مس تقریبا به مدت صد قرن، بخشی جدایی‌ناپذیر از تمدن بوده است و نشانه‌هایی وجود دارد که این فلز از ابتدا مورد بازیافت قرار می‌گرفت. کیفیت مس هنگام بازیافت کاهش نمی‌یابد، بنابراین می‌توان آن را بارها و بارها بازیافت کرد. این بدان معناست که بخشی از مسی که ما امروز استفاده می‌کنیم، میتواند هزاران سال پیش ساخته شده باشد.
بازیافت مس و هر آنچه باید درباره آن بدانید
از طرفی، مس یکی از فلزات مورد تقاضا محسوب می‌شود که در ساخت وسایل خانگی گرفته تا در سازه‌های غول پیکر به کار می‌رود. بنابراین بازیافت مس مزایای زیادی دارد.
ما در این مقاله به طور مفصل به روش بازیافت مس و مزایای آن می‌پردازیم. در ادامه همراه وبلاگ آیرومارت باشید.
مس چیست؟
مس نوعی فلز است که در سیم‌کشی، موتور، لوله‌کشی، ماشین آلات، سقف، وسایل خانگی، مصالح ساختمانی و بسیاری از موارد دیگر استفاده می‌شود. از آنجایی که مس، آلیاژی غیر آهنی است، قیمت بیشتری نسبت به فلزات آهنی دارد.
برنج، آلومینیوم، تیتانیوم و … ، نمونه‌هایی از دیگر فلزات غیرآهنی محسوب می‌شوند و فلزات آهنی عبارتند از: فولاد و چدن. دانستن این موضوع در بازیافت مس اهمیت دارد. همچنین مس در هدایت الکتریسیته بسیار خوب عمل می‌کند. نقره تنها ماده دیگری در جهان است که خواص رسانایی بالاتری از مس دارد. به همین دلیل است که امروزه از مس در بسیاری از سیم‌ها استفاده می‌شود.
مزایای بازیافت مس
بازیافت ضایعات مس فواید زیادی دارد که باعث می‌شوند بسیاری از افراد، حتی مصرف‌کنندگان خانگی به فکر بازیافت دوباره مس باشند. برخی از مهمترین مزایای آن عبارتند از:
۱. عدم نیاز به دفن زباله
با افزایش سالانه زباله‌های خانگی و تجاری، بدون شک فشار بیشتری بر سایت‌های دفن زباله در سراسر کشور وارد می‌شود. این حفره‌ها در زمین به سرعت افزایش می‌یابند و هزینه پر کردن آنهایی که باقی مانده‌اند نیز در حال افزایش است.
به جای اینکه با دور ریختن مس مصرف شده خود در محل دفن زباله به مشکل بیفزایید، می‌توانید آن را به طور کامل بازیافت کنید و برای ساخت محصولی دیگر به کار ببرید.
۲. صرفه‌جویی در انرژی
گفته می‌شود که فرآیند بازیافت مس تنها از ۱۰ تا ۱۵ درصد انرژی مورد نیاز برای استخراج مس جدید استفاده می‌کند. درواقع اینطور می‌توان گفت که بازیافت مس حدود ۹۰ درصد انرژیِ کمتری نسبت به استخراج آن مصرف می‌کند.
وقتی انرژی کمتری مصرف می‌شود، آلودگی کمتری به هوا وارد می‌کنیم. استخراج مستقیم مس از معادن، از منابع ارزشمندی استفاده کرده و آلودگی زیادی ایجاد می‌کند.
۳. حفاظت از سنگ معدن مس
مس، غیر قابل تجدید است. یعنی وقتی تمام مس موجود در منابع را مصرف کنیم، چیزی باقی نخواهد ماند. این موضوع، ترسناک به نظر می‌رسد، اما خبر خوب این است که ما تاکنون تنها حدود ۱۲ درصد از مس موجود در کوچکترین و بزرگترین معادن مس جهان را مصرف کرده‌ایم.
از طرفی، مس یک فلز عالی برای استفاده مجدد و بازیافت است. بنابراین تا زمانی که به بازیافت مس ادامه دهیم، مقدار مس موجود در منابع، به سرعت کاهش نمی‌یابد.
۴. کاهش هزینه‌ها
طبق گزارش‌ها، هزینه استخراج مس جدید در حال کاهش است. اما با این حال، بازیافت مس قدیمی هزینه بسیار کمتری نسبت به استخراج آن دارد. ارزش مس بازیافتی تا ۹۰ درصد هزینه مس اصلی است، بنابراین مطمئنا ارزش خود را حفظ می‌کند.
۵. صرفه اقتصادی
بازیافت مس نیز برای اقتصادهای محلی در سراسر کشور بسیار مهم است. از جمع‌آوری ضایعات مس گرفته تا فرآیند فیزیکی بازیافت آن برای استفاده مجدد، همگی باعث اشتغال‌زایی می‌شوند.
۶. کاهش سموم آزاد شده در محیط
پالایش مس جدید سمی است. در طول این فرآیند، زباله‌های منتشر شده در اتمسفر میتواند برای محیط‌زیست، مضر در نظر گرفته شود. به همین دلیل است که بازیافت مس و فرآیند نسبتا ایمن آن، گزینه‌ای سازگار با محیط‌زیست به حساب می‌آید و سموم و گازهایی که به سیاره ما آسیب می‌رسانند را به حداقل می‌رساند.
انواع ضایعات مس کدامند؟
انواع ضایعات مس را می‌توان بر اساس میزان و نوع استفاده طبقه بندی کرد:
۱. انواع ضایعات مس بر اساس میزان استفاده
باتوجه به میزان مصرف، می‌توان ضایعات مس را در دو نوع کلی جدید و کهنه قرار داد که قیمت‌های متفاوتی نیز دارند.
- ضایعات مس جدید: این دسته از ضایعات مس شامل مسی می‌شود که اصلا استفاده نشده یا مدت کوتاهی تولید شده است و همچنان ظاهری قرمز و براق دارد. برای مثال، قیمت ورق مسی جدید و ضایعات آن، بیشتر از ضایعات ورق استفاده شده است.
- ضایعات مس کهنه: این دسته همانطور که از نامش پیداست، به مس‌های قدیمی و استفاده شده اشاره دارد. این مس‌ها که به مرور زمان یا در اثر استفاده به رنگ قهوه‌ای در آمده و درخشندگی خود را از دست داده‌اند، ارزش کمتری نسبت به ضایعات مس جدید دارند. معمولا بخشی از مس اکسید شده و زنگ زده، سبز رنگ است.
۲. انواع ضایعات مس بر اساس نوع استفاده
این نوع ضایعات شامل موارد زیر می‌شود.
ضایعات مس خانگی
همه ما لوازم خانگی و ظروف آشپزخانه مسی را از نزدیک دیده‌ایم. چه گلدان، سماور، فنجان، پارچ، سینی و وسایل قدیمی که در خانه پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها یافت می‌شود یا انواع ظروف، وسایل تزئینی، ظروف مسی تولید شده مدرن در همه خانه‌ها وجود دارند.
اگرچه بیشتر بازیافت مس در ایران در بخش ضایعات صنعتی صورت می‌گیرد، اما همین وسایل خانگی هم می‌توانند منبع بسیار ارزشمندی برای بازیافت مس به‌شمار روند. می‌توانید با فروش این تجهیزات هم به ایجاد مزایای بازیافت کمک کنید، هم باعث ایجاد اشتغال و نفع اقتصادی شوید.
ضایعات مس صنعتی
مس که دومین فلز پرمصرف بعد از فولاد است، به طور گسترده در انواع صنایع از جمله خودروسازی، ساختمان‌سازی، تجهیزات نظامی، سیستم‌های سرمایش و گرمایش و قطعه‌سازی استفاده می‌شود. بنابراین همانقدر که بازیافت فولاد اهمیت دارد، بازیافت مس نیز مهم است.
بسیاری از مس‌های بازیافتی را می‌توان به راحتی و به طور مستقیم در اکثر صنایع مورد استفاده قرار داد و هزینه‌های تولید را به میزان قابل توجهی (۸۵-۹۰ درصد) کاهش داد. بیشترین کاربرد مس در ساخت سیم است که در ساختمان‌ها، انواع موتورها، ترانسفورماتورها، خطوط انتقال و خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد دیگر مس در ساختمان‌ها، در لوله‌ها و سیستم‌های سرمایش و گرمایش است. البته در تولید شیرآلات، رادیاتور خودرو، سکه، مهمات، لوله‌کشی و مبدل‌های حرارتی نیز کاربرد دارد.
لازم به ذکر است از آنجایی که هزینه بازیافت مس کمتر از بازیافت سایر ضایعات فلزی است و پسماند کمتری دارد، به بازیافت مس و استفاده از مس بازیافتی در صنایع مختلف، توجه زیادی می‌شود.
جدا کردن ناخالصی های مس پیش از بازیافت
بازیافت مس یک فرآیند بسیار دقیق است. بسته به مسی که بازیافت می‌شود، تغییراتی در نحوه انجام آن وجود دارد، اما معمولا فرآیند مشابهی صورت می‌گیرد.با این حال، شما باید پیش از استفاده از دستگاه بازیافت مس، ابتدا انواع مختلف مس را جدا کنید.
ممکن است فکر کنید که همه مس‌ها یکسان در نظر گرفته می‌شوند، اما اینطور نیست. برای مثال، نوعی از انواع آلیاژهای مس وجود دارد که هیچ عایقی روی آن نیست و هیچ گونه لایه اکسید شده یا روغنی ندارد. اما همه انواع مس اینگونه نیستند.
ممکن است مس ایراداتی داشته باشد که باعث می‌شود تمیز کردن و بازیافت آن پیچیده‌تر شود. لوله‌های مسی با روغن روی آنها، نمونه‌هایی از این موارد به‌شمار میروند.
انواع روش های بازیافت مس
البته فرآیند بازیافت مس به دو دسته تقسیم می‌شود:
۱. بازیافت مس به روش مستقیم
در این روش، برخی از مس‌ها که خلوص آنها بالا است و نیازی به تصفیه ندارند را به طور مستقیم وارد کوره می‌کنند و پس از ذوب شدن، دوباره مورد استفاده قرار می‌دهند.
۲. بازیافت مس به روش ذوب و تصفیه
برای ضایعات مسی که خلوص آنها پایین‌تر است و نمی‌توان به طور مستقیم آنها را بازیافت کرد، فرآیند کمی پیچیده‌تر است و به شکل زیر صورت می‌گیرد:
- ذوب در کوره به منظور رسیدن به مس با خلوص ۷۰ تا ۹۰ درصد یا همان مس خام.
- تصفیه اکسیداسیونی به منظور رسیدن به مس با خلوص ۹۶ تا ۹۸ درصد.
- تصفیه کوره‌ای به منظور رسیدن به مس با خلوص ۹۸ تا ۹۹.۵ درصد.
- تصفیه الکتریکی به منظور رسیدن به مس با خلوص ۹۹.۹ درصد.
نحوه بازیافت مس چگونه است؟
تا به اینجا درباره مزایای بازیافت مس و انواع ضایعات آن صحبت کردیم، در ادامه به توضیح مراحل بازیافت مس می‌پردازیم:
۱. جمع آوری
جهت شروع بازیافت مس، ابتدا لازم است که صاحبان مس بتوانند ضایعات خود را به راحتی به خریداران آن بفروشند. بنابراین باید ابتدا ضایعات را از محل مورد نظرشان جمع‌آوری کنند.
۲. انتقال
خریداران ضایعات پس از خرید ضایعات مس، آن را به مرکز جمع‌آوری فلزات می‌برند و در آنجا نگهداری می‌کنند. سپس زمانی که ضایعات به اندازه کافی رسید، آنها را براساس کیفیت و وزن‌شان محاسبه کرده و به کارخانه‌ها می‌فروشند. در واقع این کارخانه‌ها یا کارگاه‌ها، خط تولید ضایعات مس دارند و فرآیند اصلی در آنجا صورت می‌گیرد.
۳. جداسازی
برای اینکه ضایعات مس جهت فرآیند بازیافت آماده شوند، باید آنها را از سایر فلزات و مواد دیگر جدا کرد. این فرآیند به پیچیدگی فرآیند پاکسازی در بازیافت پلاستیک یا سایر فلزات نیست.
اما با این حال بهتر است مس‌هایی که از بازیافت هر محصول به دست آمده را برای تولید مجدد همان محصول به کار ببرید. به عنوان مثال، اگر از مس برای ساخت لوازم خانگی استفاده شده است، بازیافت آن را هم برای تولید دوباره لوازم خانگی مسی مصرف کنید.
۴. آسیاب و خرد کردن ضایعات مس (در صورت لزوم)
برخی از ضایعات مس ممکن است بزرگ و حجیم باشند که با خرد کردن آنها، فرآیند بازیافت ساده‌تر می‌شود. از این‌رو، مس را در دستگاه آسیاب خرد می‌کنند یا آن را با استفاده از قیچی‌های صنعتی به اندازه و حجم مناسب تبدیل می‌کنند.
۵. بازیافت مس
پس از گذراندن تمامی مراحل، نوبت به مرحله اصلی بازیافت می‌رسد. در این مرحله ابتدا ضایعات آماده بازیافت را در کوره بازیافت مس می‌ریزند تا به دمای ذوب برسند. سپس بعد از ذوب شدن، مس مایع را به صورت شمش در می‌آورند و این شمش‌ها را می‌توان برای تولید مجدد تجهیزات مسی استفاده کرد.
خرید انواع تجهیزات مسی از آیرومارت
با توجه به پرتقاضا بودن مس و آلیاژهای آن، همه روزه مقدار زیادی تجهیزات مسی خرید و فروش می‌شوند. ما در آیرومارت از لوله مسی گرفته تا ملیگرد مسی را با بهترین قیمت عرضه می‌کنیم.
شما می‌توانید جهت اطلاع از قیمت لوله مسی، قیمت میلگرد مسی، قیمت ورق مسی و …، وارد سایت ما شوید و قیمت‌های روز را مشاهده کنید. در ضمن جهت دریافت مشاوره‌های فنی و تخصصی، کافیست با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید تا کارشناسان مجرب شما را راهنمایی کند.
کارشناسان مشاور آیرومارت
