برای بسیاری افراد که با ورق های فلزی سروکار دارند، ممکن است این سوال مطرح باشد که طبق استاندارد چند نوع ورق وجود دارد؟ در این مقاله و با معرفی انواع استانداردهای ورق فلزی، به پاسخ این سوال خواهید رسید. با ما همراه باشید.

جهت استعلام قیمت ورق فولادی روی لینک کلیک کنید.

پرکاربردترین ورق های فلزی در صنایع مختلف

ورق‌های پرکاربرد در صنعت از جنس فولاد یا آلومینیوم تولید می‌شوند. این ورق ها با توجه به روش تولید و کاربرد، به گروه های مختلفی تقسیم می شوند. ورق روغنی، سیاه، آلومینیومی، ورق گالوانیزه، آجدار، اسیدشویی و استیل، تعدادی از ورق‌های مورد استفاده در صنایع مختلف محسوب می‌شوند.

به صورت کلی، برای تولید ورق، ضخامت اسلب، طی فرایند نورد سرد یا گرم کاهش یافته و به ضخامت مورد نظر می رسد. این فرایند برای ورق‌های مختلف یکسان است.

با توجه به کاربرد نهایی، نورد سرد یا گرم انجام می‌شود. نورد سرد، عموما برای قطعاتی به کار می‌رود که کیفیت نهایی سطح اهمیت داشته باشد. چراکه در فرایند نورد گرم سطح نهایی قطعه از کیفیت پایین‌تری نسبت به نورد سرد برخوردار است.

استاندارد ورق‌های فلزی با توجه به کاربرد و فرایند تولید آن ها مشخص می‌شود. ورق‌های فولادی به صورت کلی در دو دسته ورق روغنی و ورق سیاه قرار می‌گیرند.

سایر ورق‌های فولادی که ممکن است نام آن‌ها را زیاد شنیده باشید، مانند ورق رنگی، آجدار و گالوانیزه، با انجام فرآیندهای ثانویه روی این ورق‌ها ساخته می‌شوند.

جدول استاندارد ورق های فلزی چیست؟

پیش از پرداختن به استانداردهای ورق فلزی، لازم دانستیم تا ابتدا تعریفی مختصر از جدول استاندارد داشته باشیم. جدول استاندارد ورق های فلزی درواقع جدولی است که ابعاد، وزن و مشخصات ورق را براساس استانداردهای مختلف مشخص می‌کند. این جداول در صنعت بسیار پرکاربردند.

به این خاطر که مهندسان برای طراحی سازه‌های خود، همواره تمایل به استفاده از حالت استاندارد یک ماده را دارند تا بتوانند محاسبات لازم را انجام داده و از ایمنی سازه خود اطمینان کامل داشته باشند.

یکی از انواع جداول استاندارد ورق های فولادی، جدول اشتال است که علاوه بر ورق، برای سایر انواع مقاطع فولادی نیز تدوین شده است و کمک شایانی به صنایع و افراد، برای تشخیص کالای استاندارد می‌کند.

در بخش جدول وزنی مقاطع فولادی در وبلاگ آیرومارت، می‌توانید به جداول وزنی تمامی مقاطع ازجمله پروفیل، لوله، نبشی، ناودانی، انواع ورق، میلگرد، تیرآهن و … دسترسی داشته باشید.

استاندارد ورق روغنی

ورق روغنی یا ورق سرد طی فرایند نورد سرد ساخته مي شود. ضخامت اسلب در ابعاد مورد نظر به کمک غلتک و بدون پیش گرم شدن کاهش می یابد. عبور از غلتک ها چندین بار تکرار می‌شود تا ضخامت ورق به محدوده دلخواه برسد.

کاربرد ورق سرد در صنایع مختلف

ورق روغنی به دلیل فرایند نورد سرد از کیفیت سطحی خوبی برخوردار است. به همین دلیل، اغلب در مواردی کاربرد دارد که سطح زیبا، براق و درخشان اهمیت بالایی داشته باشد.

از کاربردهای ورق سرد می‌توان به تولید لوازم خانگی، بدنه اتومبیل، رادیاتورسازی، بشکه سازی و لعابکاری اشاره کرد.

انواع ورق روغنی شامل موارد زیر مي شود:

• ورق معمولی St12
• ورق نیمه کششیSt13
• ورق فوق کششی St14
• ورق لعاب پذیر EK2
• ورق ضدسایش QSTE

هرکدام از استانداردهای ورق روغنی ذکر شده، در کاربرد خاصی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، ورق St14 برای تولید فیلتر اتومبیل، ورق St13 برای ساخت بدنه اتومبیل، QSTE برای تولید قطعات به کار رفته در قسمت‌های زیرین اتومبیل و EK2 به عنوان یک ورق لعاب پذیر برای صفحه اجاق گاز کاربرد دارند.

علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، ورق روغنی به عنوان ماده اولیه در ساخت ورق‌های رنگی و گالوانیزه نیز استفاده مي‌شود که در ادامه درباره این ورق‌ها نیز صحبت خواهیم کرد.

ابعاد استاندارد ورق روغنی

ابعاد استاندارد ورق روغنی که در بازار به صورت معمول وجود دارد ضخامت ۰.۳ تا ۳ میلی‌متر و عرض ۱۰۰ و ۱۲۵ میلی‌متر است. جدول اشتال ورق روغنی یکی از انواع جداول استاندارد ورق های فلزی است که بر اساس استاندارد اشتال تدوین شده و اطلاعات کاملی را درباره ابعاد و وزن استاندارد این ورق‌ها، دراختیار شما قرار می‌دهد.

برندهای ورق روغنی در بازار ایران

از اصلی‌ترین تولیدکنندگان ورق روغنی در کشور می‌توان به فولاد مبارکه اصفهان، شرکت هفت الماس و شرکت فولاد غرب اشاره کرد.

علاوه بر ورق‌های داخلی، بخشی از نیاز کشور به ورق روغنی از طریق واردات تامین می‌شود. ورق‌های روغنی وارداتی موجود در بازار اغلب دربرندهای قزاق، روس، کره و چینی به فروش می‌رسند.

برای مشاهده قیمت ورق روغنی کلیک کنید.

استاندارد ورق سیاه

ورق سیاه برخلاف ورق روغنی از نورد گرم اسلب تولید مي‌شود. دمای اسلب تا حدود ۱۲۸۰ درجه افزایش یافته و سپس با عبور متوالی از بین غلتک‌هایی به ضخامت مورد نظر می‌رسد.

ورق سیاه در مقایسه با ورق روغنی، سطح ظاهری خوبی ندارد و به علت فرآیند نورد گرم، یک لایه اکسید، روی آن را پوشانده است. این لایه اکسیدی تیره و مات بوده و تقریبا سیاه رنگ است. به همین دلیل در بازار به آن، ورق سیاه گفته می‌شود.

گاهی اوقات ورق سیاه را پس از اسیدشویی و حذف لایه های اکسیدی به عنوان ماده اولیه برای تولید ورق روغنی استفاده می کنند.
ورق‌های سیاه موجود در بازار به دو دسته تقسیم می‌شود:

• ورق سیاه معمولی St37
• ورق سیاه صنعتی St52

استاندارد ورق سیاه معمولی برای صنایعی مانند ساختمان سازی به کار برده می شود اما ورق St52 در صنایع پتروشیمی، مخزن سازی و سد سازی کاربرد دارد.

ورق St37 از نظر سختی، معمولی و نرمال است. عددی که در نامگذاری ورق ها استفاه مي شود، نشان دهنده حداقل میزان تنش اعمالی به ورق است. هرچه عدد بالاتر برود میزان سختی ورق افزایش می یابد.

ابعاد استاندارد ورق سیاه

ابعاد استاندارد ورق سیاه معمولا عرض‌های ۱۰۰، ۱۲۵، ۱۵۰ و ۲۰۰ و ضخامت های ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی‌متر است. در جدول استاندارد ورق های فلزی سیاه، می‌توانید به ابعاد و وزن استاندارد این ورق‌ها، به راحتی دسترسی داشته باشید.

ورق سیاه به صورت رول یا شیت فابریک در بازار وجود دارد. ضخامت های بیشتر از ۱۵ میلی‌متر به دلیل اینکه قابلیت رول شدن را ندارند به صورت شیت فابریک عرضه می شوند.

برندهای ورق سیاه در بازار ایران

از معروف ترین تولیدکنندگان ورق سیاه در کشور، فولاد مبارکه اصفهان و اکسین اهواز را می‌توان نام برد. علاوه بر تولیدات داخلی، بخشی از نیاز بازار از طریق واردات ورق از کشورهای قزاقستان، روسیه، چین، کره و اوکراین تامین می‌شود. برای استعلام قیمت ورق سیاه اکسین اهواز و یا فولاد مبارکه با کارشناسان آیرومارت تماس بگیرید.

کاربرد استانداردهای مختلف ورق سیاه در صنعت

استاندارد ورق سیاه مورد استفاده در بدنه کشتی و ماشین آلات سنگین DD11، DD12، DD13، STW22 و STW24 است. باید گفت که این ورق ها استحکام کششی خوبی دارند.

از طرفی استاندارد ورق‌های SPHT1، SPHT2، SPHT3 و SPHT4 برای تولید لوله های تحت فشار و مخازن نفتی قابل استفاده است که از استحکام بالاتری نسبت به سایر ورق ها برخوردارند.

با کلیک روی لینک قیمت ورق سیاه قیمت روز این محصول را استعلام بگیرید.

استاندارد ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه در واقع ورق روغنی است که با فلز روی پوشش داده شده است. دلیل پوشش دادن آهن با روی، محافظت از ورق فولادی در مقابل خوردگی است.

فلز روی نسبت به فولاد، تمایل بیشتری به خوردگی دارد. به همین علت، زمانی که آهن گالوانیزه در محیط خورنده قرار می گیرد از خورده شدن فولاد جلوگیری مي‌شود.

یکی از روش‌های رایج برای گالوانیزه کردن ورق ها، روش غوطه وری است. در این روش از ورق سرد نورد شده استفاده مي‌شود. در ابتدا به منظور حذف لایه های اکسیدی سطحی، ورق اسیدشویی می شود.

پس از شست و شو با آب و خشک کردن، ورق وارد یک حوضچه از مذاب روی مي‌شود. دستگاه هوا جت، ضخامت پوشش روی را تنظیم می‌کند و پس از خشک شدن ورق گالوانیزه تولید می شود.

تشخیص کیفیت ورق گالوانیزه

طی فرایند گالوانیزاسیون روی سطح ورق دانه هایی که گل روی یا اسپانگل (spangle) هستند تشکیل مي‌شوند. این دانه‌ها، سرعت انجماد را نشان می‌دهند. ریز بودن گل روی نشان دهنده بالا بودن سرعت انجماد است. هرچه اسپانگل ریزتر باشد، کیفیت ورق بهتر است.

ابعاد استاندارد ورق گالوانیزه

استاندارد ورق گالوانیزه، طبق استانداردهای as/nzs 4680, 1461، ASTM A123 ISO و CAN/CSA G164 تعیین می‌شود. عرض استاندارد ورق ها ۱۰۰ و ۱۲۵ با پوشش ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۸۰، ۲۲۰ و ۲۷۵ است. جدول استاندارد ورق های فلزی گالوانیزه، اطلاعات کاملی را درباره ابعاد و وزن این ورق فلزی، مطابق با استاندارد اشتال، دراختیار شما قرار می‌دهد.

کاربرد ورق گالوانیزه

از ورق گالوانیزه در محیط هایی که احتمال خوردگی بالایی دارند استفاده می‌شود. لوله بخاری، کانال کولر، لوله آب، شیروانی منازل و کابینت آشپزخانه نمونه‌هایی از کاربرد ورق گالوانیزه در زندگی روزمره به‌شمار می‌روند.

تولیدکنندگان ورق گالوانیزه در ایران

از مهم ترین تولیدکنندگان ورق گالوانیزه می‌توان به فولاد مبارکه اصفهان، هفت الماس قزوین، تاراز، ورق خودرو و فولاد امیرکبیر اشاره کرد. از مهم ترین عوامل موثر بر قیمت ورق گالوانیزه نیز، ضخامت لایه پوشش داده شده است.

استاندارد ورق رنگی

پایه ورق رنگی، ورق روغنی است. ابتدا به روش معمول گالوانیزه مي‌شود و سپس به یکی از روش‌های پودری یا مایع، رنگ آمیزی می‌شود. ورق رنگی در ساخت لوازم خانگی از جمله اجاق گاز، یخچال، کابینت و همچنین در صنایع ساختمانی و حمل و نقل نیز کاربرد دارد.

۱۶ کد رنگ برای رنگ آمیزی ورق‌های رنگی درنظر گرفته می‌شود که برخی از مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه آورده‌ایم:

• ۱۰۱۵ رنگ کرم
• ۱۰۲۳ و ۱۰۲۸ خانواده زرد
• ۲۰۰۳ رنگ نارنجی
• ۳۰۰۰ و ۳۰۲۰ خانواده قرمز
• ۴۰۰۳ رنگ صورتی
• ۴۰۰۵ رنگ بنفش
• ۵۰۱۵ رنگ آبی
• ۶۰۲۴ رنگ سبز
• ۸۰۰۴ رنگ قهوه ای
• ۹۰۱۶ رنگ سفید

روش‌های رنگ آمیزی استاندارد ورق‌های فولادی به دو صورت پودری و مایع است. در روش پودری، پیگمنت‌های رنگ و سطح ورق با روش الکترواستاتیک به هم متصل می‌شوند.

سطح ورق و پیگمنت ها باردار شده و با جاذبه الکترواستاتیک به هم می‌چسبند و در آخر حرارت دهی انجام می‌شود تا چسبندگی آن‌ها تکمیل شود.

در رنگ آمیزی به روش مایع، پس از حذف آلودگی‌های سطحی ورق، رنگ به صورت مایع به ورق پاشیده مي‌شود و سپس در کوره خشک می‌گردد.

تولیدکنندگان ورق رنگی در ایران

ورق رنگی موجود در کشور، تولید کارخانه های فولاد مبارکه اصفهان، شرکت بهمن، هفت الماس و ورق سمنان است. علاوه بر تولید داخلی، ورق رنگی از کشور چین نیز وارد مي‌شود.

قیمت ورق رنگی تابع عواملی مانند قیمت ورق گالوانیزه و روغنی و همچنین کیفیت رنگ استفاده شده است.

استاندارد ورق اسیدشویی

ماده اولیه برای تولید ورق اسیدشویی، ورق سیاه است. طی فرایند نورد گرم روی سطح ورق، لایه‌های اکسیدی تشکیل می‌شود. برای بهبود سطح ظاهری ورق، اقدام به حذف لایه‌های اکسیدی می‌کنند.

علاوه‌بر این لایه های اکسیدی باقی مانده روی سطح، ممکن است به غلتک ها طی فرایندهای بعدی، آسیب برسانند. به همین منظور با فرایند اسیدشویی این لایه ها را حذف می کنند.

فرایند کلی اسیدشویی، شامل حل کردن اکسید و جرم های سطحی به کمک اسید معدنی، شست و شوی ورق با آب و در نهایت خشک کردن در هوای گرم می‌شود. طی فرایند اسیدشویی، سطح ورق، براق شده و ظاهری مشابه ورق روغنی پیدا می‌کند.

اسیدشویی ورق می‌تواند در کارگاه‌های کوچک نیز انجام شود. کیفیت انجام فرایند اسیدشویی، قیمت ورق اسیدشویی را تحت تاثر قرار می‌دهد.

ابعاد استاندارد ورق اسیدشویی

ورق اسیدشویی با فولادهای St52، St33 و St 37 تحت استاندارد SW22 و STW22 تولید مي‌شود. ابعاد استاندارد ورق اسیدشویی در بازار، عرض ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی‌متر و ضخامت ۱.۵ تا ۶ میلی‌متر است.

کاربرد ورق اسیدشویی

ورق اسیدشویی در صنایع مختلفی کاربرد دارد. از کاربردهای آن می‌توان به تولید لوله و پروفیل در مصارف ساختمانی، لوله های صنعتی در خطوط انتقال آب، لوله های انتقال نفت و گاز، تولید مخازن مایع و گاز و ساخت بدنه و چرخ اتومبیل در خودروسازی اشاره کرد.

استاندارد ورق استیل

ورق استیل، از فولاد زنگ نزن (stainless steel) ساخته می‌شود. خواص این فولاد به دلیل دارا بودن عناصری مانند نیکل و کروم در ترکیب شیمیایی است. به صورت کلی، ورق استیل در دو دسته صنعتی و دکوراتیو قرار می‌گیرد. ورق‌های صنعتی و دکوراتیو نیز به سه بخش مات، براق و خشدار تقسیم می‌شوند.

آلیاژسازی در تولید ورق استیل، مهم‌ترین مرحله است. آلیاژسازی طی یک فرایند دقیق و کنترل شده در خلا صورت می گیرد. در مرحله بعد، اسلب در ابعاد مورد نظر در اتمسفر کنترل شده ساخته شده و در آخر، نورد در اتمسفر کنترل شده به منظور جلوگیری از اکسیداسیون سطحی انجام می‌شود.

ابعاد استاندارد ورق استیل در بازار

ورق استیل با ضخامت ۰.۳۵ تا ۶۵ میلی‌متر و عرض ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی متر در بازار موجود است.

گریدهای مختلف ورق استیل

ورق‌های استیل موجود در بازار از تنوع بسیار بالایی برخوردارند. تقریبا ۲۵۰ گرید آلیاژی پرمصرف در ساخت استیل مورد استفاده قرار می‌گیرد. آلیاژهای استاندارد ورق استیل، عموما شامل گروه ۲۰۰ (ورق استیل ۲۰۱ نگیر)، گروه ۳۰۰ (آلیاژهای ۳۰۴، ۳۱۶، ۳۱۰ و ۳۲۱) گروه ۴۰۰ یا ورق استیل بگیر (۴۱۰، ۴۲۰ و ۴۳۰) می‌شوند.

از پرکاربردترین ورق‌های استیل نگیر می‌توان به گرید ۳۰۴ و ۳۱۶ اشاره کرد. استیل ۳۱۶، مقاومت به خوردگی بالاتری از استیل ۳۰۴ دارد، اما به دلیل کمتر بودن قیمت ورق استیل ۳۰۴، این ورق، کاربرد گسترده‌تری را در صنایع مختلف به خود اختصاص داده است.

کاربرد های مختلف ورق استیل

ورق‌های استیل در صنایع مختلفی از جمله ساخت مخازن، ساخت استراکچر، مصارف دکوراتیو، ساخت مخازن نگهداری مواد غذایی و ظروف انتقال مواد دارویی کاربرد دارند.

قیمت ورق استیل از سایر انواع ورق بیشتر است که دلیل آن را می‌توان عناصر آلیاژی و تجهیزات مورد استفاده در تولید، دانست.

برندهای ورق استیل موجود در بازار ایران

ورق استیل موجود در کشور از کارخانه‌های فولاد آلیاژی یزد و اصفهان و همچنین واردات از کشورهای کره جنوبی، تایوان، اسپانیا، آفریقای جنوبی و چین تامین مي‌شود.

استاندارد ورق آلومینیومی

ورق آلومینیومی به دلیل ویژگی‌های ظاهری خوب، مقاومت به اکسیداسیون، وزن کم و مقاومت به خوردگی خوب، در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارد. از دیگر ویژگی های این ورق می‌توان به انعطاف‌پذیری خوب و قابلیت خمکاری بالا اشاره کرد.

ورق آلومینیوم موجود در بازار در دو نوع رنگی و بی رنگ و به صورت رول و شیت عرضه می‌شود. وزن کم و مقاومت به اکسیداسیون در کنار قیمت مناسب، باعث شده که این ورق در صنایع مختلف کاربرد داشته باشد.

کاربرد سری های مختلف ورق آلومینیوم

انواع مختلفی از آلیاژ در تولید ورق آلومینیومی استفاده مي‌شود. ورق‌های ۱۰۵۰، ۱۰۶۰، ۱۰۷۰، ۱۱۰۰ و ۱۲۰۰ در ساخت مواردی از جمله لوازم آشپزخانه، دیگ بخار و مبدل های حرارتی کاربرد دارند.

ورق ۲۰۲۴ چقرمگی شکست و استحکام بالا در برابر سرما، ماشینکاری و لحیم کاری خوب دارد. استاندارد ورق ۵۰۰۰ در محیط های خورنده بسیار کاربرد دارد.

ورق ۶۰۶۱ در صنایع خودروسازی، تولید لوله و کشتی سازی استفاده می شود. استاندارد ورق ۷۰۷۵ به دلیل نسبت استحکام به وزن بالا در صنایع نظامی و هوافضا بسیار کاربرد دارد. مقاله انواع آلیاژهای آلومینیوم به شما در شناخت بهتر سری‌های مختلف این آلیاژ کمک خواهد کرد.

ابعاد استاندارد ورق های آلومینیوم

ورق آلومینیوم می‌تواند در ضخامت‌های خیلی کم و به صورت فویل باشد. از برترین کارخانه های تولید کننده آلومینیوم در کشور می توان به آلومینیوم پارس، آلومینیوم اراک و پاس آلومان اشاره کرد.

ضخامت استاندارد ورق های آلومینیومی موجود در بازار در بازه ۰.۲ الی ۳۰ میلی متر و عرض آن عموما ۱۰۰۰ و ۱۲۵۰ میلی متر قرار می‌گیرد.

استاندارد ورق آجدار

ورق آجدار از ورق ساده تولید مي‌شود. ماده اولیه می‌تواند ورق فولادی یا ورق آلومینیومی باشد. طی فرایند آجدار کردن، ورق ساده با عبور از دستگاه های مخصوص آجدار می‌شود. آج‌های روی ورق، اشکال مختلفی دارد. آج های ورق به شکل بادامی، لوزی، الماس و یا عدس است.

سخن آخر

اهمیت استفاده از ورق های فلزی استاندارد در صنایع مختلف، ما را بر آن داشت تا در این مقاله از سایت آیرومارت به معرفی استانداردهای ورق فلزی بپردازیم.

چنانچه نیاز به اطلاعات بیشتری درباره این کالای پرمصرف فلزی داشتید و همچنین برای خرید ورق آلومینیوم ۱۰۵۰، استیل و …، می‌توانید با کارشناسان آیرومارت به شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.

منبع: fractory