استاندارد astm و هرآنچه باید درباره آن بدانید

استاندارد ASTM، یکی از استانداردهای بینالمللی است که استفاده از آن در تولید و رعایت الزامات، بسیار مفید و سودمند خواهد بود. این استاندارد که تقریبا تمامی مواد در صنایع مختلف را شامل میشود، توسط هزاران نفر در سراسر جهان تدوین میگردد.
در این مقاله از وبلاگ آیرومارت، خواهیم گفت که استاندارد ASTM چیست و چه موادی را پوشش میدهد. شایان ذکر است، اهمیت فولاد در سراسر جهان باعث شده که یک کلاس از این استاندارد (سری A) به فولادها اختصاص داده شود. برای آشنایی با این استاندارد، همراه وبلاگ آیرومارت باشید.
استاندارد astm چیست؟
سازمان استاندارد American Society for Testing and Materials یا انجمن تست و مواد آمریکا که به اختصار با نام ASTM شناخته میشود، سازمانی بینالمللی است که بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد.
در این سازمان انواع استانداردهای حوزه فلزات، رنگها، پلاستیک، الیاف، پتروشیمی، انرژی، محیط زیست، وسایل و تجهیزات الکترونیکی، مواد پیشرفته و … تدوین شده و در اختیار خوانندگان قرار میگیرد. ASTM یکی از معروفترین استانداردهای جهانی است که در حوزه فولاد نیز شناخته شده و پرکاربرد است.
در تاریخچه استاندارد مذکور، باید گفت که این استاندارد در سال ۱۸۹۸، با همراهی گروهی از مهندسین و دانشمندان به رهبری چارلز دادلی و برای جلوگیری از شکست ریلهای راهآهن به وجود آمد. در سال ۱۹۰۲، این استاندارد به انجمن تست مواد آمریکا تغییر یافت که این نام نیز در سال ۱۹۶۱ به انجمن تست و مواد آمریکا تغییر پیدا کرد.
به طور رسمی در سال ۲۰۰۱، نام این استاندارد به ASTM International تغییر یافت. دفتر مرکزی این سازمان استاندارد در پنسیلوانیای آمریکا قرار دارد و همچنین در حال حاضر در چین، بلژیک، کانادا، پرو و واشنگتن و نقاط دیگری از دنیا، دفتر دارد.
ASTM، بیش از ۳۰۰۰۰ عضو در بیش از ۱۲۰ کشور دارد که مجموعه هزاران استاندارد را تدوین میکند.
هدف استاندارد astm چیست؟
این استاندارد، با هدف تقویت ایمنی و عملکرد محصولات، مواد، سیستمها و خدمات ایجاد شده است. استانداردها در ۷۷ جلد کتاب، همه ساله توسط کمیتههای فنی منتشر میشوند. به طور کلی، ۱۴۳ کمیته فنی استانداردهای موجود در کتاب را بر اساس دستورالعملهای سازمان تجارت جهانی تدوین میکنند.
کلاس های استاندارد ASTM
پیش از مطالعه این استاندارد، بهتر است اطلاعاتی درباره آن داشته باشید. به عنوان مثال، بدانید که دارای چه کلاسهایی است و یا نحوه نامگذاری فولادها در آن چگونه است.
استاندارد ASTM، دارای ۷ کلاس بسیار مهم است که در این بخش، به شرح آنها میپردازیم:
کلاس A: مواد آهن و فولاد
مواد و آلیاژهای آهنی و فولادی، در کلاس A این استاندارد قرار میگیرند. ویژگیهای مختلفی چون ساختار، گریدها، ریختهگری، آلیاژها و نحوه تست آنها برای مواد فولادی در این کلاس آمده است.
فولاد و انواع آلیاژهای استیل، از جمله فلزات اصلی است که جهان را فرا گرفته و جزء اصلی اقتصاد جهانی به شمار میرود. به همین دلیل یک کلاس از این استاندارد به این فولاد و آلیاژهای آن اختصاص داده شده است.
تولیدکنندگان و سازندگان، باید قطعاتی را با مشخصات کیفی برای شکلپذیری، استحکام کششی نهایی و درصد الانگیشن (ازدیاد طول) تولید نمایند که مطابق با استانداردها بوده و الزامات مقررات و ایمنی را نیز برآورده کند.
پیروی کردن از استاندارد ASTM در تولیدات، سازمانها را از تامین کالای خود مطمئن خواهد کرد. ASTM A370، به طور خاص، تستهای مکانیکی محصولات فولادی را شامل شده و پوشش میدهد. بخشی از این استاندارد نیز به مشخصات عملیات حرارتی فولاد ها اختصاص داده شده است.
آهن و فولاد
کلاس B: مواد فلزی غیرآهنی
کلاس بعدی استاندارد ASTM، مواد فلزی غیرآهنی را شامل میشود. این کلاس، بسیاری از فلزات جدول تناوبی چون مس، آلومینیوم، طلا و نقره را در برمیگیرد. آلیاژهایی چون آلیاژ برنج با ۶۶% مس و ۳۴% روی نیز زیر مجموعه کلاس B استاندارد ASTM قرار میگیرند. در وبلاگ آیرومارت میتوانید درباره اینکه آلیاژ برنج چیست، بیشتر بخوانید.
کلاس C: سرامیک، بتن و مصالح بنایی
کلاس C به مواد سرامیکی، بتن و مصالح بنایی اختصاص داده شده است. شیشه نیز در این کلاس استاندارد قرار میگیرد. به عنوان مثال، ASTM C1036، حاوی اطلاعاتی است درباره شیشههای تخت که در محصولات معماری چون آینهها و شیشههای چندلایه کاربرد دارند. ASTM C67 و ASTM C126 نیز شامل تستهای مربوط به آجر و کاشی سفالی ساختاری همچون مقاومت فشاری است.
استاندارد ASTM C387 نیز مشخصاتی برای مخلوط بتنها را در نظر گرفته است. در بتن ریزی، مخلوط بتن و درصد مواد در ترکیب آن بسیار مهم است که در این استاندارد به آن پرداخته شده است.
سرامیک
کلاس D: مواد متفرقه
مواد متفرقهای چون پلاستیکها، در کلاس D این استاندارد قرار میگیرند. متاسفانه، ASTM طبقه بندی درستی برای پلاستیکها نداشته و آنها را در گروه مواد متفرقه قرار داده است. به عنوان مثال، مشخصات پلاستیکهای پلی اتیلن در سری D3350 استاندارد ASTM قرار میگیرند. pH آب، عناصر موجود در آب، رسانایی الکتریکی و مقاومت آب نیز از جمله مواردی به شمار میروند که در این کلاس به آنها پرداخته شده است.
کلاس E: موضوعات متفرقه
موضوعات متفرقه در کلاس E مطرح شدهاند. به طور کلی، به نظر میرسد این کلاس شامل موضوع آتش سوزی و موضوعاتی چون تست حریق برای مصالح ساختمانی، اشتعالپذیری سطحی مواد، و چگالی نوری دود است. ویژگیهایی چون میزان نفوذ هوای مصالح ساختمانی نیز در آن گنجانده شدهاند. به نظر میرسد که آب نیز در موضوعات متفرقه جای گرفته است به طوری که انتقال بخار آب در آن جای گرفته است.
علاوه بر آب و آتش، ASTM E23 شامل تست ضربه چارپی و ASTM E2149 شامل آزمایشات غربالگری ضدمیکروبی نیز میشود. این دسته بندی را نمیتوان اصولی دانست!
دستگاه تست ضربه چارپی
کلاس F: مواد برای کاربردهای خاص
در کلاس F این استاندارد، به مواد برای کاربردهای خاص پرداخته شده است. به عنوان مثال، در ASTM F2787 طراح ساختاری محفظههای ترموپلاستیک آمده است. در صنعت نفت و گاز و برای در نظر داشتن اصول پایپینگ، استانداردهای کلاس F را میتوان برای لولههای HDPE دیوار جامد و اتصال لوله HDPE با کوپلینگهای مکانیکی نیز یافت. منظور از لوله HDPE، لوله پلی اتیلن سنگین است که در حوزه وسیعی از خطوط لوله شهری، صنعتی، حفاری، دفن زباله، دریایی و کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد.
کلاس G: خوردگی، فرسایش و تخریب مواد
فرسایش و تخریب، دو جنبه بسیار مهم در علم مواد به شمار میروند. برای تولیدکنندگان بسیار مهم است که مواد و محصولات خود را آزمایش کنند و محدودههای مختلف تحمل آنها را شناسایی کنند تا بتوانند توصیههای مناسب برای انتخاب محصول را به خریداران و مصرفکنندگان ارائه دهند. به عنوان یک مهندس، شما باید بتوانید تجهیزاتی مناسب را برای یک طراحی خاص و مهندسیشده انتخاب نمایید. اگر تجهیزات به درستی استفاده نشوند، میتواند منجر به از دست رفتن سرمایه شود. خوردگی انواع مواد و فلزات نیز در این کلاس استاندارد بررسی شده است.
خوردگی و فرسایش
فولادها در استاندارد ASTM
همانطور که گفته شد، به دلیل اهمیت فولادها در تمام صنایع، یک کلاس از استاندارد ASTM به طور مخصوص به انواع فولاد کربنی و انواع فولاد آلیاژی و مواد آهنی اختصاص داده شده است.
به فولادهای A36 و A283 در این استاندارد پرداخته شده است. در جدول زیر، میتوانید مشخصات برخی از فولادهای بررسی شده در این استاندارد را مشاهده فرمایید.
مشخصات فولادها در کلاس A استاندارد ASTM | |
شماره استاندارد | توضیحات |
A1 | ریلهای سهراهی راه آهن |
A2 | ریلهای فولادی کربنی از انواع ساده، شیاردار و محافظ |
A3 | میلههای اتصال فولادی، کم کربن، متوسط و پرکربن (غیر عملیات حرارتی) |
A4 | میلههای اتصال فولادی کربن متوسط |
A5 | میلههای اتصال فولادی پرکربن |
A6/A6M | الزامات عمومی برای میلگردهای فولادی سازه نورد، صفحات، اشکال و ورقهای شمعبندی |
A7 | فولاد برای پلها و ساختمان |
A8 | سازههای فولاد – نیکل |
A9 | فولاد برای ساختمانها |
A10 | Mild Steel Plates |
A11 | فولاد سازهای برای خودروها |
A12 | فولاهای سازهای برای کشتیها |
A13 | فولاد پرچ در کشتیها |
A14 | میلههای فولاد کربنی برای فنرها |
A15 | میلههای فولادی برای تقویت بتن |
A16 | میلههای ریلی – فولادی آرماتور بتن |
A17 | بیلتها، بلومها و اسلبهای فولادهای کربنی و آلیاژی |
A18 | محورها، شفتها و سایر فولادهای فورج کوینچ و تمپر شده فولاد کربنی برای اتومبیلها و لوکوموتیوها |
A20/A20M | الزامات عمومی برای ورقهای فولادی مخازن تحت فشار |
A21 | محورهای فولاد کربنی، بدون عملیات حرارتی و عملیات حرارتی شده برای استفاده در راهآهن |
A22 | محورهای فولادی نورد سرد |
A23 | چرخهای فولاد کربنی فورج و نورد شده برای کامیونها و خدمات مسافری |
A24 | چرخهای فولاد کربنی فورج و نورد شده برای خدمات خودروهای باری |
A25 | چرخهای فولادی فرفورژه برای خدمات راه آهن برقی |
A36/A36M | فولاد ساختمانی کربنی |
A49 | میلگردهای اتصال فولاد کربنی عملیات حرارتی شده، میکروآلیاژی و فولاد کربنی فورج شده |
A59 | میلههای فولادی سیلیکون – منگنز برای فنرها |
A94 | فولاد سازهای با مقاومت بالا |
A115 | فولاد ابزار آلیاژی |
A131/A131M | فولاد سازهای برای کشتیها |
A135/A135M | لوله فولادی جوشی الکتریکی مقاومتی |
A140 | فولاد برای پلها و ساختمان |
A141 | فولاد پرچ سازهای |
A147 | شاه فنر فولادی عملیات حرارتی شده |
A150 | ورقهای فولادی کربن-سیلیکونی با مقاومت کششی بالا برای بویلرها و سایر مخازن تحت فشار |
A151 | فولاد مناسب برای جوشکاری نفوذی |
A155 | لوله فولادی جوش داده شده جوش الکتریکی نفوذی برای خدمات فشار بالا |
A160 | میلگردهای فولادی محور برای تقویت بتن |
A161 | لولههای ثابت فولادی کم کربن و فولادهای کربن-مولیبدن بدون درز برای خدمات پالایشگاهی |
A179/A179M | لولههای مبدل حرارتی و کندانسور فولادی کم کربن بدون درز و کشش سرد |
A185/A185M | سیم جوش تقویت بتن فولادی و ساده |
A187 | مبدل حرارتی و لولههای کندانسور فولاد آلیاژی بدون درز (۴ تا ۶ درصد کروم) |
A188 | لولههای ثابت فولادی آلیاژی بدون درز (۴ تا ۶ درصد کروم) برای خدمات پالایشگاهی |
A189 | میلههای فرفورژه |
A192/A192M | لولههای کربن فولادی بدون درز بویلر برای سرویسهای فشار بالا |
A194/A194M | مهرههای فولاد کربنی و فولاد آلیاژی برای پیچ و مهره در سرویسهای فشار بالا یا دما بالا یا هر دو |
A195 | فولاد پرچ سازهای با استحکام بالا |
A200 | لولههای ثابت فولاد آلیاژی متوسط بدون درز برای خدمات پالایشگاهی |
A201 | ورقهای فولاد کربن – سیلیسیومی با محدوده کششی متوسط برای دیگهای جوشکاری نفوذی و سایر مخازن تحت فشار |
A202/A202M | ورقهای مخازن تحت فشار، آلیاژ فولاد – کروم – منگنز – سیلیسیم |
A203/A203M | ورقهای مخازن تحت فشار، آلیاژ فولاد – نیکل |
A204/A204M | ورقهای مخازن تحت فشار، آلیاژ فولاد – مولیبدن |
A206 | لوله فولادی فریتی بدون درز برای کار در دمای بالا |
A207 | اشکال و میله های فرفورژه نورد شده |
A209/A209M | دیگ بخار و لولههای سوپرهیتر بدون درز آلیاژ کربن-مولیبدن-فولاد |
A210/A210M | دیگ بخار و لولههای سوپرهیتر فولادی بدون درز با کربن متوسط |
A211 | لوله فولادی یا آهنی با جوش اسپیرال |
A212 | ورقهای فولادی کربن-سیلیکونی با مقاومت کششی بالا برای بویلرها و سایر مخازن تحت فشار |
A214/A214M | لولههای مبدل حرارتی و کندانسور فولاد کربنی جوش داده شده با مقاومت الکتریکی |
A226/A226M | لولههای سوپر هیتر دیگ بخار کربنی جوش داده شده با مقاومت الکتریکی برای خدمات فشار بالا |
A227/A227M | مفتول فولادی برای فنرهای مکانیکی با کشش سرد |
A228/A228M | سیم فولادی، با کیفیت فنر موزیک |
A229/A229M | سیم فولادی، تمپر شده در روغن برای فنرهای مکانیکی |
A325/A325M | پیچ و مهرههای فولاد ساختمانی، عملیات حرارتی شده، با حداقل مقاومت کششی ksi 105-120 |
A328/A328M | ورقهای فولادی |
A334/A334M | لولههای فولاد کربنی و آلیاژی بدون درز و درزدار شده برای سرویسدهی در دمای پایین |
A356/A356M | فولاد کربنی، کم آلیاژ و فولاد زنگ نزن، دیواره ضخیم برای توربینهای بخار |
A363 | سیم فولادی با روکش روی (گالوانیزه) |
لازم به ذکر است، سری A در استاندارد ASTM بسیار گستردهتر از لیست بالا است.
سخن پایانی
در این مقاله، به بررسی استاندارد ASTM پرداختیم. براساس این استاندارد، برخی از آلیاژهای فولادی چون فولادهای A283 و A36 را تولید میکنند که به ترتیب در صنایع مختلفی چون ساخت مخازن و کاربردهای دریایی مورد استفاده قرار میگیرند.
قیمت ورق A283 و قیمت ورق A36 به عنوان دو کالای ارزشمند در صنعت، همه روزه از وبسایت آیرومارت از سوی مشتریان بسیاری استعلام گرفته میشود. آیرومارت مفتخر است که تمامی کالاهای فولادی تولیدشده براساس استانداردهای جهانی را با برترین خواص به مشتریان ارائه میدهد.
شما میتوانید قیمت کالاهای فولادی با استاندارد ASTM و سایر آهنآلات را به صورت آنلاین از وبسایت آیرومارت استعلام بگیرید. در نهایت برای ثبت سفارش و دریافت راهنمایی خرید از سوی کارشناسان فروش، میتوانید با شماره تلفن ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس حاصل فرمایید.