مفرغ یا برنز، جزو قدیمی‌ترین آلیاژهای مصرفی در زندگی روزمره است و در صنایع مختلفی به کار می‌رود. آلیاژ مفرغ در گذشته برای ضرب سکه و مجسمه سازی استفاده می‌شد و امروزه در صنایع مهمی مانند کشتی سازی و خودروسازی نیز به کار می‌رود. استحکام و دوام بالای آن باعث شده تا جزو پرکاربردترین آلیاژها قرار گیرد.
مفرغ چیست؛ آشنایی با کاربردها و مشخصات آن
در این مطلب به شما می‌گوییم که کاربرد فلز مفرغ چیست و چه مشخصاتی دارد؟ در ادامه همراه وبلاگ آیرومارت باشید.
مفرغ چیست؟
ما پیش‌تر در مقاله‌ای درباره اینکه آلیاژ چیست صحبت کرده‌ایم. اما به طور خلاصه آلیاژ مخلوط یا محلول جامد فلزی متشکل از یک فلز اصلی، با یک یا چند عنصر فلزی یا غیرفلزی است. مفرغ یا برنز نیز قدیمی‌ترین آلیاژ شناخته شده توسط بشر به حساب می‌آید. قدمت این آلیاژ به پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد.
برنز در واقع آلیاژی بر پایه فلز مس است و از مخلوط روی و مس تشکیل میشود. این آلیاژ را می‌توان به طور طبیعی در معادن مس یافت. زیرا به طور طبیعی در این معادن، فلز مس با سنگ‌های اطراف مانند روی، ترکیب میشود و به صورت آلیاژ قابل مشاهده است. بنابراین برنز خود جزو یکی از آلیاژهای مس نیز به حساب می‌آید.
حداقل ۶۷ درصد از آلیاژ برنز، از فلز مس تشکیل میشود. آلیاژ مفرغ سخت‌تر از فلزات مس و روی است و به همین دلیل برای ساخت وسایل محکم و بادوام، مانند چاقو به کار می‌رود. رنگ مفرغ طیف مختلفی از رنگ‌ها مثل نارنجی، قرمز و قرمز کم رنگ را شامل میشود. از دیگر خواص آلیاژهای برنز می‌توان به جوش‌پذیری عالی، نرمی و ماشین‌پذیری، مقاومت در برابر خوردگی جوی، عدم وجود جرقه‌های سایشی، دوام و پایداری اشاره کرد.
خواص آلیاژ مفرغ
هر آلیاژ بسته به نوع فلزات مورد استفاده در تولید آن، دارای خواص و ویژگی‌های خاصی است. آلیاژ مفرغ نیز خواص منحصر به‌فرد خود را دارد، از جمله:
- جوش پذیری عالی
- نرمی و ماشین‌پذیری
- مقاومت در برابر خوردگی اتمسفر
- عدم وجود جرقه سایشی
- دوام و پایداری و سخت شدن با کار سرد
اکسیداسیون در برنزها معمولا در سطح اتفاق می‌افتد. قسمت‌های زیرین آن با تشکیل کربنات مس که از اکسیداسیون لایه مس تشکیل شده است، از خوردگی محافظت میشود. این ویژگی را می‌توان در مجسمه‌های باقی مانده از دوران گذشته مشاهده کرد.
از دیگر خواص آلیاژ مفرغ، نقطه ذوب پایین و چگالی کم این آلیاژ در مقایسه با فولاد یا آهن است. همچنین این آلیاژها رسانای خوبی برای گرما و الکتریسیته به شمار می‌رود. یکی دیگر از خواص این مواد فلزی، غیر مغناطیسی بودن آنهاست. هر یک از این خواص باعث شده است که از مفرغ به عنوان آلیاژی ارزشمند در بسیاری از صنایع استفاده شود.
انواع مفرغ
برنز یا آلیاژ مفرغ به سه دسته کلی زیر تقسیم میشود:
- برنز آلفا: این نوع برنز خاصیت چکش‌پذیری خوبی در حالت سرد دارد.
- برنز بتا: برنز بتا در هنگام گرم شدن دارای انعطاف پذیری بالایی است.
- برنز گاما: این نوع برنز نرم و شکننده است و چکش‌پذیری خوبی ندارد.
کاربرد مفرغ با توجه به مقدار قلع در آن
- دسته اول: حدود ۸% قلع و کمتر از ۱% فسفر: مورد استفاده در ضرب سکه، فنر و چرخ توربین
- دسته دوم: حدود ۸% قلع و مقداری سرب و روی: مدال برنزی، لوله برنزی و دریچه‌سازی
- دسته سوم: بین ۸ تا ۱۰% درصد قلع: ساخت بلبرینگ و چرخ دنده
- دسته چهارم: ۶ تا ۱۴% درصد قلع و مقادیر کم نیکل، سرب و فسفر: در صنایع کشتی‌سازی
- دسته پنجم: بین ۰ تا ۱۰% قلع و بین ۰ تا ۳۰ درصد سرب: ساخت یاتاقان
- دسته ششم: ۰ تا ۳۰% قلع و مقادیر کمی سرب و روی: زنگوله‌سازی و ساخت ناقوس
در این فرایند از شمش قلع برای آلیاژ سازی استفاده میشود. برای استعلام قیمت شمش قلع کلیک کنید.
بنابراین، به طور کلی کاربرد مفرغ را می‌توان در موارد زیر مشاهده کرد:
- تولید محصولات الکتریکی
- مجسمه سازی و ریخته گری
- قطعات سازهای موسیقی
- تجهیزات سوارکاری
- انواع ظروف مانند بشقاب، قابلمه و …
- ظروف و وسایل تزئینی
- انواع لوستر
- در صنعت خودروسازی مانند ساخت بلبرینگ، ابزار انتقال قدرت در موتور خودرو
- صنعت کشتی سازی
- در ساخت توربین
- ساخت انواع لوله و دریچه
راه تشخیص مفرغ از برنج
معمولا افراد زیادی در تشخیص مفرغ از برنج دچار مشکل میشوند، زیرا کمی به یکدیگر شباهت دارند. مفرغ را می‌توان با ظاهر، قیمت و استحکام آن تشخیص داد. از نظر شکل ظاهری هر دو بسته به ترکیب خود، رنگ قرمز مسی متمایل به زرد دارند؛ اما در ظاهرِ مفرغ حلقه‌هایی تشکیل میشود و سطح آن همگون‌تر است. می‌توان گفت که سطح برنج صاف‌تر و صیقلی‌تر از برنز است. قیمت برنج نسبت به قیمت مفرغ بیشتر است و به همین دلیل کالاهای برنجی با قیمت گران‌تری فروخته میشوند. شما می‌توانید قیمت لوله برنجی و قیمت میلگرد برنجی را از آیرومارت استعلام بگیرید.
برنز چگالی بالاتری دارد و نسبت به برنج سنگین‌تر و کمیاب‌تر است و این دلیل محکمی برای استفاده از آن در ساخت اشیا و مجسمه‌های تزیینی است. همانطور که گفتیم برنز سنگین‌تر است و چگالی بیشتری دارد و این باعث افزایش استحکام آن میشود. اما استحکام بالا باعث شده است تا انعطاف‌پذیری کمتری داشته باشد.
برنز در شرایط آب و هوایی گوناگون دوام بیشتری دارد و مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت در برابر ضربه آن بالاتر است. اما هر دوی آنها به آهن‌ربا نمی‌چسبند، بنابراین تشخیص این دو کمی مشکل میشود. در ضمن ترکیب این دو در صنایع مختلفی به کار می‌رود. مثلا جنس آلیاژ شیرآلات ساختمانی ترکیبی از برنج و برنز است و از این‌رو محصولات زیادی با این آلیاژها تولید میشوند.
خرید انواع محصولات برنزی از آیرومارت
ما در آیرومارت انواع محصولات مانند لوله، میلگرد، نبشی، ناودانی و …، را عرضه می‌کنیم که بعضی از آنها از جنس برنز ساخته شده‌اند. شما می‌توانید قیمت آهن، استیل و محصولات برنزی را به صورت روزانه در سایت ما مشاهده کنید و محصول مورد نظرتان را آنلاین سفارش دهید. همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره‌های رایگان، کافیست با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.
کارشناسان مشاور آیرومارت
