سازمان استاندارد ASME که مخفف عبارت American Society of Mechanical Engineers به معنای جامعه مهندسین مکانیک آمریکا است، سازمانی است غیرانتقاعی که در سال 1880 در ایالات متحده آمریکا تاسیس شد و امروزه با بیش از 120000 عضو که در زمینه‌های فنی، آموزشی و تحقیقاتی جامعه معندسی و فناوری فعالیت دارند.
استاندارد asme چیست و چه کاربردی دارد؟
این سازمان، یکی از مهمترین سازمان‌های خصوصی استاندارد جهان است که کدها و استانداردهای صنعتی و تولید بسیاری را تعیین می‌کند که در راستای تولیدات ایمن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فعالیت‌های این سازمان توسط شورای انتخابی اعضا و از طریق پنج شورای مشورتی، ۴۴ هیأت مدیره و صدها کمیته در ۱۳ منطقه در سراسر جهان انجام می‌شود.
در این مقاله به صورت کامل درباره استاندارد ASME و بخش‌های مختلف آن بحث خواهیم کرد.
بخش‌ها و زیربخش‌های فنی
استاندارد ASME نیز همچون استاندارد ASTM بخش‌های مختلفی دارد. این استاندارد دارای ۳۷ بخش و زیربخش تخصصی است که در حوزههای مختلف زیر به فعالیت مشغولند:
- سیستم‌های انرژی پیشرفته: ارتقاء دستگاه‌ها و فرآیندهای تبدیل انرژی نوظهور مانند فناوری‌های هیدروژن، سلول‌های سوختی و پمپ‌های گرما، و درک اقتصاد حرارتی را ترویج می‌کند.
- هوافضا: مرتبط با مهندسی مکانیک هواپیماها و طراحی فضاپیماهای انسانی/بی‌سرنشین، از جمله سازه‌ها و مواد قابل تطبیق، سیستم‌های پیشرانش و تجهیزات پشتیبانی از زندگی.
- مکانیک کاربردی: پیشرفت مطالعه اینکه چگونه وسایط از جمله جامدات، سیالات و سیستم‌ها به نیروها و مواد خارجی پاسخ می‌دهند و همچنین زمینه‌های تخصصی تکان و ارتعاش و کاربردهای کامپیوتری را بررسی می‌کند.
- مهندسی زیست‌فناوری: تمرکز بر کاربرد اصول مهندسی مکانیک در ایده‌پردازی، طراحی، توسعه، تجزیه و تحلیل و عملیات سیستم‌های زیست‌فناوری دارد.
- کامپیوتر و اطلاعات در مهندسی: مرتبط با کاربرد فناوری شبیه‌سازی کامپیوتری نوظهور برای بهبود فرآیندهای مهندسی است.
- مهندسی طراحی: این بخش از استاندارد ASME، به طراحی مفاهیم ماشین‌آلات و مکانیسم‌ها، مانند روش‌های اتصال و پیوند و جزئیات طراحی موثر برای قابلیت اعتماد و تولید پذیری میپردازد.
- سیستم‌های پویا (داینامیک) و کنترل: تمرکز بر روش‌ها و وسایل کنترل، از سرومکانیسم‌ها و تنظیم‌کننده‌ها تا کنترل‌های خودکار، برای سیستم‌های پویا که شامل نیروها، حرکت و/یا جریان انرژی یا مواد می‌شوند.
- بسته‌بندی الکترونیکی و فوتونیک: بررسی مسائل مهندسی مکانیک مرتبط با میکروالکترونیک، فوتونیک، مایکروویو و طراحی و تولید سیستم‌های میکروالکترومکانیک.
- مهندسی محیط‌زیست: مرتبط با فناوری‌های کنترل آلودگی هوا، خاک و آب، از جمله بازسازی محیطی و مدیریت مواد زاید/پرتوزا.
- مهندسی مایعات: مکانیک سیالات در انواع سیستم‌ها و فرآیندهای مرتبط با جریان سیالات شامل پمپ‌ها، توربین‌ها، لوله‌کشی، عناصر سیالات زیست‌شناسی و سازه‌های هیدرولیکی را شامل می‌شود.
- فناوری‌های سوخت و احتراق: به درک سوخت و سیستم‌های احتراق در نیروگاه‌های مدرن میپردازد؛ از جمله مدیریت سوخت، آماده‌سازی، پردازش و کنترل انتشار مواد فرعی.
- انتقال حرارت: نظریه و کاربرد انتقال حرارت در تجهیزات و فرآیندهای ترمودینامیکی در تمام زمینه‌های مهندسی مکانیک و فناوری‌های مرتبط را پوشش میدهد.
- سیستم‌های ذخیره‌سازی و پردازش اطلاعات: بر مکانیک دستگاه‌های ذخیره‌سازی الکترونیکی اطلاعات و تولید آن‌ها با تمرکز اصلی بر روی دیسک‌ها، نوار مغناطیسی و فناوری‌های دیسک نوری تمرکز دارد.
- موتور احتراق داخلی: مهندسی مکانیک انواع موتورهای احتراق تعاملی را پوشش میدهد، از جمله موتورهای دیزل و اشتعال جرقه‌ای برای کاربردهای تولید نیروی متحرک، دریایی، ریلی و تولید نیروی ایستا.
- موسسه گاز توربین بین‌المللی: طراحی، تولید و عملکرد ماشین‌آلات گاز توربین و موتورهای هوافضا را در انواع کاربردها از جمله هواپیما، دریا و تولید برق الکتریکی پشتیبانی می‌کند.
- مدیریت: این بخش از استاندارد ASME به مدیریت فرآیند مهندسی برای کنترل منابع انسانی و مادی، به منظور بهبود کیفیت محصولات و خدمات ارائه شده توسط سازمان‌ها میپردازد.
- مهندسی تولید: انتقال فناوری مرتبط با سیستم‌های تولید به منظور بهبود عملکرد تولید، از جمله ابزارهای ماشین، تولید یکپارچه کامپیوتری و رباتیک را پوشش میدهد.
- مواد: بر روی ویژگی‌های مواد مانند فلزات، سرامیک، کامپوزیت‌ها و پلیمرها تمرکز دارد و تأثیر آن بر در نظر گرفتن مواد برای سازه‌های مهندسی را مورد بررسی قرار میدهد.
- مهندسی مدیریت نقل و انتقال مواد: انتشار و کاربرد پیشرفت‌های فناوری در سیستم‌های نقل و انتقال مواد از طریق مهندسی مکانیک، مهندسی سیستم و فناوری اطلاعات را بررسی می‌کند.
- سیستم‌های میکروالکترومکانیک: توسعه دستگاه‌های کوچک با ترکیب اجزاء الکتریکی، مکانیکی، نوری، شیمیایی و/یا بیولوژیکی تولید شده از طریق مدار مجتمع یا تکنیک‌های تولید مشابه را پوشش میدهد.
- کنترل و صدا و آکوستیک: توسعه کاربرد اصول فیزیکی صدا، کنترل صدا و همچنین کاربردهای صدا در صنایع صنعتی را مورد بررسی قرار میدهد.
- مهندسی بررسی غیرمخرب: انواع تست مخرب و غیر مخرب، برای بازرسی انجام می‌شوند. در این بخش از استاندارد انواع تست غیرمخرب شامل ارزیابی اجزاء حیاتی سیستم برای تشخیص مشخصات مواد/عیب/ساختار از طریق روش‌های غیرمخرب مانند تست التراسونیک، تست rt و تکنیک‌های دیگر می‌شود.
- مهندسی هسته‌ای: شامل طراحی، توسعه، آزمایش، عملیات و نگهداری سیستم‌ها و اجزاء راکتورهای هسته‌ای و مواد هسته‌ای، همچنین تکنولوژی سوخت هسته‌ای و مدیریت پسماندهای پرتوزا می‌شود.
- مهندسی اقیانوسی، ساحلی و قطبی: این بخش استاندارد ASME شامل بررسی‌های مربوط به فناوری بین‌المللی در استخراج منابع انرژی در محیط‌های ساحلی و قطبی و همچنین سیستم‌ها، تجهیزات و وسایل مورد استفاده در زیرآب‌ها می‌شود.
- نفت: مکانیک سیستم‌های استفاده شده در حوزه روش های حفاری نفت، تولید، پالایش، پردازش و حمل و نقل نفت، همچنین مسائل مدیریتی و محیطی را پوشش میدهد.
- سیستم خطوط لوله: فناوری‌های سیستم‌های لوله‌کشی را بررسی می‌کند، از جمله اتوماسیون، تجهیزات چرخشی، ژئوتکنیک، انتقال حرارت، مسائل محیطی، طراحی و ساخت.
- مهندسی و نگهداری تجهیزات و ماشین‌آلات: بر طراحی، ساخت، نصب، عملیات و نگهداری سیستم‌های تولید، تجهیزات، فرآیندها و امکانات برای ایجاد محصولات با ارزش افزوده تمرکز دارد.
- نیرو و برق: اطلاعات در مورد تحقیقات، طراحی، بهره‌برداری، اقتصاد و تأثیرات زیست محیطی سیستم‌های تولید برق حرارتی از سوخت‌های فسیلی از جمله برق آبی در این بخش بررسی می‌شود.
- مخازن تحت فشار و پایپینگ: طراحی، ساخت، بازرسی، بهره‌برداری و جلوگیری از شکست در دیگ‌های بخار، دیگ‌های گرمایش، خطوط لوله، پمپ‌ها، شیرآلات و سایر اجزاء و مخازن تحمل فشار را شامل می‌شود. درباره ورق مخازن تحت فشار و همچنین قیمت ورق مخازن همچون قیمت ورق a516 در آیرومارت بخوانید.
- صنایع فرآیندی: بر طراحی سیستم‌ها و ماشین‌آلات گرمایشی، سرمایش یا تصفیه مایعات و گازهای صنعتی، مدیریت و کنترل کارآمد فرایندها تمرکز دارد.
- حمل و نقل ریلی: این بخش استاندارد ASME مهندسی مکانیک طراحی مکانیکی، ساخت، بهره‌برداری و نگهداری لوکوموتیوها، واگن‌های باری و مسافربری در راه‌آهن‌ها و سیستم‌های حمل و نقل انبوه را پوشش میدهد.
- مهندسی ایمنی و تجزیه و تحلیل ریسک: شامل روش‌هایی می‌گردد که منجر به کاهش ریسک و پیشگیری از، از دست دادن منابع می‌شود، با ایجاد محصولات، فرآیندها و محیط‌های شغلی ایمن‌تر.
- انرژی خورشیدی: به تمام جنبه‌های انرژی حاصله از خورشید برای تولید برق و نیروی مکانیکی تمرکز دارد. همچنین به انرژی بادی و تبدیل انرژی حرارتی اقیانوس میپردازد.
- پردازش پسماندهای جامد: طراحی، ساخت و بهره‌برداری از تجهیزات پردازش و دفع پسماند جامد را پوشش میدهد، از جمله احتراق زباله به انرژی، بازیافت/بازیابی مواد، دفن زباله و کمپوست‌سازی.
- فناوری و جامعه: مسائل مربوط به ارتباطات بین نوآوری‌های فناورانه و جامعه جهانی را پوشش میدهد، همچنین مسئولیت اجتماعی مهندسین را بررسی می‌کند.
- مهندسی نساجی: بر تکنولوژی محصول و فرآیند برای بهبود عملیات تولید الیاف، مواد کامپوزیت، نساجی و پوشاک، ماشین‌آلات و ابزار دقیق تمرکز دارد.
- تریبولوژی: تمام جنبه‌های اصطکاک، روانکاری و سایش در طراحی‌های مکانیکی و فرآیندهای تولید را پوشش میدهد. همچنین تأثیر اقتصادی آن بر قابلیت اطمینان و قابلیت نگهداری سیستم‌ها را بررسی می‌کند.
استانداردهای منتشر شده محبوب از سوی استاندارد ASME
کمیته‌های استاندارد ASME در بخش‌ها و زیربخش‌های مختلف، برخی از پراستفاده‌ترین کدها و استانداردهای جهان را تدوین، به‌روزرسانی و منتشر می‌کنند. برخی از عناوین محبوب عبارتند از:
استاندارد ASME BPVC: بویلرها و مخازن تحت فشار
این کد، مربوط به بویلرها و مخازن تحت فشار است که لحاظ اندازه و تعداد داوطلبانی که در تدوین آن فعالیت دارند، بزرگترین بخش استاندارد ASME محسوب می‌شود. در سکشن‌های ۱۲گانه آن، تمام مسائل مربوط به بویلرها و مخازن تحت فشار پوشش داده می‌شوند و قوانین ایمنی برای طراحی، ساخت و بازرسی بویلرها و تجهیزات فشاری، از جمله سیستم‌های نیروگاه اتمی، مشخص می‌کند. این استاندارد را یکی از انواع استاندارد بازرسی مخازن تحت فشار و بویلرهای مهم در صنعت می‌داند.
سکشن‌های ۱۲ گانه آن را چنین می‌توان شرح داد:
- سکشن ۱: قوانین ساخت پاور بویلر یا دیگ‌های بخار نیروگاهی. در آیرومارت می‌توانید درباره اجزای دیگ بخار بیشتر بخوانید.
- سکشن ۲: مشخصه های متریال که شامل ۴ پارت است: در پارت A متریال فلزی آهنی ، پارت B متریال فلزی غیر آهنی، پارت C متریال جوشکاری شامل الکترود و فیلر و پارت D به انواع دیگر متریال اختصاص داده شده است.
- سکشن ۳: قوانین و استاندارد نیروگاه های اتمی
- سکشن ۴: استاندارد بویلرهای حرارتی
- سکشن ۵: تست های غیر مخرب (NDT)
- سکشن ۶: استانداردهای مراقبت و نگهداری بویلرهای حرارتی
- سکشن ۷: استانداردهای مراقبت و نگهداری بویلرهای نیروگاهی یا پاور بویلرها
- سکشن ۸: مخازن تحت فشار ( شامل ۳ زیر بخش)
- سکشن ۹: تایید صلاحیت و انواع جوشکاری و لحیم کاری و بازرسی جوش
- سکشن ۱۰: مخازن تحت فشار فایبر پلاستیک
- سکشن ۱۱: قواعد بازرسی فنی ضمن کار در نیروگاه اتمی
- سکشن ۱۲: مقررات ساخت و بهره برداری مداوم مخازن حمل و نقل
- Code Cases: در بخش کد کیس‌های این بخش از استاندارد، قوانین و استانداردهای اضافه آورده شده و موجب شده که کامل‌ترین استاندارد در حوزه بویلرها و مخازن تدوین شود.
استاندارد ASME BPVC: بویلرها و مخازن تحت فشار
استاندارد ASME A17: کد مربوط به آسانسورها و پله برقی‌ها
این کد استاندارد ASME، شامل راهنمای بازرسی آسانسورها، پله‌برقی‌ها و پله‌های متحرک می‌شود و به منظور ایجاد ایمنی در این سیستم‌های بالابر تدوین می‌شود. به عنوان مثال در ساخت کابین آسانسور می‌توان از این استاندارد استفاده کرد.
استاندارد ASME A17: کد مربوط به آسانسورها و پله برقی‌ها
استاندارد ASME B31.1: کد مربوط به لوله‌کشی صنعتی و قدرتی
این کد الزامات حداقل برای طراحی، مواد، ساخت، نصب، آزمون و بازرسی سیستم‌های لوله‌کشی نیروگاهی و خدمات کمکی برای نیروگاه‌های تولید برق، کارخانه‌های صنعتی و ایستگاه‌های گرمایش مرکزی و حومه را تعیین می‌کند.
این کد لوله‌کشی خارجی دیگ‌های بخار و دیگ‌های آب با دمای بالا و فشار بالا که در آن بخار با فشار بیشتر از ۱۵۰ PSIG تولید می‌شود و آب با دماهای بیشتر از ۲۵۰ درجه فارنهایت و یا فشارهای بیشتر از PSIG 160 تولید می‌شود را پوشش میدهد.
استاندارد ASME B31.1: کد مربوط به لوله‌کشی صنعتی و قدرتی
استاندارد ASME B31.3: کد لوله‌کشی فرآیندی
این کد که یکی از مهمترین استانداردها در حوزه پایپینگ است، قوانینی را برای لوله‌کشی تعیین می‌کند که به طور معمول در پالایشگاه‌های نفت، صنایع شیمیایی، داروسازی، نساجی، کاغذ، نیمهرساناها و کاغذ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این کد الزاماتی را برای مواد و اجزاء، طراحی، تولید، مونتاژ، نصب، بررسی، بازرسی و آزمایش پایپینگ مشخص می‌کند. این کد برای لوله‌کشی مایعات از جمله: (۱) مواد شیمیایی خام، میانی و تمام شده؛ (۲) محصولات نفتی؛ (۳) گاز، بخار، هوا و آب؛ (۴) جامدات مایع؛ (۵) مبرد‌ها؛ و (۶) مایعات کریوژنیک معتبر است.
اصول پایپینگ فرایندی را می‌توان بر اساس این استاندارد مورد توجه قرار داد.
استاندارد ASME B31.3: کد لوله‌کشی فرآیندی
استاندارد ASME B16.5: فلنج‌های لوله و اتصالات فلنج‌دار
این استاندارد ASME شامل رتبه‌بندی فشار-دما، مواد، ابعاد، تحمل‌ها، نشانه‌گذاری، آزمون و روش‌های مشخص کردن بازشدگی‌ها برای فلنج‌های لوله و اتصالات فلنج لوله در اندازه‌های NPS 1/2 تا NPS 24 و در کلاس‌های رتبه‌بندی ۱۵۰، ۳۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۹۰۰، ۱۵۰۰ و ۲۵۰۰ می‌باشد. الزامات و توصیه‌های مربوط به برشکاری و گسکت‌ها نیز در این استاندارد شامل می‌شوند.
این استاندارد، از جمله استانداردهای مرجع پایپینگ در صنایعی چون نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع شیمیایی به شمار می‌رود. استفاده از این استاندارد مزایایی چون اطمینان از کیفیت بالای اتصالات و فلنج‌ها و تضمین سازگاری بین اتصالات و فلنج‌های مختلف برای جلوگیری از نشتی و خرابی را به دنبال دارد.
جدول مشخصات فلنج را می‌توانید در آیرومارت بررسی نمایید تا اطلاعات بیشتری در خصوص این نوع اتصالات کسب کنید.
استاندارد ASME B16.5: فلنج‌های لوله و اتصالات فلنج‌دار
استاندارد ASME B31.4: سیستم‌های انتقال لوله‌ای برای هیدروکربن‌های مایع و مایعات دیگر
این کد از استاندارد ASME، الزاماتی را برای طراحی، مواد، ساخت، مونتاژ، بازرسی و آزمایش لوله‌کشی‌هایی که مایعاتی مانند نفت خام، بنزین طبیعی، مایعات گازی طبیعی، گاز مایع پتروشیمی، دی‌اکسید کربن، الکل مایع، آمونیاک آبدار مایع، کارخانه‌های پردازش گاز طبیعی، نفت‌کش‌ها، کارخانه‌های پالایش نفت، ایستگاه‌ها، کارخانه‌های آمونیاک، ترمینال‌ها (دریایی، راه‌آهنی و کامیون) و دیگر نقاط تحویل و دریافت، تعیین می‌کند.
لوله‌کشی شامل لوله، فلنج‌ها، پیچ‌ومهره‌ها، درب‌ها، دستگاه‌های وسیعی و اجزای فشاری دیگر از مؤلفه‌های لوله‌کشی است. همچنین شامل قلاب‌ها و پشتیبان‌ها و سایر تجهیزات لازم برای جلوگیری از بیش‌فشاری در اجزای حاوی فشار می‌شود. الزامات برای لوله‌کشی‌های ساحلی نیز در فصل IX وجود دارد.
استاندارد ASME B31.4: سیستم‌های انتقال لوله‌ای
سخن نهایی
استانداردهای مختلفی در سراسر جهان تدوین می‌شوند که هدف آن‌ها، افزایش ایمنی در صنایع تولید و کاربردهای مختلف است. یکی از این استانداردهای بسیار مهم، استاندارد ASME است که توسط سازمانی خصوصی تدوین می‌شود و بسیاری از حوزه‌ها را پوشش میدهد.
در کنار استفاده از این استانداردها، استفاده از مواد استاندارد در ساخت بسیار مهم است. به عنوان مثال، در کیفیت ورقی که در ساخت بویلرها استفاده می‌شود یا نحوه جوشکاری مخازن تحت فشار و ساخت آن‌ها اهمیت بسیاری دارد.
در آیرومارت، می‌توانید کار را به کاردان بسپارید و بهترین‌ها را تهیه نمایید. مجموعه آیرومارت باکیفیت‌ترین مقاطع فولادی و ورق‌ها را به شما ارائه میدهد. به عنوان مثال، با مراجعه به صفحه قیمت ورق A283، می‌توانید این ورق پراستفاده در صنعت ساخت مخازن را استعلام گرفته و خرید آن را در بالاترین کیفیت انجام دهید. قیمت روز دیگر مقاطع از جمله قیمت ورق گالوانیزه کاشان و انواع برندها را نیز از آیرومارت بخواهید.
برای بهترین ساخت با بالاترین کیفیت در صنعت، آیرومارت را در کنار خود داشته باشید. آیرومارت، یک کلیک تا خرید آهن.
کارشناسان مشاور آیرومارت
