اگزوز چیست؟

اگزوز قطعه‌ای حیاتی در بسیاری وسایل نقلیه است که تنها یکی از وظایف آن، انتقال گازهای حاصل از احتراق به بیرون از خودرو است. اگزوز از چندین قسمت مختلف ساخته شده که هر یک نقش مهمی دارند. از آن‌جایی که اگزوز محل خروج گازهای خورنده با دمای بالا است، مواد مورد استفاده در اگزوز سازی باید در برابر خوردگی و حرارت بالا مقاوم باشند. بنابراین انتخاب ماده مناسب در ساخت بسیار مهم است. برای آشنایی با اگزوز سازی به طور کامل با آیرومارت همراه باشید.

اگزوز خودرو

وظیفه اگزوز چیست؟

در اگزوز سازی مجموعه‌ای از قطعات به یکدیگر مونتاژ می‌شوند. در اگزوز ساخته شده برای وسایل نقلیه بسیاری از کارخانه‌ها، اغلب قطعات استفاده شده یکسان و مشابه هستند. هر اگزوز، به طور کلی چندین وظیفه مهم را بر عهده دارد:

● این سیستم گازهای آلاینده و محصولات احتراق را از موتور به خارج از خودرو منتقل می‌کند.
● استفاده از اگزوز سروصدای تولیدی وسیله نقلیه را کاهش می‌دهد.
● وظیفه دیگر اگزوز، کاهش دما است.

بخش‌های مختلف سیستم اگزوز عبارتند از: کاتالیست، لوله پخش کننده دود، انباره صدا خفه کن، لوله اگزوز، لوله‌های رابط و منیفولد خروجی دود. در ادامه، به ترتیب از نقطه شروع سیستم اگزوز اجزای آن را معرفی خواهیم کرد.

منیفولد خروجی

انتقال دودهای حاصل از احتراق در سرسیلندر به لوله اگزوز، بر عهده منیفولد خروجی دود است. از فولاد، چدن یا آلومینیوم برای ساخت این قطعه استفاده می‌شود. این قطعه با وظیفه هدایت گاز و دود تولید شده به بیرون، در دو نوع تولید و مصرف می‌گردد. در خودروهایی که موتور خطی دارند، منیفولد در یک طرف موتور تعبیه می‌شود و در خودروهای با موتور خورجینی، به شکل V شکل تولید و در دو طرف موتور قرار می‌گیرد.

منیفولد خروجی

لوله‌های رابط

لوله‌های اگزوز (لوله اگزوز، لوله رابط و لوله میانی) جز مهم دیگری در اگزوز سازی هستند که منیفولد، انباره و سر اگزوز را به هم متصل می‌کنند. لوله اگزوز باید با سخت‌گیری بالا و مطابق با استانداردها ساخته شود. جنس لوله، قطر اسمی، طول، شعاع قوس‌ها و سایر ویژگی‌های آن تعیین‌کننده کارایی لوله و میزان کاهش فشار منفی هستند.

کاتالیست

آلودگی هوا، معضلی است که توجه بسیاری سازندگان را به خود جلب کرده است و یکی از موضوعات مهم روز دنیا است. برای کاهش سطح انتشار آلاینده‌ها توسط خودرو، سیستم اگزوز مجهز به یک کاتالیست است. این فیلتر سرامیکی با پالایش دودهای خروجی از اگزوز، به حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند. این قطعه سرامیکی قادر است تا ۹۰ درصد آلاینده‌های سمی را حذف کند.
برخی معتقد هستند کاتالیست ضمن کاهش آلایندگی‌های چون کربن مونوکسید و اکسیدهای ازت، شتاب خودرو را پایین می‌آورد. این مساله، منجر به عدم علاقه دارندگان خودرو شده است. برخی از رانندگان با باز کردن کاتالیست آن را برای شتاب بیشتر از لوله اگزوز جدا می‌کنند. البته بهتر است بدانید که این تصور غلطی است و کاتالیست تاثیری بر کاهش شتاب ندارد.

صدا خفه‌کن (منبع)

اگر به اتومبیل‌های کلاسیک قدیمی دقت کرده باشید، متوجه صدای بلند و آزاردهنده آن‌ها خواهید شد. در اگزوز سازی خودروهای جدید، انباره صدا خفه‌کن اهمیت بسیاری دارد. این بخش ضمن کاهش لرزش لوله اگزوز، صدای خودرو را پایین می‌آورد. در صدا خفه‌کن، گازها به آرامی منبسط شده و سرعت و انرژی حرارتی آن‌ها کم می‌شود. در خودروهایی با موتور پرقدرت، از دو صدا خفه‌کن استفاده می‌گردد.

لوله خروجی

در نهایت، دود از آخرین بخش اگزوز یعنی لوله خروجی خارج می‌شود. لوله خروجی از سمت انبار گازها را به بیرون هدایت می‌کند. در اگزوز سازی از استیل برای ساخت لوله خروجی استفاده می‌شود. طراحی این لوله نیز اهمیت زیادی دارد چرا که در صورت غیراستاندارد بودن، شتاب و بازدهی را کاهش خواهد داد.

فولاد در اگزوز سازی

در اگزوز سازی، باید از موادی استفاده کرد که سه ویژگی مهم زیر را داشته باشند:

● در دمای بالا کیفیت خود را حفظ کنند،
● تراکم مناسب داشته باشند
● و استحکام و مقاومت به خوردگی آن‌ها بالا باشد.

سیستم اگزوز متناسب با دمای کاری، به ماده اولیه‎‌ای نیاز دارد که مقاومت کافی در دمای کاربرد را داشته باشد. صدا خفه‌کن اگزوز، لوله‌های رابط میانی و لوله خروجی، در دمای پایین باید از مقاومت به خوردگی بالایی برخوردار باشند. در حالی که لوله‌های رابط در ابتدای سیستم اگزوز به متریالی نیاز دارند که مقاومت به خوردگی و استحکام خستگی آن در دمای بالا، عالی باشد. فولاد زنگ نزن، ماده مناسبی برای استفاده در ساخت لوله رابط، صداخفه‌کن و لوله خروجی است.

اجزای سیستم اگزوز

آلیاژ سازنده بخش اصلی هر یک از قسمت‌های اگزوز همگی مقاوم به خوردگی هستند. همچنین مقاومت به خزش، حرارت و خستگی حرارتی (که متناسب با دمای استفاده متفاوت است) باید مورد توجه قرار گیرند. آلیاژهای مذکور طی فرآیند تولید تحت جوشکاری قرار می‌گیرند؛ بنابراین قابلیت جوش هر متریال در هنگام تولید نیز باید توجه داشت. به طور کلی عموما از آلیاژهای زیر در اگزوز استفاده می‌شود:

● منیفولد اگزوز: آلیاژ استیل ۴۲۹L
● لوله اگزوز در قسمت دما بالا: آلیاژ ۳۰۴
● لوله اگزوز در قسمت دمای متوسط: آلیاژ ۴۰۹L
● لوله خروجی که در بخش دما پایین قرار دارد: آلیاژ ۳۰۴

با افزودن کروم و مولیبدن به فولاد مقاوم در برابر خوردگی، می‌توان این خاصیت را بهبود بخشید. با توجه به کاربرد این آلیاژها، می‌توان گفت که قیمت استیل ۳۰۴ از مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت اگزوز است.

فرآیند تولید اگزوز

در اگزوز سازی، از لوله و ورق استیل و فرآیندهای رول فرمینگ، خم‌کاری، برش‌کاری، جوشکاری و در نهایت آبکاری کروم استفاده می‌شود.
اگزوز سازی با دو قسمت اصلی تولید لوله گلویی و انباره آغاز می‌گردد. در اولین مرحله، انباره اگزوز طی فرآیند برش و نورد تولید می‌شود. برش با استفاده از گیوتین انجام می‌گردد.
گلویی از یک یا چند لوله اگزوز و چند قطعه پرسکاری شده ساخته می‌شود. در نهایت قطعات به روش پرس و جوشکاری به یکدیگر متصل می‌گردند. در مرحله بعد نعلبکی ته اگزوز و لوله خروجی به انتهای اگزوز متصل شده و در پایان مونتاژ قطعات به هم و جوشکاری، آبکاری کروم بر سطح اعمال می‌شود. برای آشنایی با فرآیند تولید اگزوز موتورسیکلت ویدئوی آن را مشاهده کنید.

نکات مهم در اگزوز سازی

یکی از مسائل مهم در سیستم خروجی دود و اگزوز، مقاومت مسیر است. اگر مسیر خروج دود مقاومت بالایی داشته باشد، فشار حاصل از آن برای خروج دود از سیلندر مشکل ایجاد می‌کند و زمان آن را به تاخیر می‌اندازد. این مساله منجر به کاهش قدرت موتور می‌شود. کوچک بودن لوله استیل یا مقاومت بالای هوا در صدا خفه‌کن از عوامل این مشکل هستند.
برای افزایش قدرت عملکرد سیستم خروج دود، از لوله‌هایی با انتهای گشاد و آزاد به نام هدرز استفاده می‌کنند که فشار درون انباره و فشار منفی را کاهش می‌دهند.

تهیه انواع ورق استیل برای تولید اگزوز

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، در اگزوز سازی از چند گرید استیل استفاده می‌شود. مجموعه آیرومارت، ضمن ارائه قیمت انواع ورق استیل، قیمت پروفیل و … باتوجه به قیمت آهن در بازار جهانی، با عرضه خدماتی چون برش، خم‌کاری، جوش‌کاری و … به سازندگان اگزوز کمک می‌کند. برای اطمینان از خرید ورق استیل معمولی و ورق استیل نوردکاری شده مورد نیاز خود، می‌توانید از طریق شماره تلفن ۴۵۳۰۶-۰۲۱ با کارشناسان آیرومارت مشورت کنید.