول مساوی است، حال آنکه در استاندارد INP، طول بال‌ها متفاوت است. هاش در سه نوع سبک یا HEA، نیمه سنگین یا HEB و سنگین یا HEM تولید و مصرف می‌شود. تفاوت قیمت تیرآهن در انواع هاش کاملا ملموس است. چرا که اساس تقسیم‌بندی آن‌ها براساس وزن می‌باشد. رابطه مستقیم مقاومت پیچشی با وزن تيرآهن از یک سو و رابطه افزایش تحمل پذیری بارهای خمشی با افزایش وزن از سوی دیگر، تفاوت وزن انواع تیرآهن را توجیه می‌کند. هاش سبک و نیمه سنگین در گروه خود از نوع سنگین پرمصرف‌ترند.

قیمت هاش

ابعاد انواع تیرآهن

تیرآهن‌ها در طول‌های ۶، ۹ و ۱۲ متر تولید می‌شوند. متداول‌ترین طول تولید و عرضه‌شده، ۱۲ متر می‌باشد. طول بال‌ها در تیرآهن هاش، از ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌متر است. کمترین و بیشترین وزن تيرآهن به ترتیب برابر ۲۴۵ کیلوگرم و ۴ تن می‌باشد.

تیرآهن در سایزهای مختلف تولید می‌شود که این اختلاف سایز به اختلاف در وزن و اندازه بال‌ها منجر شده و از سایز ۱۰ تا ۶۰ قابل رده‌بندی است. در تيرآهن تا سایز ۳۰، طول بال با افزایش سایز، زیاد می‌شود. اما در سایزهای بزرگتر عموما این اتفاق نمی‌افتد و اندازه بال ثابت و برابر ۳۰۰ میلی‌متر است. در عوض، ضخامت بال افزایش می‌یابد که به بهبود مقاومت پیچشی تیرآهن هاش کمک می‌نماید.

ارتفاع تيرآهن معمولی یا استاندارد IPE ، در رنج ۸۰ تا ۶۰۰ میلی‌متر است. تولید تیرآهن با استاندارد INP، ۶۰ تا ۸۰۰ میلی‌متر و تیرآهن با استاندارد IPB، در ارتفاع ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌متر می‌باشد.

بسته به کاربرد تيرآهن در بخش‌های مختلف سازه و نوع و میزان بار تحمل‌پذیر مورد انتظار از آن، تیر اصلی یا شاه‌تیر، تیر یا تیرچه فرعی، تیر لبه‌ای، لایه و نعل درگاهی است. عموما از تیرآهن به‌عنوان شاه‌تیر در ساخت و ساز استفاده می‌شود. در این حالت انواع مختلف تکی یا جفتی، با به‌کارگیری ورق تقویت‌کننده روی بال تير‌آهن معمولی یا هاش بال پهن قابل تقسیم‌بندی و بیان است.

قیمت تیرآهن لانه زنبوری

یکی دیگر از انواع تیرآهن پرمصرف در ساختمان‌سازی، تيرآهن لانه زنبوری یا CPE است. این نوع از تیر آهن را می‌توان مشتقی از مقطع فولادی اصلی دانست. تيرآهن لانه زنبوری از برش و جوشکاری بین دو بخش جدا شده است. به طوری که فضای خالی ۶ ضلعی یا دایره‌ای شکل در وسط تیرآهن لانه زنبوری ایجاد شود.

علت این نوع تولید، بهبود ممان اینرسی نسبت به تيرآهن معمولی است. کاهش وزن تیرآهن لانه زنبوری در کنار حفظ خواص مکانیکی نوع معمولی خود، دلیلی محکم بر استفاده از آن است. تفاوت چندانی در قیمت تیرآهن معمولی و نوع لانه زنبوری نیست. و تفاوت قیمت تیرآهن CPE ناشی از دستمزد زنبوری کردن است.

تیرآهن لانه زنبوری

 استانداردهای تولید تیرآهن چیست؟

همانند سایر مقاطع فولادی استانداردی که در کل دنیا برای تولید و ارائه اطلاعات مربوط به تیرآهن تولیدی در انواع مختلف آن، که در بالا گفتیم، استاندارد جدول وزنی اشتال است. مشخصات هندسی، ضخامت و ارتفاع جان و بال، نیم‌رخ هندسی و چگالی سایز‌های مختلف تیرآهن، در این جدول ارائه شده. استاندارد DIN اروپا در تنظیم این جدول مورد استفاده است.

همان‌طور که در مقاله استانداردهای تیرآهن اشاره شد، استانداردهای تولید تیرآهن در سه دسته IPE، INP و IPB انجام می‌گیرد. تولیدات کشورهای چین و روسیه بر مبنای استاندارد  INP انجام می‌گیرد. استاندارد IPE بیشتر در کشورهای اروپایی و ایران مورد قبول و استفاده است.

در نام محصول تولیدی کارخانه‌ها با حروف و ارقامی چون IPB-16-52 مواجه می‌شویم که این یعنی این تیرآهن، از نوع بال پهن یا H شکل و سایز ۱۶ و حداقل استحکام کششی ۵۲ مگاپاسکال،  به عنوان مهم‌ترین خاصیت مکانیکی مطلوب تیرآهن، است.

 روش تولید تیرآهن

تولید تیرآهن در انواع استاندارد معمولی و هاش با دو روش نورد گرم و سرد انجام می‌گیرد. قیمت تیرآهن در این ان دو روش تفاوت چندانی با هم ندارند. در ادامه با این روش‌ها بیشترآشنا خواهید شد.

نورد گرم تیرآهن

ماده خام ورودی به خط تولید تیرآهن، بلوم و بیلت است. این مقطع فولادی مستطیل شکل قرار است تحت تغییر شکل زیاد برای تبدیل‌شدن به تیرآهن، قرار گیرد. توجه کنید که قیمت تیرآهن از قیمت ماده اولیه تاثیر می‌پذیرد. در ابتدا با قرارگیری در کوره پیش‌گرم، دمای آن تا حدود ۱۱۰۰ الی ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد که این عمل به راحت‌تر انجام گرفتن تغییر ابعاد کمک می‌کند.

نورد در مورد تیرآهن در یک مرحله نیست و از چندین سری غلطک می‌گذرد تا به ابعاد مطلوب برسد و این عبورها از هر سری غلطک به صورت رفت و برگشتی است. اولین مرحله نورد را پیش‌نورد می‌نامند که خشن‌ترین مرحله نورد است. بیشترین تغییر ابعاد را در بیلت پیش‌گرم‌شده منجر می‌شود. غلطک‌ها به صورت مجموعه هستند در هر مرحله که بلوم در معرض قرارگیری به صورت نقطه‌ای تغییر ابعاد خاص می‌دهد.

قرارگیری بلوم داغ در معرض هوا و سرد شدن سطحی سریع و اختلاف نقاط در طول مقطع به‌خصوص ابتدا و انتها بلوم تحت فرآوری، تنش‌زایی می‌کند و امکان اعوجاج در مرکز تیرآهن را افزایش می‌دهد. پس در همین مراحل ابتدایی، ابتدا و انتهای بیلت برای رفع این مشکل، بریده می‌شود.

در ادامه، این بیلت تحت نوردهایی بیشتر با عنوان عمومی نورد سبک قرار می‌گیرد که این کار به حصول دقت ابعادی بالاتر در تیرآهن کمک می‌کند. با پایان مراحل نورد، لازم است تیرآهن خنک شود.

بعد از خنک‌شدن تیرآهن، برای دستیابی به کیفیت مطلوب، این مقطع تحت اتوکشی که حرارت‌دهی و پرس با فشار کم روی سطح تیرآهن است انجام می‌گیرد. در ادامه برش‌کاری مقطع به عنوان یکی از عملیات ثانویه‌ای که روی تیرآهن انجام می‌گیرد، اعمال می‌شود.

اما همانطور که در ابتدا متن به آن اشاره شد، نورد گرم تنها روش تولید تیرآهن نیست و از نورد سرد نیز در این راه می‌توان بهره برد.

نورد سرد تیرآهن

مراحل مشابه نورد گرم است اما محصول خروجی از نظر خواص و ابعاد متفاوت است. فرآیند تولیدی نورد گرم آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر است و به حصول ابعاد بزرگ‌تر و طویل‎‌تر تیرآهن می‌انجامد.

محصولات نورد سرد از نظر ابعاد کوچک‌تر هستند و لذا دوام و استحکام بالاتری از خود نشان می‌دهند. با بیان تمامی موارد بالا، روشن می‌شود تفاوت محصول نورد گرم و سرد تیرآهن چیست؟ هرچند که قیمت تیرآهن این دو روش تفاوت چندانی ندارند.

مسیر تولید و عرضه به بازار تیرآهن چیست ؟

تا چندی پیش کلیه سایزها و انواع مختلف تیرآهن از خارج از کشور وارد می‌شد و کره جنوبی، ترکیه و برخی کشورهای اروپایی تامین‌کننده این مقطع فولادی پر مصرف بودند.

در سال‌های نه چندان دور، تیرآهن در سایزهای ۱۰ تا ۳۰ توسط تولیدکنندگان داخلی چون کارخانه ذوب‌آهن اصفهان، جهان فولاد، ماهان، تیرآهن اهواز، یزد، ناب تبریز، آرین، البرز ایرانیان (فایکو) ، ظفر بناب و… تولید و به بازار عرضه می‌شود.

شاخص‌ترین تولیدکننده داخلی از نظر حجم تولید، کیفیت و وزن تیرآهن، کارخانه ذوب‌آهن اصفهان است. در بازار انواع سایز تولیدی این کارخانه با نام تیرآهن ذوب، عرضه و خریداری می‌شود. استاندارد مورد استفاده در تولید تیرآهن این کارخانه، جدول وزن اشتال با لحاظ نمودن کامل وزن و هندسه آورده‌شده در استاندارد است.

قیمت تیرآهن ذوب از محصولات سایر کارخانه‌های داخلی بالاتر است.چرا که  کیفیت مطلوب آن دلیل محکمی برای خرید این محصول نسبت به تولیدات رقبا می‌باشد. بنابراین در استعلام قیمت تیرآهن باید کیفیت را درنظر داشت.

کاربرد تیرآهن در سازه‌های فلزی

شاید این سوال پیش بیاید که چالش صنعت داخلی در تولید تیرآهن چیست ؟ در مراحل تولید هاش و تیرآهن به‌وسیله نورد گرم، اختلاف دمایی قابل توجهی بین جان مقطع و محیط وجود دارد. این اختلاف باعث ایجاد تنش حرارتی داخلی در مقطع و در نتیجه آن اعوجاج در جان تیرآهن می‌شود.

هرچه ابعاد و وزن تیرآهن بزرگتر و هندسه آن پیچیده‌تر شود، اختلاف دمایی بین جان و بال مقطع و محیط بیشتر می‌شود. حتی بین قسمت‌های مختلف جان نیز اختلاف دما وجود دارد. به همین دلیل تنش‌های حرارتی داخلی بیشتر خواهد بود. به همین خاطر سایزهای کوچک مابین ۱۰ تا ۳۰ در داخل تولید می‌شود و سایزهای بزرگتر از آن،  یعنی سایزهای ۳۰ تا ۶۰،  وارداتی هستند. مشخص می‌شود که اثر افزایش ابعاد بر پیچیده‌شدن فرآیند تولید تیرآهن چیست ؟

در استاندارد  IPE، محدوده سایز تولید از ۸ تا ۶۰ است و سایزهای ۱۰ تا ۳۰ فقط تولید داخل هستند. کشورهایی که نیاز به داخل را مرتفع می‌سازند، روسیه، چین، ترکیه و کره جنوبی می‌باشند.

تیرآهن‌های فوق سنگین در استاندارد INB جای می‌گیرند و در ایران بدلیل عدم وجود تقاضا، تولید این نوع انجام نمی‌گیرد.

تولیدات تیرآهن ذوب‌آهن اصفهان، فایکو و ماهان به ترتیب از نظر کیفیت در گرید A و  B قراردارند و سایزهای ۱۲ تا ۳۰ تیرآهن ذوب،۱۴ تا ۲۴ تیرآهن ماهان و فایکو و ۱۴ تا ۱۸ کارخانه‌های اهواز، ماهان و کرمانشاه در بازار موجودند.

خدمات ثانویه‌ قابل انجام روی هاش و تیر‌آهن چیست ؟

در مورد تمامی مقاطع فولادی امکان انجام عملیات ثانویه تحت عنوان خدمات قابل اجرا روی آن‌ها وجود دارد و هاش و تیرآهن نیز از این قضیه مستثنی نیستند.

تیرآهن می‌تواند بنا به درخواست مشتری برش بخورد و از طول استانداردش که ۱۲ متر می‌باشد به هر اندازه دیگر که مشتری سفارش دهد. با دو روش هوا برش و اره‌نواری این کار انجام می‌شود. مقطع برش خورده به روش اره نواری، سطحی یکنواخت و صاف‌تر نسبت به هوا برش ارائه می‌دهد.

هم‌چنین امکان تبدیل این مقطع به تیرآهن لانه‌زنبوری وجود دارد. با برش دادن بدنه اصلی تیر به نیمه ۶ ضلعی‌های متوالی و جوش دادن دو نیمه روی هم مجددا، می‌توان ساختار شبکه‌ای ایجاد کرد.

هاش یا H beam، در سه نوع سبک، سنگین و فوق سنگین در کارخانه‌ها تولید می‌شود. کل این تولیدات در سازهای رنج ۱۰ تا ۶۰ جای می‌گیرند. در ایران کاربرد چندانی از هاش بال پهن نمی‌بینیم و لذا تولید داخلی آن را نیز نخواهیم داشت و واردات آن از ترکیه است. سایزهای ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۰ و ۳۰ از تولیدات کارخانه فولاد مبارکه اصفهان هستند.

قیمت تیرآهن ۱۶ 

قیمت تیرآهن دست دوم

کاهش هزینه ساخت و ساز یا بهینه‌سازی اقتصادی پروژه‌های عمرانی، باعث شده به خرید و فروش مقاطع فولادی دست دوم اقبال شود. تیرآهن دست دوم نیز در دایره این مقاطع جای می‌گیرد و در سطح جهانی و داخلی معاملات آن انجام می‌گیرد.

تیرآهن دست دوم به علت اینکه قبلا در سازه مصرف شده و ممکن است دیگر در کاربرد اولیه خود قابل استفاده نباشد و یا مطلوبیت کافی در آن کاربرد را ارائه ندهد.

طول تیرآهن دست دوم عموما از ابعاد استاندارد اولیه‌اش کمتر است و استهلاک، تاب برداشتن و خوردگی به خصوص سطحی، در آن محتمل می‌باشد. برای استعلام قیمت تیرآهن دست دوم با کارشناسان ما در آیرومارت تماس بگیرید.

نکات ضروری به هنگام خرید تیرآهن چیست ؟

خرید هر مقطع فولادی به رعایت اصول خاص خودش، نیاز دارد. در مورد تیرآهن و هاش چندین مورد در زیر آورده‌ایم که به شما کمک خواهد کرد:

۱-طول استاندارد درمورد هاش و تیرآهن، ۱۲ متر است و نحوه خرید کیلویی می‌باشد.

۲-دقت ضخامت بال و جان دارای اهمیت است و ابعاد محصول تولیدی باید مطابق جدول وزن اشتال باشد.

۳-پوسته پوسته بودن و زنگ‌زدگی سطحی و اعوجاج در محصول مطلوب نیست.

۴-برند تولید در قیمت و کیفیت بار تحویلی شما اثر مستقیم دارد و هزینه‌های حمل نقل و اطمینان از انجام صحیح آن، از دیگر نکات حائز اهمیت است.

به شما پیشنهاد می‌کنیم، پیش از استعلام قیمت تیرآهن مقاله راهنمای خرید تیرآهن را مطالعه کنید.

استعلام قیمت تیرآهن در بازرگانی آیرومارت

مجموعه بازرگانی فولاد آیرومارت، تامین‌کننده انواع مقاطع فولادی و استیل از تمامی تولیدکنندگان داخلی و کالاهای وارداتی هستند. وجود متخصصان حوزه فولاد در این شرکت و ارتباطات قوی و مستقیم با کارخانه‌های تولیدکننده انواع محصولات چون تیرآهن و هاش در انواع رنج سایزی، امکان خریدی مطمئن را برای شما فراهم می‌سازد.

با برقراری ارتباط با مشاوران مجرب ما در آیرومارت می‌توانید خریدی مطمئن و با هدف دستیابی به کاربرد مطلوبتان انجام دهید. برای استعلام قیمت تیرآهن ۱۸، ۱۶، ۱۴ و … به مرجع قیمت آهن آلات آیرومارت مراجعه کنید.

خدمات قابل ارائه توسط مجموعه فولاد آیرومارت به بازرگانی محدود نمی‌شود و امکان انجام خدمات آزمایشگاهی به جهت کنترل کیفیت وجود دارد و سایر عملیات ثانویه روی مقاطع بنا به درخواست مشتری،  شدنی است.