5 ویژگی مهم استیل 201 که باید بدانید

استیل ۲۰۱ از انواع فولاد زنگ نزن آستنیتی سری ۲۰۰ است که بر خلاف سایر آلیاژهای فولاد زنگ نزن آستنیتی، مقدار نیکل در آن کم بوده و عناصر منگنز و نیتروژن، جایگزین نیکل در ترکیب آن شده است.
کم بودن مقدار نیکل در استیل ۲۰۱ موجب شده است که مقاومت به خوردگی و همچنین قیمت کمتری نسبت به سایر آلیاژهای فولاد زنگ نزن آستنیتی داشته باشد. این استیل در دسته استیل نگیر قرار می‌گیرد. عمده کاربرد آن در تولید وسایل آشپزخانه و کاربردهای دکوراتیو مربوط به معماری داخلی ساختمان است.

در معرفی آلیاژهای مختلف استیل همیشه صحبت از عناصر کروم و نیکل است. به این خاطر که حضور این دو عنصر در ترکیب آلیاژهای مختلف استنلس استیل، به این نوع فولاد خواص ویژه‌ای بخشیده است. در نتیجه کاربردهای آن را نسبت به سایر فولادها، تا حد زیادی متمایز کرده است. از جمله معروف ترین خواص فولادهای زنگ نزن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاومت به خوردگی
• مقاومت به حرارت
• ظاهر براق
• مقاومت به اکسیداسیون بالا

هر کدام از خواصی که در بالا به آن اشاره شد، لزوما در همه آلیاژهای فولاد زنگ نزن وجود ندارد. در واقع عناصر آلیاژی موجود در ترکیب آلیاژ است که تعیین می‌کند که کدام یک از خواص را داشته باشد.
از پرکابردترین مقاطع استنلس استیل، می‌توان به ورق استیل اشاره کرد. این مقطع با توجه به نوع آلیاژ و خواصی که ارائه می‌دهد، در صنایع مختلفی از قبیل صنایع نفت و گاز، صنایع غذایی، صنعت خودروسازی و … کاربرد گسترده ای دارد. وارداتی بودن ورق استیل موجب شده تا نرخ ارز و تغییرات آن تاثیر بسزایی بر قیمت ورق استیل در آلیاژهای مختلف داشته باشد.

در این مقاله سعی داریم تا مطالبی را درباره استيل ۲۰۱، خواص و کاربرد آن و همچنین تفاوت‌های دو نوع استیل ۲۰۱ و استیل ۳۰۴، بیان کنیم.

کاربرد استیل ۲۰۱ در ساخت وسایل آشپزخانه

استیل ۲۰۱

استيل ۲۰۱ یک نوع فولاد زنگ نزن آستنیتی کروم- نیکل- منگنز است.  بدین معنی که علاوه بر کروم و نیکل، عنصر منگنز نیز در ترکیب استیل ۲۰۱، نقش موثری را ایفا می‌کند.

استیل ۲۰۱ در پاسخ به افزایش قیمت نیکل ایجاد شده است. این بدین معنی است که مقدار نیکل در این آلیاژ بسیار کم بوده و به منظور حفظ خواص این نوع فولاد آستنیتی، به جای عنصر نیکل که نقش پایدارکننده آستنیت را در ترکیب فولادهای زنگ نزن آستنیتی دارد، از عناصر آستنیت‌زای منگنز و نیتروژن استفاده شده است.
مقدار نیکل موجود در ترکیب استیل ۲۰۱، نصف مقدار نیکل در ترکیب استیل ۳۰۴ می‌باشد. همین موضوع سبب شده تا جایگزین مقرون بصرفه‌ای برای فولادهای زنگ نزن کروم- نیکل متداول، مانند ۳۰۴ باشد.
برخی از تفاوت‌هایی که به دلیل حضور مقدار کمتر نیکل در ترکیب استیل ۲۰۱ نسبت به سایر آلیاژهای آستنیتی ایجاد شده است، عبارتند از:

• قیمت کمتر
• مقاومت به خوردگی کمتر
• شکل‌پذیری کمتر

استیل ۲۰۱ در بسیاری از کاربردها می‌تواند جایگزین استیل ۳۰۱ شود. اما باید توجه داشت که مقاومت به خوردگی کمتری نسبت به این استیل خصوصا در محیط‌های شیمیایی دارد. همچنین به دلیل حضور نیتروژن در ترکیب آن، از استحکام تسلیم بالاتری نیز نسبت به استیل ۳۰۱، برخوردار است.

ترکیب شیمیایی استيل ۲۰۱

مهم‌ترین عناصر آلیاژی موجود در ترکیب شیمیایی انواع فولادهای زنگ نزن، عناصر کروم و نیکل است. این عناصر خاصیت معروف مقاومت به خوردگی را در این آلیاژها رقم می‌زنند. اما در استیل ۲۰۱، علاوه بر این دو عنصر، مقادیر بالایی از منگنز و نیتروژن نیز وجود دارد.
مقدار منگنز در ترکیب این نوع استیل،  ۵.۵ تا ۷.۵ درصد و مقدار نیتروژن، حداکثر ۰.۲۵ درصد است. در واقع می‌توان گفت که این دو عنصر جایگزین عنصر نیکل در ترکیب استیل ۲۰۱ شده‌اند تا به حفظ خواص آن کمک کنند.
مقدار نیکل موجود در ترکیب شیمیایی استیل ۲۰۱ نصف مقدار این عنصر در ترکیب استیل ۳۰۴  و به میزان ۳.۵ تا ۵.۵ درصد می‌باشد. همین مقدار کم نیکل سبب شده تا این آلیاژ نسبت به سایر آلیاژهای استیل قیمت کمتری داشته باشد. اما مقدار کروم در این آلیاژ مانند سایر فولاد های زنگ نزن، بالا و بین ۱۶ تا ۱۸ درصد تعریف شده است. چنین ترکیب شیمیایی موجب شده تا خواص منحصر به فردی برای این گروه از استیل فراهم شود. در ادامه به بررسی ۵ خاصیت مهم این آلیاژ خواهیم پرداخت.

۱.خاصیت مغناطیسی استيل ۲۰۱

در حالت کلی فولادهای زنگ نزن را می‌توان بر اساس خاصیت مغناطیسی آن‌ها در دو دسته کلی استیل بگیر که جذب آهنربا می‌شود و استیل نگیر که جذب آهنربا نمی‌شود، قرار داد. در بین انواع استیل، سری ۲۰۰ و ۳۰۰ اغلب در دسته نگیر قرار دارند و سری ۴۰۰ در دسته بگیر هستند.

استیل ۲۰۱ در شرایط معمول و آنیل‌شده غیرمغناطیسی است و جزو دسته نگیر محسوب می‌شود. در صورتی که با عملیات کارسرد می‌تواند خاصیت مغناطیسی یافته و در دسته بگیر قرار گیرد.

۲.عملیات حرارتی استیل ۲۰۱

این فولاد با عملیات حرارتی سخت نمی‌شود و فقط با عملیات کارسرد قابلیت سخت شدن دارد. برای دستیابی به خواص مطلوب، می‌توان عملیات حرارتی آنیل را بر روی استیل ۲۰۱ انجام داد.
به منظور انجام عملیات آنیل بر روی استیل ۲۰۱، ابتدا تا محدوده دمایی ۱۰۱۰ تا ۱۰۹۳ درجه سانتیگراد گرم می‌شود و سپس تحت سرمایش سریع در هوا یا با آب قرار می‌گیرد. این سرد کردن سریع به این خاطر است از تشکیل کاربیدها که در محدوده دمایی بین ۴۲۶ تا ۸۱۵ درجه سانتیگراد، رسوب می‌کنند، جلوگیری شود و کاربیدها در حالت محلول باقی بمانند.
همچنین در آنیل استیل ۲۰۱ باید به این نکته توجه کرد که دمای آنیل تا حد امکان پایین (کمتر از ۱۰۹۳ درجه سانتیگراد) باشد. تا از پوسته پوسته شدن آن جلوگیری شود.

۳.قابلیت جوشکاری استیل ۲۰۱

قابلیت جوشکاری یک فولاد می‌تواند نقش مهمی در کاربرد آن در موارد مختلف داشته باشد. چرا که در برخی کاربردها نیاز است تا عملیات جوشکاری بر روی مقطع مورد نظر انجام گیرد. درحالت کلی فولادهای زنگ نزن آستنیتی، قابلیت جوشکاری به روش های متداول ذوبی و مقاومتی را دارند. برای آشنایی با صفر تا صد انواع روش‌ های جوشکاری، کلیک کنید.
استیل ۲۰۱ را می‌توان با استفاده از تمام روش‌های متداول جوشکاری، که برای استیل ۳۰۴ به کار می‌رود، جوش داد. اما باید توجه شود که در مقادیر کربن بالاتر از ۰.۰۳ درصد، حساسیت به خوردگی بین دانه ای افزایش می یابد.

۴.مقاومت به خوردگی استیل ۲۰۱

مقدار کروم، به عنوان یک عنصر ایجادکننده مقاومت به خوردگی، در ترکیب استیل ۲۰۱، کم نیست و حداقل مقدار لازم برای ایجاد مقاومت به خوردگی را دارد. اما کمبود مقدار نیکل در این آلیاژ موجب شده است تا مقاومت به خوردگی آن نسبت به سایر آلیاژهای کروم – نیکل، کمتر باشد.
در حالت کلی، استیل ۲۰۱ انتخاب مناسبی برای محیط‌های خورنده مانند آب شور و محیط‌های شیمیایی نیست. در محیط‌های حاوی آب شور مانند آب دریا، از استیل ۳۱۶ استفاده می‌شود.

۵.شکل‌پذیری استيل ۲۰۱

استیل ۲۰۱ را هم می‌توان شکل داد و هم تحت عملیات کشش قرار داد. فقط در شرایطی که شدت هرکدام از این عملیات‌ها زیاد باشد، باید عملیات آنیل میانی انجام گیرد.

کاربرد استيل ۲۰۱

همانطور که پیش از این توضیح داد شد، کمبود نیکل در ترکیب استیل ۲۰۱ موجب شده تا حساسیت بیشتری به خوردگی داشته باشد. به همین دلیل استفاده از آن در فضاهای باز و در مجاورت هوای آزاد، توصیه نمی شود.

استیل ۲۰۱ مصارف دکوراتیو هم دارد. اما برای استفاده از این استیل در مصارف دکوراتیو، باید توجه شود که تا حد امکان در داخل ساختمان و در محیط‌های خشک مورد استفاده قرار گیرد. برخی از کاربردهای استیل ۲۰۱ عبارتند از:

• تولید آبکش ماشین لباسشویی
• چارچوب در
• ساخت میز و صندلی
• لوازم آشپزخانه
• نرده و راه پله‌های ساختمان
• حفاظ در و پنجره
  

تفاوت استيل ۲۰۱ و ۳۰۴

تفاوت بین استیل ۲۰۱ و استیل ۳۰۴، عمدتا ناشی از تفاوت نوع و مقدار عناصر آلیاژی موجود در ترکیب هر کدام  است. این تفاوت منجر به ایجاد خواص و درنتیجه کاربرد متفاوت این دو نوع فولاد زنگ نزن می‌گردد. ازجمله مهم‌ترین این تفاوت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمتر بودن مقدار نیکل در استيل ۲۰۱ و جایگزینی منگنز و نیتروژن در ترکیب آن، موجب ارزان‌تر شدن آن نسبت به قیمت استیل ۳۰۴ شده است.
• وجود نیتروژن و منگنز در ترکیب آن سبب شده تا سختی بیشتری نسبت به استیل ۳۰۴ داشته باشد.
• استیل ۲۰۱ ، حداقل کروم مورد نیاز برای ایجاد خاصیت مقاومت به خوردگی را دارد. اما به دلیل مقدار کمتر کروم نسبت به استیل ۳۰۴، مقاومت به خوردگی به مراتب کمتری دارد.
• قابلیت کارپذیری کمتری نسبت به استیل۳۰۴ دارد.
• حضور مقدار بیشتر منگنز در ترکیب استیل ۲۰۱ موجب شده تا رنگ تیره‌تری نسبت به استیل ۳۰۴ داشته باشد. اما این تفاوت رنگ بسیار ناچیز است.
• چقرمگی استیل ۳۰۴ بهتر از استیل ۲۰۱ است .
• استیل ۲۰۱ تردتر بوده و امکان ترک خوردگی آن بیشتر از استیل ۳۰۴ می‌باشد.
• مقاومت به خستگی استیل ۳۰۴ بهتر از استيل ۲۰۱ است.

در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعات مفیدی را درباره یکی از انواع فولادهای زنگ نزن متعلق به سری ۲۰۰، یعنی استیل ۲۰۱ ، در اختیار شما قرار دهیم. شما می‌توانید همچنین درباره انواع استنلس استیل پرکاربرد مانند استیل نسوز ۳۰۹ و ۳۱۰، قیمت استیل ۳۱۶، استیل ۳۰۴ و ۳۲۱ نیز در سایت آیرومارت، بخوانید. قیمت لوله استیل در انواع مختلف نیز در وبسایت آیرومارت آپدیت می‌شود.

چنانچه قصد خرید هر نوع از مقاطع استیل مانند لوله مانیسمان، میلگرد، ورق و … را نیز داشته باشید، می‌توانید برای دریافت مشاوره و راهنمایی خرید و همچنین استعلام به روزترین قیمت مقاطع، با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید. تا بهترین و مقرون بصرفه‌ترین انتخاب را متناسب با حوزه کاری خود داشته باشید.